Sau trận bão tuần trước ở khu vực trung tâm Đảo Bắc, nhiều câu hỏi đang được đặt ra về những gì Cơ quan Giao thông Vận tải (NZTA) có thể làm để cải thiện khả năng chống chịu của Quốc lộ 3 nối Waikato và Taranaki.
Những vụ sạt lở đất nghiêm trọng tại đèo Awakino đã khiến tuyến đường này phải đóng cửa nhiều ngày và hiện tại vẫn chỉ còn một làn xe ở nhiều đoạn.
Tuyến đường này là huyết mạch kinh tế quan trọng, đặc biệt đối với Taranaki.
Ông Scott Lyford, Tổng giám đốc Công ty Progress Transport Limited có trụ sở tại Piopio, hiểu rõ tác động khi đèo Awakino bị đóng cửa.
“Khoảng một nửa công việc của chúng tôi đi qua tuyến đường đó, rõ ràng là tuần trước chúng tôi không làm được gì nhiều.”
Ông cho biết công ty không chỉ mất doanh thu mà còn đang phải ‘chạy đua’ để bù đắp.
“Điều đó gây áp lực lên các thời điểm khác, ví dụ như tuần tới, tuần sau nữa và cả những tuần sau đó. Chúng tôi chỉ đơn giản là mất đi đà phát triển.”
Ông cũng bày tỏ sự thông cảm với những thách thức mà NZTA phải đối mặt trong việc duy trì hoạt động của đèo Awakino trong các sự kiện thời tiết lớn.
“Thực lòng mà nói, tôi không biết họ có thể làm gì. Nhưng việc đèo Mt Messenger đã được sửa sang gọn gàng mà đèo Awakino lại đóng cửa vài ngày thì thật vô nghĩa. Điều đó chẳng giúp ích gì cả.”
NZTA đã cam kết hơn 365 triệu đô la cho dự án đường tránh Mt Messenger, một đoạn khác của Quốc lộ 3 nổi tiếng dốc, quanh co và thường xuyên bị đóng cửa do thời tiết.
Ông Lyford không chắc liệu có bất kỳ lựa chọn tương tự nào cho đèo Awakino hay không.
“Thực sự không còn con đường nào khác. Vâng, không có lựa chọn nào khác. Tất cả các tuyến đường thay thế đều tệ hơn.”
Một đoạn Quốc lộ 3 dài hơn 20 km uốn lượn qua đèo Awakino hẹp, được đặt tên theo con sông chảy qua đó. Hai bên đường là những ngọn đồi dốc phủ đầy cây bụi hoặc rừng trồng, rất dễ xảy ra sạt lở.
Theo NZTA, trong 10 năm qua, đã có 10 vụ tai nạn chết người trên Quốc lộ 3 đoạn giữa Awakino và Piopio, khiến 10 người thiệt mạng.
Ngoài ra, có 31 vụ tai nạn gây thương tích nghiêm trọng làm 46 người bị thương; 67 vụ tai nạn gây thương tích nhẹ làm 91 người bị thương và 141 vụ tai nạn không gây thương tích.
Tổng cộng, đã có 249 vụ tai nạn làm 147 người thiệt mạng hoặc bị thương.
NZTA cho biết, từ tháng 10 năm 2015 đến tháng 10 năm 2015, chỉ có 21 vụ đóng đường ngoài kế hoạch giữa Urenui và Eight Mile Junction, bên ngoài Te Kūiti.
Những dấu vết của sự kiện thời tiết gần đây nhất tại đèo Awakino hiện rõ với các vết nứt trên vách đá và bùn đất tràn ra đường, khiến nhiều đoạn chỉ còn một làn xe.
Tại khách sạn Awakino, chủ quán Sean Jeffares cho biết đây là một năm tồi tệ đối với khu vực đèo.
“Việc này chắc chắn ảnh hưởng đến công việc kinh doanh ở đây vì chúng tôi phải đóng cửa gần như bốn ngày do đường ở Mōkau và đèo bị phong tỏa, và tôi nghĩ năm nay chúng tôi đã đóng cửa ba cuối tuần vì đèo bị đóng.”
“Vì vậy, đó là sự mất mát doanh thu, một sự mất mát doanh thu lớn. Khi là cuối tuần mà đường bị đóng, đó là lúc chúng tôi bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì không ai đến và đó là những ngày chúng tôi kiếm tiền.”
recent closures of SH3. – Photo: RNZ / Robin Martin
Xa hơn một chút, chủ cửa hàng Mōkau Bryan Lester cũng đang chịu thiệt hại.
“Ồ, nó có tác động rất lớn. Ý tôi là 90% khách hàng của tôi là những người đi đường. Tôi có một danh tiếng tốt và lượng khách hàng đông đảo, nhưng nếu họ không thể đi qua vì đường bị đóng, thì cửa hàng của tôi thà đóng cửa còn hơn.”
“Cả khi dự án Mt Messenger gây ra việc đóng đường hoặc chậm trễ, nó vẫn ảnh hưởng lớn đến công việc kinh doanh của tôi, và vâng, khi đèo bị đóng cửa thì cũng tương tự.”
Gorge is closed. – Photo: RNZ / Robin Martin
Tại New Plymouth, Thị trưởng mới đắc cử Max Brough đã đưa đèo Awakino vào danh sách ưu tiên của mình, mặc dù khu vực này không thuộc thẩm quyền của ông.
“Hôm qua, một trong những cuộc thảo luận là làm thế nào chúng ta có thể hợp tác với các địa phương lân cận để yêu cầu NZTA bắt đầu tập trung vào vấn đề này.”
“Con đường đó là huyết mạch của chúng tôi và vấn đề đã kéo dài mãi mãi. Chúng tôi đã chứng kiến các vụ sạt lở ở Māhoenui. Đây là một chủ đề thường xuyên, vì vậy đến một lúc nào đó, chúng tôi cần có một hội đồng hợp tác với các địa phương lân cận nơi con đường đi qua và chúng tôi cần làm việc cùng nhau để giải quyết vấn đề này.”
NZTA to refocus its efforts to improve the highway’s resilience. – Photo: RNZ /
Robin Martin
Thị trưởng Waitomo, ông John Robertson, đang bận rộn thăm hỏi những nông dân bị ảnh hưởng bởi cùng một trận bão.
Ông rất mong muốn hợp tác với đồng nghiệp ở Taranaki.
“Những ngày đầu khi mạng lưới đường được xây dựng, đã có kế hoạch đưa nó theo một hướng khác gần bờ biển hơn, nhưng nó không được thực hiện theo cách đó, vì vậy tôi nghĩ bây giờ vấn đề là làm cho con đường đó có khả năng chống chịu tốt.”
“Giống như Mt Messenger, nó sẽ tốn rất nhiều tiền nhưng với tư cách là một mạng lưới quan trọng cho New Plymouth, cho Taranaki, việc này là cần thiết.”
investment. – Photo: RNZ / Robin Martin
Bà Susan Collins, Giám đốc khu vực phụ trách thiết kế hệ thống của NZTA tại Waikato, cho biết cơ quan này công nhận đèo Awakino là một phần quan trọng của mạng lưới kết nối Taranaki với Waikato và các khu vực khác; đây là yếu tố đóng góp chính cho nền kinh tế của cả hai vùng, được ngành vận tải hàng hóa và nhiều cộng đồng dân cư tin cậy.
Bà Collins cho biết, từ năm 2013 đến 2017, NZTA đã tiến hành khảo sát kỹ lưỡng Quốc lộ 3, bao gồm cả khu vực Mt Messenger và đèo Awakino, qua đó nêu bật những lo ngại chính như khả năng chống chịu, an toàn và trải nghiệm di chuyển tổng thể.
Một dự án quan trọng được xác định là Đường hầm tránh Awakino trị giá 50 triệu đô la, đã hoàn thành vào năm 2021.
“Dự án đã xem xét một phương án điều chỉnh đáng kể về phía nam của đường hầm hiện có, nhưng đã bị từ chối vì chi phí sẽ cao hơn gấp bốn lần so với phương án điều chỉnh gần hơn đã được chọn, do địa hình khó khăn và khối lượng công việc đất lớn.”
NZTA cho biết, những nỗ lực đang diễn ra tại đèo Awakino tập trung vào việc duy trì khả năng chống chịu và an toàn.
“Các đội công nhân sẽ phản ứng khi cần thiết và có thể đóng cửa quốc lộ nếu cần – như chúng ta đã thấy trong tuần qua. An toàn của người lái xe là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi.”
Thống kê (Nguồn: NZTA)
Tai nạn trên Quốc lộ 3 đoạn Awakino đến Piopio (2015-2025)
- Tai nạn chết người: 10 vụ, 10 người thiệt mạng
- Tai nạn gây thương tích nghiêm trọng: 31 vụ, 46 người bị thương nặng
- Tai nạn gây thương tích nhẹ: 67 vụ, 91 người bị thương
- Tai nạn không gây thương tích: 141 vụ
Đóng đường ngoài kế hoạch trên Quốc lộ 3 (2015-2025)
- Đoạn Urenui đến Eight Mile Junction: 21 lần
Theo rnz.co.nz