Các nhà dự báo cho biết, hơn 85.000 người có thể tìm được việc làm vào cuối năm tới – nhưng không thể kỳ vọng rằng tất cả những người đang thất nghiệp hiện nay đều sẽ có việc.
Tỷ lệ thất nghiệp của New Zealand đã tăng từ mức thấp 3,2% lên 5,2%.
Tuy nhiên, thị trường lao động được dự báo sẽ cải thiện vào năm tới, giảm số người thất nghiệp từ con số hiện tại là 158.000.
Chuyên gia dự báo trưởng của Infometrics, Gareth Kiernan, cho biết hầu hết các ước tính về “toàn dụng lao động” bền vững đều đặt tỷ lệ thất nghiệp không dưới 4%. “Ngay cả ở mức đó, các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhân sự phù hợp để lấp đầy các vị trí trống.”
Ông Kiernan giải thích, 4% còn lại thường bao gồm những người đang trong quá trình chuyển việc và những người không có kỹ năng chuyên môn hoặc kỹ năng sẵn sàng làm việc để đảm nhận các vị trí tuyển dụng.
Đầu năm nay, một thông tin gây chú ý đã được tiết lộ: người nhận hỗ trợ JobSeeker sẵn sàng làm việc lâu nhất đã hưởng trợ cấp gần 44 năm. Trong khoảng thời gian đó, họ có thể đã nhận nhiều loại trợ cấp khác nhau.
Ông Kiernan cho rằng, khi tỷ lệ thất nghiệp quá thấp, nó sẽ gây ra những áp lực khác lên nền kinh tế.
“Như chúng ta đã thấy trong đại dịch, tỷ lệ thất nghiệp dưới 4% có khả năng dẫn đến áp lực đáng kể về chi phí lao động, từ đó tạo ra lạm phát cao hơn và không bền vững trong trung hạn.”
Ông nói rằng, tỷ lệ 4% sẽ đồng nghĩa với việc có thêm khoảng 36.400 người có việc làm so với quý 6, giả sử tỷ lệ tham gia lao động không thay đổi.
Tuy nhiên, nếu tỷ lệ tham gia lao động tăng từ mức hiện tại 70,5% lên 70,8% (mức trung bình của thập kỷ qua), tỷ lệ thất nghiệp 4% sẽ có nghĩa là có thêm 48.800 người có việc làm.
Nếu tỷ lệ này tăng trở lại 71,5% (mức trung bình của 5 năm qua), sẽ có thêm 77.800 người có việc làm.
Nếu đạt 72,4% (mức đỉnh vào năm 2023), tỷ lệ thất nghiệp 4% sẽ có nghĩa là có thêm 115.000 người có việc làm.
Các con số trên chưa tính đến sự tăng trưởng của dân số trong độ tuổi lao động.
“Nói cách khác, chúng tôi kỳ vọng số lượng việc làm vào cuối năm 2026 sẽ tăng 86.200 so với mức tháng 6 năm 2025, và vào cuối năm 2027 sẽ tăng 136.000 so với tháng 6 năm 2025 – những dự báo này đã tính đến sự thay đổi của dân số trong độ tuổi lao động, tỷ lệ tham gia lao động và tỷ lệ thất nghiệp.”
Ông cho biết, mức tăng trưởng 86.000 việc làm đến cuối năm 2026 không phải là quá mạnh so với lịch sử, nhưng nằm ở mức cao nhất trong khả năng đạt được. “Khó khăn lớn nhất hiện nay là chưa thực sự có dấu hiệu nào cho thấy mọi thứ đang cải thiện, vì vậy việc nói rằng mọi chuyện sẽ ổn vào cuối năm tới giống như một hành động của niềm tin lớn – đặc biệt khi nhìn vào một năm kinh tế đầy thất vọng. Do đó, tôi thấy rủi ro nghiêng về phía tiêu cực đối với sự phục hồi của thị trường lao động, mặc dù việc cắt giảm lãi suất liên tục hiện đã đến mức rõ ràng sẽ kích thích nền kinh tế.”
Giáo sư Matt Roskruge từ Đại học Massey cho biết, tỷ lệ thất nghiệp không thể về 0 vì điều đó có nghĩa là một số vị trí việc làm sẽ không có người lấp đầy.
“Luôn có một số ma sát trong thị trường lao động, khi mọi người chuyển đổi công việc, tìm kiếm vị trí phù hợp về kỹ năng hoặc địa điểm, hoặc dành thời gian để tìm được công việc ưng ý. Vì lý do đó, chúng ta thường nói rằng tỷ lệ thất nghiệp khoảng 2-4% là tự nhiên. Dưới mức đó, chúng ta sẽ bắt đầu rơi vào tình trạng thiếu hụt lao động thực sự.”
Ông đồng tình với ông Kiernan rằng việc người lao động chuyển đổi công việc và sự không phù hợp giữa kỹ năng, kinh nghiệm, địa điểm của người tìm việc với các vị trí tuyển dụng sẵn có là một phần của tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên.
“Từ góc độ của nhà tuyển dụng, một lượng nhỏ lao động dư thừa sẽ giúp kiểm soát mức lương. Khi lao động khan hiếm, người lao động có nhiều quyền thương lượng hơn, điều này có thể đẩy lương và chi phí lên cao, dẫn đến lạm phát. Vì vậy, không phải chúng ta muốn người dân thất nghiệp, mà là một số sự luân chuyển và không phù hợp là điều không thể tránh khỏi trong một thị trường lao động năng động. Cá nhân tôi nghĩ chúng ta có thể thoải mái duy trì tỷ lệ thất nghiệp khoảng 2% – điều mà chúng ta đã làm được vào những năm 2010 theo trí nhớ của tôi – mà không phát sinh vấn đề gì.”
Craig Renney, giám đốc chính sách tại Hội đồng Công đoàn và từng là cố vấn cho Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson, cho biết có một rủi ro đáng kể là một số người đang thất nghiệp hiện nay có thể bị bỏ lại phía sau khi thị trường cải thiện.
“Người trẻ là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng thất nghiệp… đó là một rủi ro thực sự.”
Ông cũng cho rằng, số lượng người thất nghiệp cao hơn có thể kìm hãm tăng trưởng tiền lương, đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp.
“Ngoài ra, còn có một rủi ro thực sự trong tương lai là chúng ta sẽ chứng kiến sự xuất hiện của một loại hình kinh tế khác và người lao động có thể không có những kỹ năng phù hợp.”
Ông cho biết, New Zealand chưa có thành tích tốt trong đào tạo giữa sự nghiệp và giáo dục người lớn, điều này có thể cản trở sự tiến bộ của thị trường lao động. Sự không phù hợp về kỹ năng là một vấn đề đối với năng suất của đất nước, ông nói.
Theo rnz.co.nz