Một người mẹ ở Northland (New Zealand) đã uống 18 ly vodka pha sẵn, sau đó lái xe vào sáng hôm sau khi vẫn còn say xỉn, chở theo hai con nhỏ ở ghế sau. Giờ đây, cô phải sống mỗi ngày với nỗi đau mất đi đứa con gái 6 tuổi của mình.
Vào ngày 22 tháng 12 năm 2017, con trai hai tuổi của Marino Wikaira được đặt trong ghế an toàn dành cho trẻ em, trong khi con gái sáu tuổi của cô bé ngồi giữa ghế sau chỉ với một dây an toàn ngang bụng.
Wikaira đã lái xe vượt quá giới hạn tốc độ 100km/h trên một con đường ở Kaikohe. Khi cô quay đầu lại kiểm tra các con ở ghế sau, cô đã mất lái, lao sang làn đường đối diện và đâm vào bờ kè.
Con trai nhỏ của cô may mắn sống sót, nhưng con gái cô, Joshwyn Reihana-Ruka-Wikaira, đã tử vong ngay tại hiện trường.
Điều tra viên Ian Telford cho rằng thông điệp ‘đã uống rượu bia thì không lái xe’ vẫn chưa đủ sức răn đe. Ông đã đưa ra các khuyến nghị cho các cơ quan chức năng nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ lái xe ‘sáng hôm sau’ khi vẫn còn ảnh hưởng của rượu bia.
Ông nói: ‘Về cơ bản, đây là một tình huống vô cùng đau buồn khi một gia đình đã mất đi một đứa trẻ sáu tuổi, được nhiều người yêu quý. Tôi thấu hiểu sâu sắc nỗi đau và sự mất mát mà gia đình Joshwyn đang phải chịu đựng, và tôi không muốn làm tăng thêm nỗi đau khổ của họ.’
‘Tuy nhiên, tôi tin rằng điều quan trọng là phải rút ra mọi bài học có thể từ thảm kịch hoàn toàn có thể ngăn chặn này.’
Wikaira được phát hiện có nồng độ cồn trong máu vượt quá giới hạn pháp luật vào ngày xảy ra tai nạn, cùng với THC – hoạt chất chính trong cần sa.
Cô cũng lái xe bằng giấy phép học lái mà không có người giám sát và đã có bốn lần vi phạm trước đó.
Vào tháng 7 năm 2018, cô đã nhận tội lái xe bất cẩn gây hậu quả nghiêm trọng, gây chết người khi đang chịu ảnh hưởng của chất kích thích. Năm sau đó, cô được miễn tội sau khi tham gia chương trình tư pháp phục hồi thông qua Tòa án phục hồi Matariki ở Kaikohe.
Điều tra viên Telford ghi nhận ‘sự hối hận, xấu hổ và ăn năn sâu sắc’ của cô, cũng như việc cô đã hoàn thành bằng lái xe hạn chế và tham gia tư vấn về rượu và ma túy.
Ông nói: ‘Tôi cho rằng việc say xỉn do rượu (và có thể cả cần sa), sự mệt mỏi và tốc độ quá mức là những yếu tố góp phần gây ra vụ tai nạn dẫn đến cái chết của Joshwyn.’
Ông cho biết thêm: ‘Rõ ràng là việc Joshwyn không được thắt dây an toàn đúng cách trong xe đã trực tiếp góp phần vào cái chết của cô bé.’
‘Ở tuổi sáu, cô bé lẽ ra phải được đặt trong ghế an toàn dành cho trẻ em. Nếu được thắt dây an toàn đúng cách, những chấn thương mà Joshwyn phải chịu trong vụ tai nạn có thể đã không gây tử vong.’
Điều tra viên Telford nhấn mạnh tầm quan trọng cơ bản của việc trẻ em phải được thắt dây an toàn đúng cách khi di chuyển bằng xe cộ – một đứa trẻ sáu tuổi nên được đặt trong ghế an toàn dành cho trẻ em.
‘Tuyệt đối không chở trẻ em trong xe nếu chúng không được thắt dây an toàn đúng cách.’
Điều tra viên Telford đã đưa ra các khuyến nghị sâu rộng cho Cơ quan Giao thông Vận tải New Zealand (NZTA), cảnh sát và Bộ Y tế New Zealand, dựa trên lời khuyên chuyên môn từ các giáo sư tại Đại học Massey.
Ông nói: ‘Những thông điệp chính từ các yếu tố trong trường hợp của Joshwyn vượt xa lời khuyên thông thường – và vẫn vô cùng quan trọng – ‘đã uống rượu bia thì không lái xe’ thường được các điều tra viên và các cơ quan khác như NZTA nhấn mạnh.’
‘Tôi cũng muốn nhấn mạnh những rủi ro thường bị bỏ qua và ít rõ ràng hơn khi lái xe vào sáng hôm sau sau khi uống nhiều rượu bia.’
Điều này bao gồm khả năng bạn vẫn còn say xỉn, cũng như việc rượu làm gián đoạn giấc ngủ và gây mệt mỏi. Sự kết hợp giữa say xỉn và mệt mỏi này làm tăng đáng kể nguy hiểm cho người lái xe, hành khách và những người tham gia giao thông khác.
Điều tra viên Telford cho biết, mặc dù việc lái xe sau khi uống rượu đã trở nên ít được xã hội chấp nhận hơn, nhưng vẫn tồn tại một xu hướng đáng lo ngại là các tài xế tự cho rằng mình an toàn để lái xe vào sáng hôm sau sau khi uống rượu, đặc biệt là sau khi đã ngủ một giấc.
Ông lưu ý rằng các chiến dịch công cộng nhằm ngăn chặn hành vi lái xe khi say xỉn đã đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình lại các chuẩn mực xã hội, nhưng ‘đã để lại một khoảng trống trong sự hiểu biết của công chúng về ‘thời gian bán hủy’ của rượu trong cơ thể chúng ta, với nhiều người tiêu dùng không nhận thức được khả năng lái xe khi say xỉn có thể xảy ra vào sáng hôm sau khi uống rượu’.
Ông dẫn chứng nghiên cứu cho thấy 87% nữ tài xế Úc sẽ không lái xe nếu họ tin rằng mình đã say, nhưng một nửa trong số đó vẫn sẽ lái xe vào sáng hôm sau sau khi uống rượu, mặc dù không biết liệu họ có vượt quá giới hạn pháp luật hay không.
Điều tra viên Telford khuyến nghị NZTA và Bộ Y tế New Zealand phát triển các chiến dịch chống lái xe khi say xỉn, đặc biệt nhấn mạnh khả năng cao vẫn còn say vào buổi sáng sau khi uống nhiều rượu, và rủi ro gia tăng mà điều này gây ra cho việc lái xe ngay cả khi họ cảm thấy an toàn.
Ông cũng yêu cầu các cơ quan tăng cường nhận thức cộng đồng về tác động tổng hợp của rượu và sự mệt mỏi.
Lời khuyên từ chuyên gia
Trong số các khuyến nghị, Điều tra viên Telford yêu cầu cảnh sát thực hiện một chiến dịch chống lái xe khi say xỉn có mục tiêu, bao gồm các chốt kiểm tra nồng độ cồn tập trung vào những người đi làm vào buổi sáng, và rằng cảnh sát cùng NZTA cùng nhau thiết lập một bộ tiêu chí chuẩn hóa để xác định và phân loại tình trạng mệt mỏi trong các vụ tai nạn ô tô ở New Zealand.
Trong khuôn khổ cuộc điều tra của Điều tra viên, các giáo sư Đại học Massey đã được mời để đưa ra lời khuyên chuyên môn về tác động của việc sử dụng rượu và ma túy đối với khả năng lái xe và giấc ngủ, đồng thời đưa ra các khuyến nghị có thể giúp ngăn chặn những cái chết tương tự trong tương lai.
Giáo sư Tiến sĩ Leigh Signal giám sát nhân viên và các hoạt động trong Trung tâm Nghiên cứu Giấc ngủ/Thức giấc, và Phó Giáo sư Tiến sĩ Andy Towers là Đồng Giám đốc Chương trình Sức khỏe Tâm thần & Nghiện ngập.
Họ cho biết, Wikaira sẽ mất 18 giờ để chuyển hóa và loại bỏ hoàn toàn rượu trong cơ thể, trong khi cô đã lái xe 14 giờ sau lần uống cuối cùng – điều này dẫn đến ‘nguy cơ gặp tai nạn vào sáng hôm đó tăng ít nhất gấp đôi so với người không uống rượu’.
Signal và Towers cho biết: ‘Mức độ say xỉn dự kiến vào thời điểm xảy ra tai nạn đã làm suy giảm khả năng chuyển đổi giữa các nhiệm vụ của cô Wikaira, cũng như khả năng duy trì kiểm soát tốc độ và vị trí xe một cách phù hợp, độc lập với bất kỳ sự thiếu ngủ nào.’
Mặc dù khó xác định tác động của THC và sự mệt mỏi, họ nhận thấy cô sẽ cảm thấy buồn ngủ hơn và phản ứng chậm hơn khi lái xe.
Họ nói rằng lượng giấc ngủ mà cô có được trước khi lái xe, ít nhất, đã góp phần làm giảm đáng kể chức năng và hiệu suất lái xe, độc lập với việc tiêu thụ rượu.
Các giáo sư cho biết: ‘Tác động tổng hợp của việc say xỉn do rượu và sự mệt mỏi do thiếu ngủ sẽ làm tăng mức độ buồn ngủ của cô Wikaira và giảm thời gian phản ứng cũng như hiệu suất lái xe của cô ở mức độ lớn hơn so với tác động riêng lẻ của rượu hoặc thiếu ngủ.’
‘Những tác động kết hợp này dự kiến sẽ dẫn đến một mức độ suy giảm khả năng lái xe, góp phần vào các sự kiện liên quan đến vụ tai nạn này.’
Các cơ quan phản hồi khuyến nghị của điều tra viên
NZTA, cảnh sát và Bộ Y tế New Zealand đều gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình Joshwyn vì mất mát đau thương của họ.
Cảnh sát đã chấp nhận hai trong số bốn khuyến nghị của Điều tra viên, ghi nhận một khuyến nghị và lưu ý một khuyến nghị khác.
Thanh tra Peter McKennie cho biết họ chấp nhận các khuyến nghị về việc cùng với NZTA thiết lập một bộ tiêu chí chuẩn hóa để xác định và phân loại tình trạng mệt mỏi trong các vụ tai nạn ô tô ở New Zealand, và đảm bảo tất cả các nhà phân tích của Đơn vị Điều tra Tai nạn Nghiêm trọng được đào tạo để hiểu và áp dụng các tiêu chí chuẩn hóa này.
Ông cho biết cảnh sát đã ghi nhận khuyến nghị rằng cảnh sát nên thực hiện một chiến dịch chống lái xe khi say xỉn có mục tiêu, bao gồm các chốt kiểm tra nồng độ cồn tập trung vào những người đi làm vào buổi sáng, ví dụ từ 6 giờ sáng đến 9 giờ sáng.
‘Cảnh sát đã thực hiện một số chốt kiểm tra trong những giờ này và kiểm tra nồng độ cồn của mọi tài xế bị dừng lại; tuy nhiên, phần lớn các cuộc kiểm tra nồng độ cồn của chúng tôi diễn ra vào những giờ có nguy cơ cao và cực kỳ cao xảy ra tai nạn liên quan đến rượu, phù hợp với kỳ vọng của chính phủ được nêu trong chương trình đầu tư cảnh sát giao thông’, ông nói.
McKennie cho biết, mặc dù cảnh sát có bắt giữ một số người vi phạm trong giờ cao điểm buổi sáng, nhưng thời điểm đó không phải là thời điểm có nguy cơ cao xảy ra các vụ tai nạn liên quan đến rượu.
Cảnh sát đã ghi nhận khuyến nghị của Điều tra viên về việc cập nhật tài liệu huấn luyện của cảnh sát về vai trò của việc sử dụng rượu trong các vụ tai nạn ô tô, bổ sung thông tin về nguy cơ suy giảm khả năng lái xe gia tăng do kết hợp sử dụng rượu và mệt mỏi, đặc biệt ở mức nồng độ cồn trong máu được coi là an toàn để lái xe.
‘Đây là một thông tin quý giá và chúng tôi sẽ xem xét nó như một phần của quá trình đánh giá nội dung huấn luyện đang diễn ra, đồng thời cân nhắc cách tốt nhất để phản ánh điều này trong các bản cập nhật tương lai.’
Jan McCarthy, quyền quản lý truyền thông và tiếp thị quốc gia của NZTA, cho biết NZTA đánh giá cao các khuyến nghị liên quan đến các chiến dịch chống lái xe khi say xỉn có mục tiêu, đặc biệt là liên quan đến những rủi ro do say xỉn vào sáng hôm sau.
Cô cho biết, lái xe khi say xỉn là một ưu tiên hàng đầu trong các chiến dịch an toàn giao thông của NZTA, được phát triển dựa trên bằng chứng cho thấy hầu hết các vụ tai nạn liên quan đến rượu xảy ra vào buổi chiều và buổi tối.
McCarthy cũng cho biết dữ liệu cho thấy các chấn thương nghiêm trọng trong những vụ tai nạn này chủ yếu liên quan đến nam giới trẻ tuổi.
‘Do đó, đối tượng ưu tiên hiện tại của NZTA là nam giới trẻ tuổi (ngoài việc duy trì sự hiện diện với tất cả các tài xế), nơi cơ quan này tập trung vào việc khuyến khích các lựa chọn di chuyển tỉnh táo để đảm bảo những chuyến đi về nhà an toàn’, cô nói.
Cô cho biết NZTA không có kế hoạch triển khai một chiến dịch mới như đề xuất, nhưng sẽ theo dõi bất kỳ sự thay đổi nào trong xu hướng dữ liệu.
Đơn vị xúc tiến sức khỏe của Bộ Y tế New Zealand cho biết họ đánh giá cao các khuyến nghị và vai trò của họ là đưa ra lời khuyên cho NZTA trong việc phát triển các phương pháp tiếp cận nhằm giảm thiểu thiệt hại trên các con đường của New Zealand.
Theo 1news.co.nz