Một báo cáo quan trọng mới đang cảnh báo rằng hơn một nghìn ngôi nhà ven biển có thể chịu thiệt hại đáng kể do thời tiết cực đoan vào năm 2060.
Theo báo cáo Môi trường Biển của Chúng ta 2025 từ Bộ Môi trường và Cục Thống kê New Zealand, hàng trăm nghìn ngôi nhà trị giá ước tính 180 tỷ đô la đang nằm trong các khu vực dễ bị ngập lụt.
Bản tổng hợp thứ tư và mới nhất này tập hợp các nghiên cứu đã được bình duyệt, các báo cáo của chính phủ, kiến thức bản địa Māori (mātauranga Māori) và số liệu thống kê chính thức.
Báo cáo cho biết biến đổi khí hậu và hoạt động của con người đang gây áp lực ngày càng tăng lên các đại dương và bờ biển, ảnh hưởng đến cộng đồng, các ngành công nghiệp và hệ sinh thái.
Trong số các phát hiện, báo cáo chỉ ra rằng các đại dương của New Zealand đang ấm lên nhanh hơn mức trung bình toàn cầu, sóng nhiệt biển trở nên thường xuyên và dữ dội hơn, nguy cơ các loài xâm lấn và dịch bệnh biển đang gia tăng cùng với biến đổi khí hậu, và các vùng đất ngập nước, cồn cát cùng thảm thực vật bản địa đang bị suy thoái.
Cole Eastham-Farrelly
Nhà ở ven biển và cơ sở hạ tầng đối mặt nguy cơ thiệt hại ngày càng tăng
Báo cáo cho thấy vào năm 2023, khoảng 219.000 ngôi nhà trị giá 180 tỷ đô la nằm trong các khu vực ngập lụt ven biển và nội địa.
Ước tính 1300 ngôi nhà – trị giá 900 triệu đô la theo giá bất động sản hiện tại – dự kiến sẽ chịu thiệt hại hơn 20% trong một hoặc nhiều sự kiện thời tiết cực đoan từ năm 2026 đến 2060.
Báo cáo đưa ra ví dụ về tình trạng xói mòn nghiêm trọng đối với cư dân Bluecliff của Southland, nơi từ 5 đến 30 mét bờ biển của đầm phá cửa sông Waiau đã bị xói mòn sau một trận bão vào ngày 21 tháng 9 năm 2023.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng hàng nghìn km đường sá, đường ống dẫn nước và các tòa nhà với tổng giá trị 26,18 tỷ đô la đã được đánh giá vào năm 2019 là dễ bị tổn thương nếu mực nước biển dâng thêm 0,6 mét.
Theo điều kiện khí hậu hiện tại, khoảng 288 bãi chôn lấp có thể bị ngập lụt ven biển, và con số này tăng lên 379 nếu mực nước biển dâng 0,4m, báo cáo cho biết.
Báo cáo nhận thấy rằng trong 20 năm tới, người dân New Zealand dự kiến sẽ xây dựng thêm tới 76% các đê chắn sóng và các công trình bảo vệ bờ biển tương tự, trong nỗ lực ngăn chặn xói mòn và mực nước biển dâng.
“Chúng ta có thể xây dựng khả năng chống chịu cho các cộng đồng ven biển bằng các đê chắn sóng, đê điều và các lựa chọn kỹ thuật khác. Nhưng những lựa chọn này có thể phải trả giá bằng môi trường khi các môi trường sống và hệ sinh thái ven biển bị kẹt giữa mực nước biển dâng và các công trình xây dựng,” báo cáo nêu rõ.
Photo: Tauranga City Council
Biển ấm lên ảnh hưởng đến ngành công nghiệp
Báo cáo cho thấy biển ấm lên và axit hóa đại dương đang ảnh hưởng đến ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản, vốn đóng góp 1,1 tỷ đô la vào GDP và hỗ trợ hơn 14.000 việc làm.
Các đại dương của New Zealand đang ấm lên nhanh hơn 34% so với tốc độ ấm lên trung bình toàn cầu, do những thay đổi trong lưu thông khí quyển và hải lưu.
Sóng nhiệt biển, mà báo cáo nhận thấy sẽ trở nên thường xuyên, dữ dội và kéo dài hơn cùng với biến đổi khí hậu, đã gây ra sự sụt giảm đáng kể trong sản lượng đánh bắt cá và thiệt hại lớn đối với cá hồi và trai nuôi.
Báo cáo cho biết biển ấm hơn làm thay đổi sự di cư của các quần thể cá và có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng của hàu dẹt và cá tuyết xanh.
Trong khi biển ấm hơn có thể làm tăng một số loại cá nhất định – như cá hồng và cá tráp – thì nó cũng có khả năng làm tăng các bệnh ở cá và động vật có vỏ – như ‘hội chứng thịt trắng sữa’ ở cá hồng.
Nhiệt độ mặt nước biển tăng và axit hóa đại dương có khả năng làm tăng sự phát triển của tảo độc, vốn tích tụ trong động vật có vỏ và cá, và cũng có thể khiến con người bị bệnh nặng.
Cawthron Institute
Các địa điểm văn hóa quan trọng bị đe dọa
Báo cáo cũng nêu bật cách các địa điểm văn hóa và khảo cổ quan trọng dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu, điều này có thể ảnh hưởng đến bản sắc văn hóa của New Zealand, mối liên hệ với môi trường và ngành du lịch.
Báo cáo cho biết các marae (nhà hội họp của người Māori) và urupā (khu chôn cất) có nguy cơ bị hư hại do thời tiết cực đoan và trên khắp cả nước, 191 marae nằm trong phạm vi 1km tính từ bờ biển. Điều đó đặt bản sắc văn hóa – thông qua việc truyền lại kiến thức và tikanga (tập quán truyền thống) – vào tình thế rủi ro.
Gần 2000 địa điểm khảo cổ dọc theo vùng ven biển rất dễ bị xói mòn do mực nước biển dâng, và 1564 địa điểm có nguy cơ bị ngập lụt từ biển.
Hơn 120 địa điểm bảo tồn công cộng và một phần của 21 đường mòn đi bộ đường dài dễ bị xói mòn, báo cáo cho biết. Điều đó bao gồm bốn Tuyến đường đi bộ vĩ đại (Great Walks) – Abel Tasman, Heaphy, Queen Charlotte và Rakiura.
Một số trải nghiệm dành cho người dân New Zealand và du khách quốc tế có thể bị mất hoàn toàn nếu không có hành động ứng phó với biến đổi khí hậu, báo cáo cho biết.
Theo rnz.co.nz