Trong màn đêm tờ mờ sáng, một đội đặc nhiệm liên ngành của cảnh sát NSW đã ập vào một khu chung cư ở Parramatta, ngoại ô phía tây Sydney. Hành lang hẹp chật kín các sĩ quan trong trang phục chiến thuật, tiếng bước chân nặng nề của họ tạo thành một nhịp điệu dồn dập hướng về cánh cửa màu than ở cuối hành lang.
“Lệnh khám xét của cảnh sát. Mở cửa!” một sĩ quan hét lên khi anh ta đập mạnh vào cửa.
Viên cảnh sát lặp lại mệnh lệnh cho đến khi cánh cửa cuối cùng cũng mở ra, và bảy đặc nhiệm cảnh sát ập vào căn hộ vẫn còn tối om, một người bật đèn khi đi vào. Bên trong căn hộ đó, Clayton Lewis đang thức giấc với những tia sáng đầu tiên của một thực tại mà có lẽ anh chưa thể hiểu được.
Cảnh sát có mặt để bắt giữ cầu thủ bóng đá người New Zealand này với cáo buộc dàn xếp cá cược và trao cho anh thông báo khám xét, tịch thu các thiết bị điện tử. Trong đoạn video về chiến dịch tháng 5 năm 2024, được cảnh sát NSW cung cấp cho truyền thông, Lewis sau đó xuất hiện từ phía sau cánh cửa màu than, nhỏ bé giữa hai sĩ quan mặc thường phục đứng hai bên. Anh mặc trang phục đời thường của một người trẻ thuộc thế hệ Z: áo hoodie, quần thể thao và dép lê. Khi anh bị dẫn ra ngoài trong đôi dép ugg và còng tay, đi qua sảnh và lên xe cảnh sát đang chờ sẵn, anh trông không giống một tội phạm chai sạn như chiến dịch có thể gợi ý.
Trong khi Lewis đang bị thẩm vấn tại đồn cảnh sát Parramatta, gần đó tại trụ sở bang trên phố Charles, các quan chức thực thi pháp luật cấp cao đang tổ chức một cuộc họp báo để công bố việc bắt giữ ba cầu thủ A-League – kết quả của một cuộc điều tra kéo dài nhiều tháng của đội đặc nhiệm chống tội phạm có tổ chức. Cuộc điều tra, mang mật danh Chiến dịch Beaconview, đã phát hiện một kế hoạch dàn xếp tỉ số tại câu lạc bộ Macarthur FC. Cảnh sát cáo buộc các cầu thủ đã được trả tới 10.000 USD để cố tình nhận thẻ vàng nhằm tạo điều kiện cho hoạt động cá cược bất hợp pháp trong các trận đấu của họ.
“Mặc dù 10.000 USD có vẻ là một số tiền lớn đối với một vận động viên trẻ, nhưng chúng tôi muốn cảnh báo rằng nó vô cùng nhỏ bé khi bạn xem xét thiệt hại… đối với danh tiếng của người trẻ, sinh kế hiện tại và tương lai của họ khi dính líu vào những hành vi phạm tội này,” trợ lý ủy viên Michael Fitzgerald nói với một phòng họp báo chật kín.
Cầu thủ 28 tuổi này đã thừa nhận được trả 11.200 USD cho các thẻ phạt do trọng tài rút ra vì lỗi chơi xấu vào năm 2023.
Trong buổi thẩm vấn của cảnh sát sáng hôm đó, Lewis từ chối bình luận về các cáo buộc. Điều anh không biết là các điều tra viên đã thu được một lời thú tội. Các tài liệu tòa án tiết lộ rằng khi đến đồn, vận động viên Olympic Tokyo này đã bị đưa vào một buồng giam cùng với một người khác. Hai người trò chuyện, và tại một thời điểm trong cuộc nói chuyện, Lewis nói với bạn tù rằng đội trưởng của anh đã yêu cầu anh nhận một thẻ vàng trong trận đấu, và sau đó đã chuyển cho anh một số tiền. Anh nói rằng mình chỉ tham gia một lần, và làm vậy để “kiếm thêm chút tiền”. Cuộc trao đổi đã được ghi âm bằng thiết bị giám sát bí mật.
Vòng vây pháp lý
Đó là một điệu nhảy khó xử, không lời. Âm thanh duy nhất là tiếng màn trập máy ảnh và tiếng chân lạch bạch khi đám đông truyền thông ùa tới gặp Lewis, người đã đến Tòa án Địa phương NSW ở trung tâm Sydney để dự phiên tuyên án.
Lần này, Lewis đã chuẩn bị kỹ hơn để đối mặt với ống kính. Trong 16 tháng qua, anh đã thực hiện màn trình diễn tương tự này nhiều lần. Được bạn bè và gia đình hỗ trợ, Lewis bước qua vòng vây của đám đông truyền thông đang chờ đợi với ánh mắt kiên định và vẻ mặt căng thẳng mà anh có thể đã thể hiện khi bước ra đường hầm và vào sân trước một trận đấu của All Whites. Anh biến mất sau cánh cửa trượt của lối vào tòa án và làn sóng truyền thông rút lui.
Tòa án Sydney Downing Centre – một tòa nhà gạch trang trí công phu với một tháp văn phòng từ những năm 1990 được gắn thêm một cách thô kệch ở phía sau – là tòa án bận rộn nhất nước Úc. Bất kỳ ngày nào, khu phức hợp tòa án này, nơi đặt cả Tòa án Địa phương và Tòa án Quận, cùng với một số tòa án chuyên biệt, cũng sẽ giải quyết hàng trăm vụ án.
Trong số hơn 250 vụ việc của Tòa án Địa phương được lên lịch xét xử vào thứ Tư tuần trước có phiên tuyên án cho Lewis và đồng đội cũ ở Macarthur FC, Kearyn Baccus. Cả hai đã nhận tội một cáo buộc về hành vi làm sai lệch kết quả cá cược vào tháng 7 năm nay, hơn một năm sau khi bị bắt giữ. Họ có thể là đồng bị cáo, nhưng không có sự giao tiếp hay thậm chí là nhận biết lẫn nhau giữa các cựu đồng đội, khi các bên nán lại bên ngoài phòng xử án 15A, chờ đợi vụ việc của mình được gọi. Sẽ không lâu sau đó, lý do cho khoảng cách giữa hai người trở nên rõ ràng. Bên trong phòng xử án, lần đầu tiên công chúng được nghe giải thích về cách cặp đôi này bị lôi kéo vào kế hoạch – và những hậu quả cá nhân tàn khốc từ hành động của họ.
Dễ bị lôi kéo
Trong ngôn ngữ thể thao, Lewis là một người “được thêm vào phút chót” trong kế hoạch sẽ có những tác động lâu dài đến sự nghiệp của anh. Anh chưa bao giờ được cho là một phần của nó.
Vụ án của Công tố viên cáo buộc “đầu mối chính” của kế hoạch là Ulises Davila – đội trưởng của đội Macarthur và là một trong những cầu thủ được kính trọng nhất A-League, từng dẫn dắt đội Bulls giành chức vô địch vào năm 2022 chỉ vài tháng sau cái chết của vợ mình. Các tài liệu tòa án tiết lộ Davila đã liên lạc với một “kẻ điều khiển” – một nhân vật tội phạm có tổ chức ở Nam Mỹ – người đã yêu cầu cầu thủ này sắp xếp “một số sự kiện xảy ra trong các trận đấu để cho phép cá cược bất hợp pháp”.
Vào sáng ngày diễn ra trận đấu của Macarthur với Sydney FC vào ngày 9 tháng 12 năm 2023, Davila đã rất căng thẳng. Cầu thủ người Mexico 33 tuổi này đã nhận được tin nhắn từ người liên hệ ở Nam Mỹ của mình, được gọi trong các tài liệu tòa án là J Col, người không hài lòng với kế hoạch mà Davila đã đưa ra để nhận ba thẻ vàng. Vì cách các nhà cái ở nước ngoài đã đặt tỷ lệ cược, người liên hệ giờ muốn Macarthur phải nhận ít nhất bốn thẻ vàng. Điều này đòi hỏi một sự tái tổ chức kế hoạch gấp rút.
Theo bản tường trình sự thật đã được thống nhất, Davila đã hỏi một đồng đội khác trong đội hình xem ai có thể muốn tham gia. Đồng đội của anh, người không bao giờ bị buộc tội vì liên quan đến kế hoạch, đã gợi ý Lewis, với lý do rằng cầu thủ quốc tế New Zealand này được biết đến là một người nghiện cờ bạc và “đó là một yếu tố tiềm năng khiến anh ấy có thể bị lôi kéo”. Luật sư của Lewis, Gabrielle Bashir, sau đó sẽ nói với tòa án rằng Lewis đang trong cơn nghiện cờ bạc nghiêm trọng, khi anh bị “nhắm đến và lợi dụng” bởi Davila. “Anh ấy không chỉ bị nhắm đến, mà còn bị một người có quyền lực và ảnh hưởng đối với anh ấy yêu cầu làm điều đó,” cô nói. Davila, người phải đối mặt với chín cáo buộc liên quan đến dàn xếp cá cược trong ba trận đấu, vẫn chưa đưa ra lời biện hộ.
Nghiên cứu quốc tế đã xác định có mối liên hệ giữa nghiện cờ bạc và thao túng kết quả thi đấu. Giáo sư Declan Hill, người đã vạch trần mối liên hệ giữa bóng đá và tội phạm có tổ chức trong cuốn sách The Fix năm 2008 của mình, cho biết đã đến lúc các cơ quan thể thao phải có một “cuộc trò chuyện cởi mở” về chứng nghiện cờ bạc.
“Có một vấn đề mà hầu như không ai nói đến trong xã hội New Zealand, đó là sự phổ biến và mức độ của chứng nghiện cờ bạc. Nhưng trong tất cả các nhóm nhân khẩu học, nhóm thực sự nghiêm trọng là các vận động viên trẻ, đặc biệt là các vận động viên nam trẻ tuổi,” Hill nói. “Và đó là một mối lo ngại vì cờ bạc là cánh cửa dẫn đến dàn xếp tỉ số. Cách dễ nhất để khiến một vận động viên trẻ dàn xếp tỉ số là nếu họ thua rất nhiều tiền, tất cả những gì kẻ dàn xếp hoặc đồng đội cần làm là đến gặp người đó và nói, ‘Này, bạn có muốn thoát khỏi rắc rối không?'”
Khoảnh khắc định đoạt số phận của Lewis đến ở phút 51 của trận đấu. Đoạn phim trận đấu cho thấy, khi đối thủ của anh chuyền bóng đi, Lewis đã đẩy mạnh anh ta, khiến cầu thủ này ngã xuống đất. Trọng tài ngay lập tức rút thẻ vàng cho Lewis. Bên ngoài, cầu thủ quốc tế người New Zealand trông tức giận với quyết định này, và tiếp tục phản đối trọng tài khi anh bước đi.
“Macarthur là đội đã phạm lỗi ít thứ hai mùa giải này,” bình luận viên Robbie Thomson nhận xét sau thẻ phạt của Lewis. “Đó hiện là thẻ vàng thứ 16 của họ – nhiều hơn bất kỳ đội nào khác trong giải đấu. Sydney chỉ có sáu thẻ vàng và đã phạm lỗi gần gấp đôi.” “Điều đó nói lên điều gì, Andy?” Thomson hỏi đồng bình luận viên của mình, “Rằng Macarthur biết họ đang làm gì?”
Chỉ hơn một tuần sau trận đấu, các tài liệu tòa án cho thấy Davila đã chuyển 5.000 USD vào tài khoản của Lewis. Hai khoản thanh toán 2.500 USD nữa đã được chuyển vào đầu tháng 1 năm 2024. Anh chưa biết điều đó, nhưng số tiền 10.000 USD đó sẽ phải trả giá bằng sự nghiệp của anh.
Chiến dịch Beaconview
Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên tại Sân vận động Allianz sau chiến thắng 2-0 của Macarthur, ở những nơi khác, chuông báo động đã vang lên. Các cơ quan giám sát cá cược đã phát hiện những mô hình cá cược bất thường đối với thẻ vàng của Macarthur. Vào sáng ngày diễn ra trận đấu với Sydney FC, 50 cược đã được đặt thông qua trang web cá cược thể thao BetPlay cho Macarthur FC để nhận hơn ba thẻ trong trận đấu.
Các cược này được đánh dấu là đáng ngờ vì tất cả đều được đặt cùng một lúc – 11h26 sáng giờ Sydney – với mỗi tài khoản đặt hai cược với số tiền bằng nhau. Các cược thành công đã mang lại khoản thanh toán khoảng 120.000 bảng Anh, tương đương 275.000 đô la New Zealand.
Các cơ quan giám sát đã thông báo cho Ủy ban Cờ bạc Vương quốc Anh, cơ quan này sau đó đã cung cấp thông tin cho chính quyền Úc và một cuộc điều tra liên ngành, do đội đặc nhiệm chống tội phạm có tổ chức của cảnh sát NSW dẫn đầu, đã được khởi động. Khi một nhóm điều tra viên ngồi xuống để xem xét đoạn phim của các trận đấu đang được đề cập, họ không cần một chuyên gia bóng đá trong phòng để nói với họ rằng có điều gì đó không ổn.
“Rõ ràng là khi chúng tôi bắt đầu xem xét các trận đấu đó, có những sự cố trong trận đấu cực kỳ bất thường,” Thám tử Giám thị Peter Faux, người đứng đầu đơn vị chống tội phạm có tổ chức, nói. “Trong một trận đấu, chúng tôi đã xác định một cầu thủ cố tình nhảy lên lưng một cầu thủ khác và nhận thẻ vàng. Vì vậy, điều đó chắc chắn đã làm dấy lên nghi ngờ xung quanh việc đó, kết hợp với hoạt động cá cược đáng ngờ trong các trận đấu đó.”
Nhưng việc xây dựng một vụ án đòi hỏi nhiều hơn là bằng chứng về hành vi sai trái. Faux cho biết việc điều tra các vụ án liên quan đến dàn xếp tỉ số và dàn xếp cá cược rất khó khăn, do tính chất quốc tế của hành vi phạm tội. Các nhóm tội phạm có tổ chức hoạt động xuyên biên giới để khai thác thị trường cá cược thể thao toàn cầu, khiến việc thu thập bằng chứng từ dữ liệu cá cược, tài chính và liên lạc trở nên khó khăn. Điều đó có nghĩa là các cơ quan cảnh sát phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của các cơ quan giám sát và thực thi pháp luật ở nước ngoài.
“Các thám tử và nhà phân tích làm việc trong lĩnh vực này, có vị trí tốt về các loại điều tra này… để hợp tác với đúng người, lấy thông tin, dữ liệu mà họ nắm giữ để hỗ trợ điều tra, và về cơ bản đưa vụ việc ra tòa án.”
Vào giữa tháng 5, hai tuần sau khi Macarthur bị loại khỏi vòng chung kết, Chiến dịch Beaconview tin rằng họ đã phát hiện ra ai liên quan đến kế hoạch và đã sẵn sàng hành động với các mục tiêu của mình. Trong một loạt các cuộc đột kích rạng sáng trên khắp Sydney, cảnh sát đã bắt giữ ba cầu thủ.
Hình ảnh về vụ bắt giữ gây chấn động của bộ ba đã lan truyền khắp thế giới, với kế hoạch dàn xếp tỉ số được coi là một trong những bê bối tham nhũng thể thao lớn nhất ở Úc. Tại phiên tuyên án tuần trước, luật sư của Lewis, Gabrielle Bashir, nói với tòa án rằng thân chủ của cô đã được chẩn đoán mắc rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) do vụ bắt giữ, “khi căn hộ của anh ấy bị đột kích trong lúc anh và bạn đời đang ngủ”.
Faux từ chối bình luận về những lời chỉ trích đối với cách tiếp cận của đơn vị mình, nhưng ông nói rằng hậu quả công khai đối với các cầu thủ bóng đá là trung tâm của cuộc điều tra nên là một lời cảnh tỉnh cho tất cả các vận động viên. “Các bộ luật thể thao sẽ luôn chịu một cú sốc trong ngắn hạn xung quanh loại sự cố này, nhưng họ sẽ tiếp tục. Nhưng đối với những cá nhân tham gia vào những loại việc này và bị truy tố, điều đó cực kỳ bất lợi cho họ về lâu dài.”
Án cấm thi đấu trọn đời
Ngồi lặng lẽ ở hàng ghế đầu, giữa một đám đông luật sư, gia đình và truyền thông chen chúc trong khu vực công chúng của tòa án sơ thẩm, khuôn mặt của Lewis vẫn khó đoán khi luật sư của anh liệt kê những cách mà cuộc đời anh đã tan vỡ kể từ khi phạm tội.
Những từ “anh ấy đã mất” xuất hiện thường xuyên trong đánh giá thẳng thắn của Gabrielle Bashir về “người đàn ông này đã sa sút đến mức nào”. Cô tiết lộ Lewis, người đã bị Liên đoàn Bóng đá Úc đình chỉ, hiện đang làm “nhân viên đóng gói hàng” tại một trung tâm phân phối, thực hiện các đơn hàng để vận chuyển. “Kể từ khi phạm tội, ông Lewis đã mất khả năng làm việc trong nghề nghiệp đã chọn tại câu lạc bộ của mình. Do đó, anh ấy đã mất tư cách được triệu tập vào đội tuyển All Whites – trước đây anh ấy luôn được chọn ở mọi cấp độ tuổi để đại diện cho New Zealand,” cô nói với tòa án. “Điều cay đắng nhất là anh ấy đã không thể là một phần của đội tuyển All Whites mà vào tháng 3 năm nay đã thực sự đủ điều kiện tham dự World Cup 2026.” “Anh ấy đã mất danh tiếng và vị thế chuyên nghiệp trong cộng đồng bóng đá.”
Lewis không chỉ mất mức lương hơn 200.000 USD theo tin đồn, mà rất có thể, còn mất khả năng kiếm sống từ môn thể thao này trong tương lai. Cầu thủ quốc tế người New Zealand đã nhận được “thông báo yêu cầu giải trình” từ Liên đoàn Bóng đá Úc, yêu cầu anh chứng minh lý do tại sao anh không nên phải chịu “ít nhất là án cấm thi đấu trọn đời”, Bashir nói tại phiên tuyên án của anh, lưu ý rằng cách diễn đạt vụng về đó là của cơ quan quản lý chứ không phải của cô.
Án cấm thi đấu trọn đời sẽ không chỉ chấm dứt cơ hội chơi bóng trở lại của Lewis, mà còn loại trừ anh khỏi tất cả các hoạt động liên quan đến bóng đá, bao gồm huấn luyện, trọng tài, hoặc thậm chí tham dự các trận đấu bóng đá dưới quyền tài phán của Liên đoàn Bóng đá Úc. Là một thành viên FIFA, bất kỳ án phạt nào do Liên đoàn Bóng đá Úc áp đặt sẽ được mở rộng để có hiệu lực trên toàn thế giới theo quy tắc của cơ quan quản lý quốc tế.
Đó là một hình phạt cực kỳ hạn chế, và Giám đốc điều hành Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp Úc Beau Busch nói rằng các tác động cần được các nhà lãnh đạo thể thao xem xét cẩn thận trước khi áp dụng. “Điều chúng tôi tin là cực kỳ quan trọng, là tránh xa cách tiếp cận trừng phạt này,” Busch nói. “Một quá trình tư pháp phục hồi thực sự rất quan trọng ở đây. Làm thế nào để môn thể thao này tốt hơn từ việc này thay vì chỉ đưa ra một số biện pháp trừng phạt đối với những cầu thủ này? Và làm thế nào để chúng tôi đảm bảo rằng chúng tôi thực sự sử dụng những trải nghiệm tiêu cực đó để củng cố môn thể thao của mình?”
Trong một lá thư gửi tòa án, Lewis mô tả hai năm qua là một “trải nghiệm vô cùng khiêm nhường”. Anh lên án hành vi của mình và gửi “lời xin lỗi chân thành nhất” đến câu lạc bộ Macarthur, đội tuyển All Whites và cộng đồng bóng đá rộng lớn hơn.
Với trọng lượng của các bản đệ trình, Thẩm phán Michael Blair đã hoãn tuyên án cho đến tuần này. Và vì vậy, vào thứ Tư, Lewis trở lại Trung tâm Sydney Downing, một lần cuối cùng đối mặt với vòng vây bên ngoài tòa án.
Thẩm phán cộng đồng đã tuyên Lewis và Baccus một lệnh phóng thích cộng đồng hai năm, có nghĩa là không có bản án chính thức nào được ghi vào hồ sơ của họ. Mặc dù hành vi của cặp đôi là “liều lĩnh” nhưng nó ở “mức độ nghiêm trọng khách quan thấp nhất”, ông nói. Thẩm phán Blair cũng lưu ý sự chênh lệch quyền lực giữa Davila và Lewis, vì Davila là đội trưởng của đội và có vai trò quan trọng trong việc giúp Lewis có được hợp đồng tại câu lạc bộ.
Một trong những điều kiện của bản án là Lewis bị yêu cầu phải trả 10.000 USD tiền phạt – số tiền anh ban đầu nhận được cho vai trò của mình trong kế hoạch. Anh cũng được yêu cầu tiếp tục điều trị tâm thần cho chứng nghiện cờ bạc và trầm cảm.
Quyết định này đã chấm dứt một vụ rắc rối pháp lý kéo dài 16 tháng.
Nhưng, như Bashir đã nói với tòa án, những sự kiện của vài năm qua sẽ “theo anh ấy mãi mãi trong suốt cuộc đời”.
Theo 1news.co.nz