Thủ tướng Christopher Luxon và Bộ trưởng Phát triển Xã hội Louise Upston tại buổi công bố chính sách mới, theo đó các bậc cha mẹ có thu nhập hơn 65.000 USD phải hỗ trợ con cái 18-19 tuổi của mình, trong bối cảnh chính phủ đang siết chặt điều kiện nhận trợ cấp tìm việc Jobseeker.
Giải thích – Những thay đổi lớn về điều kiện nhận trợ cấp Jobseeker đối với người trẻ đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận trong tuần này.
Dưới đây là những điều bạn cần biết.
Trợ cấp Jobseeker có gì thay đổi?
Chính phủ đã thông báo vào Chủ Nhật rằng họ đang siết chặt điều kiện nhận trợ cấp Jobseeker đối với những người 18 và 19 tuổi. Jobseeker là khoản thanh toán hàng tuần nhằm hỗ trợ người dân trong thời gian tìm việc.
Chi tiết chính sách mới là gì?
Từ tháng 11 năm 2026, sẽ có một bài kiểm tra về khả năng hỗ trợ của cha mẹ đối với các khoản trợ cấp Jobseeker.
Bài kiểm tra này bao gồm kiểm tra thu nhập của cha mẹ, để xác định liệu thu nhập của họ có đạt hoặc thấp hơn giới hạn quy định hay không; và/hoặc kiểm tra khoảng cách hỗ trợ của cha mẹ, nơi thanh thiếu niên phải chứng minh lý do họ không thể dựa vào cha mẹ để được hỗ trợ một cách hợp lý.
Giới hạn thu nhập đó sẽ là 65.529 USD và dự kiến sẽ tăng lên trong các điều chỉnh hàng năm đối với các khoản thanh toán trợ cấp.
Như vậy, các bậc cha mẹ có thu nhập hơn 65.000 USD giờ đây sẽ phải hỗ trợ con cái 18 và 19 tuổi của mình trong thời gian chúng tìm việc.
Theo Stats NZ, thu nhập hộ gia đình trung bình vào cuối tháng 6 năm 2024 là 134.599 USD.
“Việc nhận trợ cấp khi còn trẻ là một cái bẫy. Các mô hình gần đây cho thấy những người dưới 25 tuổi nhận hỗ trợ Jobseeker sẽ dành trung bình 18 năm hoặc hơn để sống dựa vào trợ cấp trong suốt cuộc đời của họ,” Bộ trưởng Phát triển Xã hội và Việc làm Louise Upston cho biết khi công bố chính sách.
Chính phủ muốn giảm 50.000 người nhận trợ cấp Jobseeker vào năm 2030, nhưng bà Upston khẳng định “đây không phải là mục đích” của chính sách nhằm đạt được mục tiêu đó.
Những thay đổi mới này đã được báo hiệu trước đó trong Ngân sách tháng 5 nhưng ban đầu dự kiến sẽ không bắt đầu cho đến tháng 7 năm 2027.
Ai sẽ bị ảnh hưởng bởi chính sách này?
Chính phủ dự kiến khoảng 4.300 người trẻ sẽ không đủ điều kiện nhận hỗ trợ và 4.700 người vẫn đủ điều kiện trong năm tài chính 2027/28.
Tính đến tháng 6 năm nay, bà Upston cho biết có 15.045 người trong độ tuổi 18-19 đang nhận hỗ trợ Jobseeker.
Tổng cộng, có 216.009 người đang nhận hỗ trợ Jobseeker tính đến tháng 6, tăng 10% so với một năm trước. Con số này bao gồm cả những người sẵn sàng làm việc và những người nhận hỗ trợ Jobseeker do tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật.
Bà Upston cũng thông báo rằng những người trẻ tham gia dịch vụ Huấn luyện Việc làm Cộng đồng mới của Bộ Phát triển Xã hội có thể nộp đơn xin khoản tiền thưởng 1.000 USD nếu họ tìm được việc làm và không nhận trợ cấp trong 12 tháng.
Chính phủ nhấn mạnh rằng hỗ trợ vẫn sẽ có sẵn cho những người thực sự cần, bao gồm cả những người trẻ từ các gia đình có “thu nhập rất thấp”.
Những người 18 và 19 tuổi có con phụ thuộc, hoặc bị xa lánh khỏi cha mẹ, cũng vẫn có thể tiếp cận hỗ trợ.
Người nộp đơn sẽ phải chứng minh có sự rạn nứt nghiêm trọng với cha mẹ, điều này cần được xác minh bởi bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn.
Thủ tướng nói gì về chính sách này?
Thủ tướng Christopher Luxon gọi đây là “tình yêu cứng rắn” và cho biết chính phủ không muốn “gửi một thông điệp đến những người trẻ” rằng họ có thể “chỉ cần trôi dạt vào hệ thống phúc lợi và thế là xong”.
“Tôi không hề hối tiếc về điều đó. Nếu bạn muốn có việc làm, bạn phải đi đến nơi có việc làm.”
Lấy ngành trồng cây ăn quả làm ví dụ, ông Luxon nói rằng ngành này đang thiếu hụt lao động, nhưng những người trong ngành lại cho biết điều đó không đúng vào thời điểm hiện tại.
Các bên khác nói gì về chính sách này?
Mức giới hạn mới 65.529 USD này tương đương với ngưỡng nhận Trợ cấp Sinh hoạt Hỗ trợ dành cho những người không thể làm việc do tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật, hoặc những người chăm sóc toàn thời gian cho người khác.
Người phát ngôn về phát triển xã hội của Đảng Xanh, Ricardo Menéndez March, cho rằng mức thu nhập đó hiện tại chỉ đủ để một gia đình sống qua ngày.
“Christopher Luxon cần phải đi nhiều hơn và nhận ra rằng các gia đình kiếm 65.000 USD một năm sẽ cảm thấy khó khăn.”
Lãnh đạo Công đảng Chris Hipkins cho rằng chính phủ đã thất bại trong việc tạo thêm việc làm và giảm số người nhận trợ cấp.
“Họ đã thất bại trong tất cả các mục tiêu của mình, giờ đây họ chỉ đang cố gắng tìm cách thao túng các con số để mọi thứ trông bớt tệ hại hơn đối với họ.”
Ông Hipkins nói rằng bất kể mọi người nghĩ gì về sự thay đổi này, “cách họ thực hiện là một thiết kế chính sách rất tồi tệ”.
“Họ đang gửi một thông điệp đến nhiều gia đình rằng việc tăng cường làm việc sẽ khiến bạn gặp khó khăn hơn về tài chính. Đó là một chính sách tồi.”
Tuy nhiên, lãnh đạo Đảng ACT David Seymour cho biết nhiều doanh nghiệp không thể tìm được nhân viên và đang phải dựa vào người nhập cư để lấp đầy những vị trí mà thanh thiếu niên New Zealand có thể đảm nhiệm.
“Thật đáng xấu hổ khi những người từ nước ngoài lại thể hiện sự sẵn sàng làm việc hơn nhiều thanh niên New Zealand sinh ra tại đây,” ông nói.
Thanh thiếu niên có tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật có bị ảnh hưởng?
Cũng có những lo ngại rằng hàng trăm thanh thiếu niên có tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật có thể bị cắt trợ cấp, phóng viên Lillian Hanly của RNZ đưa tin.
Chính sách này sẽ áp dụng cho những người trẻ nhận trợ cấp có tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật, những người đã phải ngừng làm việc trong một khoảng thời gian hoặc giảm giờ làm.
Bà Upston đã bảo vệ việc đưa những người có tình trạng sức khỏe hoặc khuyết tật vào chính sách mới, nói rằng họ bị ảnh hưởng bởi một “tình trạng tạm thời”.
“Họ sẽ có thể làm việc trong vòng hai năm,” bà Upston nói. “Kỳ vọng của chúng tôi là họ sẽ tiếp tục học tập hoặc đào tạo, hoặc có một công việc, hoặc được cha mẹ hỗ trợ.”
Tình hình thất nghiệp hiện tại ra sao?
Tỷ lệ thất nghiệp chính thức tính đến quý tháng 6 là 5,2%, với 158.000 người thất nghiệp.
Trong quý tháng 6 năm 2025, tỷ lệ người từ 15 đến 24 tuổi không có việc làm, không học tập hoặc không đào tạo sau khi điều chỉnh theo mùa là 12,9%.
Susan Edmunds của RNZ đã xem xét dữ liệu vào đầu tuần này và nhận thấy rằng số người thất nghiệp nhiều hơn số việc làm hiện có.
Một tổng giám đốc tuyển dụng nói với Checkpoint rằng thị trường việc làm đang ở tình trạng tồi tệ nhất mà bà từng thấy kể từ năm 2005.
Đã có nhiều báo cáo về sự khó khăn của những người thất nghiệp. Một số người đã tìm việc hơn một năm, hoặc tìm những công việc có tới 1.000 ứng viên.
Một nhóm hỗ trợ thanh thiếu niên vô gia cư Kaupapa Māori cũng cảnh báo rằng những thay đổi về trợ cấp sẽ làm tăng căng thẳng cho các gia đình (whānau) và đẩy nhiều thanh thiếu niên (rangatahi) ra đường phố.
Bianca Johanson, giám đốc điều hành của Manaaki Rangatahi, cho biết thanh thiếu niên (rangatahi) thường không nhận được phản hồi nào khi cố gắng tìm việc.
“Họ thậm chí còn không nhận được một email hồi đáp. Hầu hết đều không nhận được bất kỳ thông tin gì.”
Giáo sư Matthew Roskruge, từ trường kinh tế Đại học Massey, cho biết đây là thời điểm “cực kỳ khó khăn” để tìm việc.
“Đặc biệt là khi họ không có kinh nghiệm hoặc chứng chỉ cụ thể… các khu vực, theo những gì chúng tôi đã thấy, đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.”
Tuy nhiên, bà Upston lại cho rằng thị trường việc làm đang bắt đầu cải thiện.
Trong các tuyên bố Ngân sách vào tháng 5, Bộ Tài chính đã dự báo sẽ có thêm 240.000 việc làm trong bốn năm tới.
“Chúng tôi nhận thấy điều này có thể khó khăn nhưng chúng tôi muốn nhiều hơn cho những người trẻ của mình,” bà Upston nói.
Theo rnz.co.nz