Mức tăng giá điện hàng năm đang ở mức cao nhất kể từ cuối những năm 1980, khi Cơ quan Thống kê New Zealand (Stats NZ) công bố lạm phát đã tăng lên 3,0% — hiện đang nằm ở ngưỡng trên của dải mục tiêu.
Số liệu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mới nhất cho thấy lạm phát quý tháng 9 đã chạm ngưỡng trên của dải mục tiêu của Ngân hàng Dự trữ, sau bốn quý nằm trong giới hạn cho phép. Đây là mức tăng lớn nhất trong 15 tháng, với giá điện tăng vọt theo cách chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Các nhà kinh tế đã dự báo con số 3,0% này trong các dự báo của họ cho bản công bố hôm nay.
Bà Nicola Growden, người phát ngôn về giá cả và chỉ số giảm phát của Stats NZ, cho biết các yếu tố đóng góp lớn nhất vào lạm phát đều nằm trong nhóm ‘nhà ở và tiện ích gia đình’. Bà nói trong một thông cáo báo chí: ‘Tỷ lệ lạm phát hàng năm 3,0% trong quý tháng 9 năm 2025 là mức cao nhất kể từ quý tháng 6 năm 2024, khi đó là 3,3%’.
“Bạn có thể thấy những nhà kinh tế học lý thuyết như tôi nói rằng mọi thứ đã qua rồi, nhưng các hộ gia đình không cảm nhận được điều đó ngay lập tức.”
Các yếu tố chính góp phần làm tăng chi phí là điện, tăng 11%, và đóng góp 10,1% vào mức tăng hàng năm. Tiền thuê nhà và thuế suất đều đóng góp 9,2% vào mức tăng hàng năm, lần lượt là mức tăng 2,6% và 8,8%.
Ba yếu tố đóng góp hàng đầu chiếm khoảng 17% ‘trọng số’ trong rổ lạm phát.
Bà Growden cho biết: ‘Mức tăng giá điện hàng năm đang ở mức cao nhất kể từ cuối những năm 1980, thời điểm thị trường điện có nhiều cải cách lớn.’ ‘Mức tăng giá điện hàng năm 11,3% là mức lớn nhất kể từ quý tháng 3 năm 1989, khi đó giá điện tăng 12,8%.’
Xăng dầu và dược phẩm giảm giá
Trong khi đó, mức tăng tiền thuê nhà 2,6% là mức tăng hàng năm nhỏ nhất trong hơn bốn năm.
Tiền thuê nhà chỉ tăng 2,9% trong 12 tháng tính đến tháng 6 năm 2021.
Trong số năm khu vực rộng lớn được Stats NZ đo lường, giá thuê nhà ở Canterbury và phần còn lại của Đảo Nam có mức tăng hàng năm lớn nhất, trong khi Wellington có mức tăng nhỏ nhất.
Các sản phẩm dược phẩm, thiết bị viễn thông và xăng dầu đều giảm giá trong năm. Thuế và các khoản thanh toán của hội đồng được đo lường mỗi năm một lần vào quý tháng 9 và là một trong những động lực chính của lạm phát hàng năm trong những năm gần đây.
Bà Growden cho biết: ‘Mức tăng thuế hàng năm trong quý tháng 9 năm 2025 thấp hơn mức tăng 12,2% trong quý tháng 9 năm 2024, nhưng cao hơn mức tăng trung bình khoảng 7,3% được ghi nhận từ năm 2018 đến năm 2025’.
Lạm phát tăng trước quyết định lãi suất chủ chốt tháng tới
Ngân hàng Dự trữ đặt mục tiêu lạm phát từ 1% đến 3%, khiến con số mới nhất trở thành ngưỡng trên của mức tăng giá được coi là chấp nhận được.
Mức tăng này diễn ra khi ngân hàng trung ương đang cân nhắc quyết định về lãi suất tiền mặt chính thức cuối cùng trong năm nay, hiện đang ở mức 2,5% với nhiều người kỳ vọng sẽ có một đợt cắt giảm nữa vào cuối tháng 11.
Tỷ lệ lạm phát hàng quý trong ba tháng tính đến tháng 9 là 1%.
Mặc dù nằm ở ngưỡng trên của dải mục tiêu, con số mới nhất cho thấy lạm phát đã hạ nhiệt đáng kể so với mức đỉnh 7,3% vào giữa năm 2022.
Trong báo cáo hàng năm gần đây nhất cho quý tháng 6, lạm phát hàng năm ở mức 2,7%.
Theo 1news.co.nz