Một nhân viên ứng cứu đầu tiên trong thảm họa núi lửa Whakaari-White Island đã mô tả lại phản ứng khẩn cấp đầy hỗn loạn trong những phút và giờ sau khi núi lửa phun trào.
Thám tử Trung sĩ Simon Nolan đã ra làm chứng tại một cuộc điều tra của tòa án về thảm họa khiến 22 người thiệt mạng và 25 người khác bị thương nặng vào ngày 9 tháng 12 năm 2019.
Ông Nolan cho biết cảnh sát lần đầu tiên biết về vụ phun trào khi tổng giám đốc White Island Tours, Patrick O’Sullivan, gọi số 111 vào lúc 2 giờ 16 chiều, chỉ hai phút sau khi núi lửa phun trào.
Một đoạn ghi âm cuộc gọi điện thoại đã được phát trước tòa.
“Tôi gọi từ White Island Tours ở Whakatāne, tôi cần báo cáo rằng núi lửa White Island vừa phun trào, và chúng tôi có người đang ở khu vực phun trào,” ông O’Sullivan nói trong đoạn ghi âm.
“Hiện tại chúng tôi có ba chiếc thuyền đang ở đó.”
Một trong những chiếc thuyền du lịch đó là The Phoenix, đã chứng kiến vụ phun trào chỉ vài khoảnh khắc trước đó.
“Đài phát thanh Hàng hải vào lúc 2 giờ 37 chiều đã phát tín hiệu cấp cứu ‘mayday’ tới tất cả các trạm, yêu cầu bất kỳ tàu thuyền nào trong khu vực hỗ trợ sơ tán,” Simon Nolan kể lại.
Cuộc gọi đó đã thúc đẩy The Phoenix và một số thuyền khác gần đó nhanh chóng đến hòn đảo.
Một tàu khác, chiếc Cova Rose, đã phản hồi rằng trên tàu có hai nhân viên phòng vệ dân sự Singapore và sẽ tiến về phía hòn đảo.
Tin tức về vụ phun trào nhanh chóng lan rộng trong giới chức trách.
Ba trực thăng cứu hộ Westpac Rescue Helicopters từ Auckland và ba trực thăng cứu hộ khác từ Tauranga, Hastings và Taupō đã nhanh chóng di chuyển đến Sân bay Whakatāne.
Đồng thời, cảnh sát đã điều một trực thăng Eagle Helicopter để giám sát hòn đảo, và các sĩ quan đã đến bến tàu Whakatāne cùng với St John và Lực lượng Cứu hỏa và Khẩn cấp để chuẩn bị đón những người sống sót được vận chuyển bằng thuyền.
Trong vòng một giờ, The Phoenix đã đến hòn đảo và đang giúp đỡ các nạn nhân bị thương lên tàu.
Một chiếc thuyền gần đó khác, The Gambler, đã cập sát và cung cấp chăn, nước, khăn và bộ dụng cụ sơ cứu.
“Bây giờ là 2 giờ 54 chiều [và] The Phoenix rời Whakaari đến Whakatāne cùng 32 hành khách ban đầu và 26 nạn nhân được cứu từ hòn đảo,” Nolan giải thích.
Điều đó bao gồm tất cả những người từ nhóm du lịch White Island Tours đầu tiên và nhóm Volcanic Air Safari, được gọi trong cuộc điều tra là Nhóm 1 và Nhóm 3.
Một nhóm du lịch White Island Tours thứ hai, Nhóm 2, đang ở sâu hơn trong đất liền.
“Vào lúc 3 giờ 30 chiều, The Phoenix tạm dừng hành trình trở về để đón hai nhân viên y tế của St John. Họ bắt đầu cung cấp hỗ trợ y tế.”
Tại Bến tàu Whakatāne, các dịch vụ khẩn cấp đang tất bật chuẩn bị cho sự cập bến của The Phoenix.
“Vào lúc 3 giờ 37, thêm các nhân viên ứng cứu khẩn cấp, phương tiện và thiết bị từ St John, FENZ và cảnh sát đã đến bến tàu,” Nolan nói.
“Một quyết định đã được đưa ra để di dời khu vực tập kết sang phía đối diện của đường dốc thuyền… bến tàu nổi… Vì nó có vẻ thấp hơn và dễ tiếp cận hơn.”
“Vào lúc 4 giờ chiều, khu vực tập kết được khôi phục lại vị trí ban đầu sau lời khuyên từ quản lý cảng, người đã thông báo rằng kích thước của các tàu du lịch White Island Tours sẽ ngăn chúng cập bến tại khu vực bến tàu nổi.”
The Phoenix cập bến ngay sau đó, phủ một lớp tro núi lửa màu xám.
Đoạn phim về sự cập bến của con tàu cho thấy hàng chục nhân viên khẩn cấp tập trung trên tàu để giúp các nạn nhân xuống.
Nhiều hành khách không mặc áo, Nolan lưu ý.
“Trong hình ảnh đó, những người bạn thấy không mặc áo thực chất là hành khách từ The Phoenix đã cởi quần áo của họ để hỗ trợ chăm sóc những người bị thương và giữ ấm cho họ,” ông nói.
Trong khi đó, một chiếc thuyền khác của White Island Tours, Te Puia, đã đến núi lửa cùng với Cova Rose.
Hai nhân viên phòng vệ dân sự Singapore từ Cova Rose đã vội vã giúp đỡ một trong những người sống sót từ Nhóm 2, Jesse Langford, 19 tuổi, người đã được chuyển lên tàu Te Puia và đưa đến Bến tàu Whakatāne.
Jesse Langford là người sống sót duy nhất được đưa đi bằng Te Puia, những người khác được vận chuyển bằng trực thăng. Anh là một trong ba người duy nhất từ Nhóm 2 sống sót sau chấn thương.
Cuộc điều tra sẽ tiếp tục vào chiều thứ Ba với lời khai từ nhà núi lửa học Giáo sư Shane Cronin.
Theo rnz.co.nz