Giải bóng đá quốc gia New Zealand đã trở thành thỏi nam châm thu hút hoạt động cá cược từ nước ngoài, gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các chuyên gia về tính toàn vẹn của thể thao.
Số liệu do RNZ thu thập cho thấy, 212 triệu đô la đã được đặt cược vào giải bóng đá nam quốc nội New Zealand trong năm 2024 thông qua các nền tảng cá cược thể thao ở nước ngoài – phần lớn trong số đó có trụ sở tại châu Á.
Các chuyên gia về tính toàn vẹn của thể thao nhận định những con số này là “đáng sợ”, cảnh báo rằng sự gia tăng đột biến trong hoạt động cá cược làm tăng nguy cơ dàn xếp tỷ số và tham nhũng liên quan đến cá cược.
Ông Andrew Scott-Howman, cố vấn pháp lý của Hiệp hội Cầu thủ Bóng đá Chuyên nghiệp New Zealand (NZPFA), cho biết không có gì lạ khi thấy tổng cộng 1 triệu đô la được đặt cược vào một trận đấu duy nhất tại Giải Vô địch Quốc gia – một giải đấu nghiệp dư – thông qua các nhà cái nước ngoài.
Dữ liệu năm 2024 chỉ ra rằng, mỗi trận đấu có từ 500.000 đến 1,4 triệu đô la được đặt cược.
“Chúng ta đang nói về những khoản tiền khổng lồ,” ông Scott-Howman nói, “và điều đó có nghĩa là mức độ rủi ro tăng cao về mọi mặt, bởi vì nó cũng đồng nghĩa với việc nguy cơ những kẻ xấu nhắm vào các giải đấu của chúng ta tăng lên đáng kể.”
Ông Scott-Howman cho biết, có một số yếu tố làm tăng khả năng giải vô địch quốc gia bị thao túng, bao gồm cả tình trạng nghiệp dư của giải đấu và múi giờ của New Zealand.
“Trong hai giờ mỗi thứ Bảy, chúng tôi là quốc gia duy nhất trên thế giới cung cấp sản phẩm trực tiếp cho thị trường cờ bạc châu Á, bởi vì bóng đá không được chơi ở bất kỳ nơi nào khác vào thời điểm đó,” ông giải thích.
Các tổ chức cá cược nước ngoài không chỉ đặt cược vào tỷ số cuối cùng.
Một số trang web cung cấp hơn 200 thị trường cá cược cho giải đấu quốc nội của New Zealand, với khả năng đặt cược vào mọi thứ, từ cú chạm bóng đầu tiên, số lần ném biên, phạt góc cho đến số thẻ vàng.
Đây được gọi là “cược siêu nhỏ” (microbets) – và đây là nơi việc dàn xếp tỷ số trở nên “dễ dàng một cách nguy hiểm”, ông Scott-Howman nhận định.
Thực trạng này đã trở thành tâm điểm chú ý sau hàng loạt vụ bê bối tham nhũng cá cược tại A-League của Úc – bao gồm cả một vụ liên quan đến cựu tuyển thủ All White Clayton Lewis.
Lewis sẽ bị tuyên án vì vai trò của mình trong một âm mưu thao túng thẻ vàng tại câu lạc bộ cũ của anh, Macarthur FC, ở Sydney vào cuối tuần này.
submissions. – Photo: RNZ / Cole Eastham-Farrelly
Doanh thu cá cược của giải vô địch quốc gia nam năm ngoái đã được đưa vào một buổi hội thảo đào tạo về tính toàn vẹn do NZPFA tổ chức, đơn vị này phối hợp với NZ Football để giáo dục cộng đồng bóng đá rộng lớn hơn về những rủi ro của việc thao túng giải đấu.
Hiệp hội cầu thủ đã giới thiệu RNZ đến đội phụ trách các giải đấu của NZ Football để tìm hiểu chi tiết hơn về dữ liệu, cùng với số liệu cá cược từ những năm trước. Tuy nhiên, cơ quan bóng đá quốc gia này lại không mấy mặn mà trong việc công khai các con số.
Thay vào đó, quản lý truyền thông của NZ Football, Tris Cotterill, đã phản hồi bằng một tuyên bố, khẳng định NZ Football không thể định lượng được các con số này.
Tuyên bố nêu rõ: “Mặc dù rất khó để đưa ra một con số tổng chính xác về hoạt động cá cược ở nước ngoài, nhưng chúng tôi nhận thức được rằng, đặc biệt là do múi giờ mà các giải đấu của chúng tôi diễn ra, chúng có thể phổ biến ở các thị trường nước ngoài.”
NZ Football đã từ chối nhiều yêu cầu phỏng vấn trong vài tuần cho câu chuyện này. Cotterill không đưa ra lý do, chỉ nói rằng NZ Football “cảm thấy các câu hỏi của bạn sẽ được trả lời tốt hơn” bằng văn bản.
Trong một tuyên bố, tổ chức này cho biết họ coi trọng tính toàn vẹn của giải đấu “một cách vô cùng nghiêm túc” và việc đào tạo về tính toàn vẹn là “bắt buộc” đối với tất cả cầu thủ, huấn luyện viên và quan chức trong giải vô địch quốc gia nam và nữ.
NZ Football cho biết: “Chúng tôi làm việc với TAB ở Aotearoa New Zealand, cũng như các cơ quan nước ngoài… những người sẽ báo cáo bất kỳ hình thức đáng ngờ nào, cũng như bất kỳ sự cố nào về việc cầu thủ hoặc nhân viên liên quan đến các giải đấu đặt cược vào đó.”
Mặc dù cơ quan bóng đá quốc gia từ chối cung cấp thêm số liệu về cá cược ở nước ngoài, nhưng có thể hiểu rằng các con số này đã tăng lên đáng kể kể từ khi tổ chức này ký thỏa thuận với FIFA+ – một nền tảng phát trực tuyến do cơ quan quản lý bóng đá quốc tế ra mắt.
Photo: RNZ / Samuel Rillstone
NZ Football là một trong những đơn vị sớm áp dụng mô hình này, hợp tác với FIFA+ vào tháng 9 năm 2023 nhằm nỗ lực giúp các giải đấu của mình dễ tiếp cận hơn với người hâm mộ Kiwi.
Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng đồng nghĩa với việc tất cả các trận đấu của giải vô địch quốc gia nam và nữ, cùng với các trận đấu chọn lọc ở vòng loại khu vực, đều được phát trực tiếp cho khán giả quốc tế.
Tháng trước, RNZ đã tham dự một trận đấu giữa tuần của Giải Northern League giữa các câu lạc bộ Auckland City và Eastern Suburbs, diễn ra tại một sân câu lạc bộ nhỏ ở vùng ngoại ô phía tây Auckland, và đã quan sát thấy một hệ thống phát trực tiếp tinh vi.
Ông Scott-Howman cho rằng việc các giải bóng đá nghiệp dư của New Zealand được tăng cường khả năng hiển thị thông qua phát trực tiếp là một “con dao hai lưỡi”.
“Việc giải đấu của chúng ta được nhìn thấy trên khắp thế giới, nhờ internet, là một yếu tố rủi ro đặc biệt, bởi vì điều đó có nghĩa là những người đặt cược ở nước ngoài giờ đây không chỉ có thể đặt cược mà còn có thể xem bóng đá mà họ đã đặt cược, và điều đó làm tăng sức hấp dẫn cũng như sự tập trung vào thị trường New Zealand,” ông nói.
NZ Football nhấn mạnh rằng chưa có trường hợp thao túng giải đấu nào – một thuật ngữ bao quát cả dàn xếp tỷ số và dàn xếp tình huống – được phát hiện trong các giải đấu bóng đá của New Zealand.
Điều này được hỗ trợ bởi dữ liệu do Sportradar cung cấp – một công ty công nghệ toàn cầu chuyên giám sát ngành cá cược thể thao.
Một phát ngôn viên của cơ quan này nói với RNZ: “Trong quá trình giám sát các vụ thao túng trận đấu, chúng tôi chưa bao giờ phát hiện bất kỳ trận đấu đáng ngờ nào trong các giải đấu quốc nội ở New Zealand.”
amateur match in Auckland in August 2025 – Photo: RNZ / Cole Eastham-Farrelly
Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy các cầu thủ bóng đá địa phương đang bị nhắm mục tiêu.
NZPFA đã nhận được báo cáo về việc các cầu thủ bị tiếp cận qua mạng xã hội với những lời đề nghị tiền mặt để đổi lấy việc gây ảnh hưởng đến một trận đấu. Những người khác đã báo cáo về các âm mưu phức tạp hơn, bao gồm cả những cá nhân mạo danh là đặc vụ của FIFA và đưa ra các buổi thử việc giả mạo với các câu lạc bộ nước ngoài.
NZ Football xác nhận đã nhận được hai báo cáo đáng lo ngại liên quan đến khả năng thao túng giải đấu ngay trong mùa giải này.
Ủy ban Toàn vẹn Thể thao (Sport Integrity Commission) cũng đang xử lý một lượng báo cáo đều đặn về thao túng giải đấu trên khắp các môn thể thao ở New Zealand, đã nhận được 13 khiếu nại hoặc thông báo về thao túng giải đấu trong năm đầu tiên hoạt động.
Giám đốc điều hành Rebecca Rolls từ chối bình luận về những gì các cuộc điều tra của cơ quan này đã phát hiện, hoặc liệu có bất kỳ vấn đề nào đã được chuyển cho cảnh sát hay không.
“Điều tôi muốn nói là chỉ vì mọi người không nhìn thấy hoặc không biết về nó, không có nghĩa là nó không xảy ra ở New Zealand – nó chắc chắn đang diễn ra,” bà nhấn mạnh.
received 13 notifications of potential competition manipulation in its first
year of existence. – Photo: RNZ / Cole Eastham-Farrelly
Bà Rolls cho biết, số tiền được đặt cược thông qua các trang web cá cược thể thao nước ngoài là “vô cùng đáng lo ngại”.
“Thật đáng sợ, khi bạn nghĩ về nó trong bối cảnh thể thao New Zealand. Có một số lỗ hổng tồn tại trong thể thao New Zealand và tôi nghĩ người dân New Zealand cần đảm bảo rằng họ hiểu rõ những rủi ro đó là gì,” bà nói.
Bà Rolls cũng cảnh báo rằng các trường hợp thao túng giải đấu hoặc những nỗ lực tiếp cận của những kẻ dàn xếp tỷ số có khả năng bị “báo cáo thiếu nghiêm trọng”.
Cựu vận động viên hai môn phối hợp quốc tế này cho biết, ngoài bóng đá, các môn thể thao thu hút hoạt động cá cược nước ngoài nhiều nhất là bóng rổ, cầu lông, quần vợt và bóng bàn.
Theo rnz.co.nz