Các nhà vận động và cộng đồng whānau (gia đình, dòng tộc) đang kêu gọi Chương trình Sàng lọc Ung thư cổ tử cung Quốc gia được miễn phí cho tất cả mọi người.
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Phụ nữ Quốc gia đang kêu gọi chính phủ thực hiện sàng lọc ung thư cổ tử cung miễn phí cho tất cả mọi người.
Trung tâm nghiên cứu Te Tātai Hauora o Hine do người Māori dẫn dắt, đặt tại Đại học Victoria Wellington (Te Herenga Waka), sẽ kỷ niệm 20 năm thành lập vào tháng 10 này. Trung tâm đã đi tiên phong trong việc chuyển đổi sang phương pháp tự xét nghiệm virus Papilloma ở người (HPV), vốn đã được triển khai từ năm 2023.
Hiện tại, Chương trình Sàng lọc Ung thư cổ tử cung Quốc gia, bao gồm cả tự xét nghiệm, là chương trình sàng lọc quốc gia duy nhất không miễn phí cho tất cả người dân New Zealand.
Giáo sư Bev Lawton ONZM (Ngāti Porou), người sáng lập trung tâm và được vinh danh là Người New Zealand của năm 2025, cho biết khoảng trống tài trợ này đi ngược lại cam kết về công bằng y tế của đất nước.
Bà nói: “Sàng lọc HPV cứu sống nhiều người, đơn giản là vậy. Nhưng chi phí vẫn là rào cản đối với quá nhiều phụ nữ.”
“Mọi chương trình sàng lọc sức khỏe lớn khác ở New Zealand đều miễn phí, và không có lý do gì để sàng lọc ung thư cổ tử cung lại không như vậy. Nếu chúng ta miễn phí xét nghiệm HPV, hàng ngàn phụ nữ nữa sẽ tham gia và chúng ta có thể ngăn ngừa gần như mọi trường hợp ung thư cổ tử cung. Khoa học đã rõ ràng, hệ thống đã sẵn sàng, và đã đến lúc hành động.”
Tiến sĩ Kendall Stevenson (Ngāti Awa, Ngāti Kurī, Ngāpuhi), nghiên cứu viên cao cấp tại Te Tātai Hauora o Hine, cho biết trung tâm đang kỷ niệm 20 năm thành lập, nhưng trong dịp kỷ niệm đó cũng kêu gọi thêm sự hỗ trợ.
“Ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Không gia đình whānau nào phải chịu ảnh hưởng bởi căn bệnh này vì chúng ta đã có các công cụ để ngăn chặn nó. Chúng ta chỉ cần sự hỗ trợ, cần sàng lọc miễn phí để loại bỏ rào cản chi phí và tiếp cận được tất cả những ai cần tầm soát ung thư cổ tử cung.”
Supplied/Te Tātai Hauora o Hine
Bà nói, ung thư cổ tử cung không chỉ là vấn đề của phụ nữ hay những người có cổ tử cung, mà còn là vấn đề của cả cộng đồng whānau vì nó ảnh hưởng đến whakapapa (tổ tiên, dòng dõi).
“Vậy làm sao chúng ta có thể bỏ qua việc loại bỏ ung thư cổ tử cung hoặc sàng lọc ung thư cổ tử cung là trách nhiệm của tất cả mọi người? Đây là một khoảng trống lớn và cần được tài trợ khẩn cấp.”
Stevenson cho biết New Zealand đã đạt được tiến bộ lớn trong việc biến tự xét nghiệm HPV thành hình thức sàng lọc chính, trở thành quốc gia thu nhập cao đầu tiên làm được điều này.
Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng “đã đến lúc” cho chương trình sàng lọc miễn phí và hệ thống đã sẵn sàng.
“Nếu sàng lọc không miễn phí, đó sẽ là một vấn đề về công bằng ngay lập tức vì chi phí là một rào cản lớn, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi chi phí sinh hoạt quá cao. Chi phí cho một lần sàng lọc sẽ ngay lập tức trở thành vấn đề công bằng. Và điều này còn trầm trọng hơn khi kết hợp với những bất bình đẳng y tế vốn đã tồn tại.”
Chương trình sàng lọc HPV chính không được tài trợ đầy đủ, với chi phí phụ thuộc vào nơi xét nghiệm.
Stevenson cho biết ngay cả khi một phòng khám cung cấp dịch vụ sàng lọc miễn phí, họ vẫn có thể tính thêm các chi phí riêng.
“Vì vậy, ngay cả khi họ nghĩ rằng mình sẽ được sàng lọc miễn phí, họ vẫn phải trả một khoản phí vì toàn bộ quy trình sàng lọc không hoàn toàn miễn phí và sẵn có. Các phòng khám hoặc cơ sở phải tính phí để bù đắp những chi phí đó. Điều này khá phức tạp và không công bằng, bởi vì một phụ nữ hoặc bất kỳ ai cần sàng lọc không bao giờ phải trả tiền cho dịch vụ đó.”
part of the partnership between Te Tātai Hauora o Hine and Ngāti Toa. – Photo:
Supplied/Te Tātai Hauora o Hine
Bà cho biết, phụ nữ Māori (Wāhine Māori) bị ảnh hưởng bởi ung thư cổ tử cung với tỷ lệ cao hơn và thường có kết quả điều trị tồi tệ hơn so với những người không phải Māori.
Ung thư cổ tử cung là một trong số rất ít bệnh có thể phòng ngừa được, và thậm chí còn có thể loại bỏ hoàn toàn, bà nói.
“Hãy tưởng tượng một thế giới không có ung thư cổ tử cung. Bạn có thể sống một cuộc đời tự do mà không phải lo lắng về căn bệnh này. Đó là mục tiêu cuối cùng. Và sàng lọc ung thư cổ tử cung miễn phí là một bước đi thực sự tích cực để đạt được mục tiêu đó.”
Stevenson cho rằng nếu sàng lọc miễn phí đi đôi với đầu tư vào tiêm chủng, tiềm năng loại bỏ ung thư cổ tử cung là hoàn toàn có thể.
RNZ đã liên hệ Bộ trưởng Y tế Simeon Brown để xin bình luận.
Theo rnz.co.nz