Người sáng lập thương hiệu cà phê nổi tiếng People’s Coffee ở Wellington cho biết, 18 tháng “khốc liệt” trong ngành dịch vụ ăn uống đã khiến ông đưa ra quyết định bán toàn bộ doanh nghiệp. Các chuyên gia trong ngành nhận định, giá cà phê vẫn tiếp tục tăng đang gây khó khăn ngày càng lớn cho các nhà rang xay. Tuy nhiên, các chủ sở hữu mới của thương hiệu và quán cà phê chủ lực trước đây khẳng định họ cam kết duy trì văn hóa cà phê độc lập.
Matt Lamason đã bán thương hiệu People’s Coffee cho nhà rang xay cà phê Karamu Coffee ở Wellington vào tháng 7, sau 21 năm dẫn dắt thương hiệu này. Ông cũng đã bán ba quán cà phê của thương hiệu trong thành phố vào những thời điểm khác nhau trong sáu tháng qua.
Lamason cho biết, mặc dù có vẻ là một doanh nghiệp phát đạt với các quán cà phê trong thành phố và thương hiệu được bán tại các siêu thị, nhưng thực tế môi trường kinh tế khó khăn ở Wellington lại hoàn toàn khác. Các quán cà phê đã ghi nhận mức thua lỗ kỷ lục vào năm 2024, ông nói.
“Khi bạn điều hành một doanh nghiệp, bạn không thể nói với khách hàng mỗi ngày rằng mọi thứ tồi tệ đến mức nào, bởi vì đó không phải là năng lượng chúng tôi muốn truyền tải và cũng không tốt cho bất kỳ ai. Nhưng chúng tôi đã nhận thức được việc biên lợi nhuận bị xói mòn trong một thời gian khá dài.”
“Đó thực sự là một khoảng thời gian khốc liệt trong ngành dịch vụ ăn uống đối với tôi, và là trải nghiệm của tôi khi điều hành doanh nghiệp trong 18 tháng qua.”
People’s Coffee đã bắt đầu kế hoạch mở rộng cà phê hữu cơ, Thương mại Công bằng (Fair Trade) vào các siêu thị vào năm 2022, khởi động một chiến dịch gây quỹ cộng đồng Pledge Me trong năm đó, và tiếp tục một đợt khác vào năm ngoái.
Lamason cho biết, trong thời gian đó, giá cà phê nhân xanh đã đạt mức cao kỷ lục trong khi sự cạnh tranh trên thị trường quán cà phê ngày càng gia tăng.
“Nhìn lại, bạn sẽ chỉ giữ vốn của mình và duy trì quy mô nhỏ gọn, nhưng chúng tôi đã chi số tiền đó để mở rộng, mua thêm máy móc và tuyển thêm nhân viên, và những điều đó đã không mang lại hiệu quả.”
Ông cho biết mình “thất vọng” vì sẽ không có lợi nhuận tài chính nào cho các cổ đông và nhà đầu tư, và việc bán doanh nghiệp sẽ khó đủ để trang trải các khoản nợ cho chủ nợ.
Việc ông có thể bán cho một nhà rang xay cà phê ở Wellington là một điểm sáng, ông nói, và ông vẫn đang tìm người mua cho hai máy rang và nhà máy của doanh nghiệp.
Giá cà phê toàn cầu siết chặt “mọi mắt xích” trong chuỗi cung ứng
Do tình trạng thiếu hụt trên toàn thế giới, giá cà phê toàn cầu đã liên tục tăng kể từ năm 2020, đạt 9,05 USD/kg đối với cà phê hạt Arabica vào tháng 2 – mức cao nhất từ trước đến nay. Lượng nhập khẩu vào New Zealand đã tăng vọt 84% kể từ giữa năm 2020.
Nhà kinh tế học Brad Olsen của Infometrics cho biết, mặc dù giảm vào tháng 7, giá đã tăng trở lại vào tháng 8 lên 8,00 USD/kg. Ông dự kiến những đợt tăng giá cà phê toàn cầu gần đây nhất sẽ tác động đến thị trường New Zealand trong vài tháng tới.
Olsen nhận định, việc tăng giá đang siết chặt “mọi mắt xích trong chuỗi cung ứng”.
“Các quán cà phê ở New Zealand đang cố gắng nói với các nhà rang xay rằng ‘tôi cần bạn chịu thiệt một chút’… nhưng các nhà rang xay vẫn phải mua những hạt cà phê khá đắt từ nước ngoài, vì vậy bạn đang thấy áp lực đó lan rộng khắp chuỗi cung ứng cà phê.”
Một số doanh nghiệp cà phê nổi tiếng của New Zealand đã được bán cho các công ty lớn, cả quốc tế và trong nước, trong quá khứ, bao gồm Flight Coffee cho Nomad Coffee Group của Úc vào năm 2018, Allpress Espresso cho gã khổng lồ đồ uống Nhật Bản Asahi Breweries vào năm 2021, và Coffee Supreme được mua lại bởi công ty cổ phần tư nhân Pioneer Capital của New Zealand vào năm 2022.
Jason Hall của Ripe Coffee, người đã thành lập trang web Independent Coffee Roasters of New Zealand, cho biết việc duy trì độc lập ngày càng trở nên khó khăn.
“Hầu hết các quán cà phê hiện nay, mọi người chỉ kiếm sống, trả lương cho nhân viên và kiếm lương cho chính mình. Khi giá cả tăng lên đối với các nhà rang xay, rất khó để chuyển toàn bộ chi phí đó sang các quán cà phê. Điều đó có nghĩa là các nhà rang xay – đặc biệt là những người độc lập không được tài trợ bởi tiền từ nước ngoài – sẽ khó duy trì hoạt động kinh doanh và tạo ra lợi nhuận trên sản phẩm.”
“Có cà phê chất lượng thấp giá rẻ, nhưng không có cà phê chất lượng tốt giá rẻ trên thị trường vào thời điểm hiện tại.”
Hall cho biết ông đã thành lập trang web để cung cấp một danh bạ giúp người tiêu dùng tìm kiếm các nhà rang xay độc lập trên khắp đất nước.
“Cam kết duy trì văn hóa cà phê độc lập” – Chủ sở hữu mới
Tuy nhiên, chủ sở hữu mới của People’s Coffee, Mike Pullin, người cũng sở hữu nhà rang xay Karamu Coffee ở Lower Hutt, cho biết ông rất hào hứng khi mua lại thương hiệu này.
Ông nói, việc đưa People’s Coffee vào nhà rang xay của mình ở Lower Hutt có ý nghĩa về mặt tài chính.
“Chúng tôi không cần phải bận tâm đến những tin tức tiêu cực hay bất cứ điều gì tương tự. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm những gì chúng tôi đang làm.”
“Mọi người yêu cà phê, chúng tôi yêu việc sản xuất và pha chế cà phê.”
Pullin cho biết ông sẽ tiếp tục sử dụng loại cà phê hạt Thương mại Công bằng (Fair Trade) mà People’s Coffee đã dùng, và có thể mở rộng sang các loại cà phê liên minh rừng nhiệt đới hoặc cà phê thân thiện với chim.
Ông nói rằng ông không muốn thấy thị trường trở nên chung chung, với tất cả các thương hiệu lớn đều thuộc sở hữu của các tập đoàn.
“Chúng tôi tự hào là độc lập, chúng tôi tự hào là của New Zealand. Chúng tôi tuyển dụng người dân địa phương và tiền của chúng tôi ở lại New Zealand và cộng đồng.”
“Chúng tôi không chuyển tiền ra nước ngoài.”
Sam Peters, người đã mua lại quán cà phê chủ lực trước đây của thương hiệu ở Newtown cùng với đối tác của mình và đổi tên thành Newday, cho biết ông muốn giữ vững tinh thần cộng đồng đã làm nên thương hiệu này.
Bản thân Peters lớn lên ở Newtown và nhớ rõ khi thương hiệu People’s Coffee mới bắt đầu.
“Đó là một địa điểm mang tính biểu tượng ở Newtown. Chúng tôi sẽ không thay đổi cảm giác cộng đồng đó.”
“Chúng tôi biết tên của mọi người – có những người đến đây mỗi ngày và đã làm như vậy trong 20 năm, và chúng tôi không muốn điều đó thay đổi.”
Peters cho biết ông và đối tác đã “tân trang lại địa điểm” một cách kỹ lưỡng, cung cấp các món ăn mới và bánh mì kẹp làm theo yêu cầu.
Ông nói rằng việc mua lại doanh nghiệp là một cơ hội để phát triển văn hóa cà phê độc lập đã được xây dựng.
“Chúng tôi mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu, chúng tôi có rất nhiều ý tưởng.”
Theo Ellen O’Dwyer của rnz.co.nz
Theo 1news.co.nz