Vùng Nelson-Tasman đang chao đảo vì những trận lũ lụt tàn khốc, việc đóng cửa nhà máy cưa lớn nhất khu vực và nguy cơ mất hơn 100 việc làm khác trong ngành sản xuất.
Vào tháng 8, công ty Carter Holt Harvey thông báo với nhân viên rằng họ sẽ đóng cửa Nhà máy cưa Eves Valley và hợp nhất hoạt động tại Kawerau, khiến 142 người mất việc.
Ngày hôm sau, Sealord cũng công bố kế hoạch cắt giảm 79 việc làm cố định và đóng cửa nhà máy chế biến cá tẩm bột tại Nelson.
Kế đến, Griffin’s Snacks thông báo với nhân viên về kế hoạch đóng cửa nhà máy sản xuất Proper Crisps tại Nelson, chuyển hoạt động về Auckland từ cuối năm 2027 đến đầu năm 2028, ảnh hưởng đến 47 nhân sự.
Kono cũng thông báo sẽ ngừng hoạt động sản xuất bia tại nhà máy bia thủ công Hop Federation ở Motueka từ tháng tới, khiến 5 người mất việc. Trong khi đó, Kitchen Things đã đóng cửa vĩnh viễn cửa hàng tại Nelson và các chi nhánh khác trên toàn quốc sau khi bị đưa vào diện quản lý tài sản.
NZ King Salmon cũng cho biết đã mua một địa điểm trị giá 8,14 triệu USD ở Blenheim và cuối cùng sẽ chuyển khỏi nhà máy ở Nelson, nhằm mở rộng trang trại nuôi cá hồi biển Blue Endeavour tại eo biển Cook.
Hồi tháng 8, Thủ tướng Christopher Luxon từng phát biểu với báo giới rằng đất nước đang trên đà phục hồi kinh tế, bất chấp việc các công ty ghi nhận thua lỗ và cắt giảm việc làm.
Vào thứ Sáu vừa qua, ông cho biết nhận thức được những thách thức mà Nelson đang đối mặt với một số nhà tuyển dụng lớn, nhưng các ngành sữa, thịt đỏ và làm vườn ở những khu vực khác của Đảo Nam đang chứng kiến xuất khẩu kỷ lục, đồng nghĩa với việc các nền kinh tế đang trong giai đoạn tăng trưởng.
Ông nói: “Niềm tin của nông dân đang ở mức cao nhất kể từ năm 2017, điều này được thể hiện qua dữ liệu của Rabobank và Liên đoàn Nông dân, đây là tín hiệu tích cực cho New Zealand.”
“Chính nông nghiệp và các ngành công nghiệp sơ cấp đang kéo chúng ta thoát khỏi suy thoái – thách thức thực sự của chúng ta là đảm bảo tăng trưởng sẽ đến ở Auckland và Wellington.”
Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Nelson Tasman, Ali Boswijk, cho biết khu vực này là một “vườn ươm” tuyệt vời cho các thương hiệu được hình thành, sau đó được bán đi và hoạt động của họ cũng không tránh khỏi việc phải chuyển đi nơi khác.
Bà nói: “Có rất nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp tuyệt vời ở đây. Người dân rất giỏi trong việc sản xuất thực phẩm cao cấp và Proper Crisps cũng không ngoại lệ.”
“Tôi nghĩ rằng khi họ đạt đến một quy mô nhất định, Nelson không còn phục vụ mục đích của công ty nữa, xét theo quy mô hiện tại của họ.”
Bà Boswijk cho biết có một điều trớ trêu là công ty sản xuất khoai tây chiên này lại được Griffin’s mua lại, bởi vì chính Griffin’s cũng bắt đầu ở Nelson và sau đó chuyển hoạt động đi nơi khác.
Công ty bánh quy này được John Griffin thành lập vào cuối những năm 1860, và 100 năm sau, được công ty Nabisco của Mỹ mua lại. Nabisco đã quyết định đóng cửa nhà máy Nelson vào năm 1988, khiến 137 người mất việc.
Bà Boswijk nhận định điều này cho thấy khu vực có lịch sử hỗ trợ tăng trưởng kinh doanh, nhưng tiếc rằng không thể tiếp tục hỗ trợ họ tại đây.
“Các sản phẩm thực phẩm, khi họ tìm kiếm kênh phân phối, đặc biệt là phân phối quốc tế, chúng ta sẽ luôn gặp phải vấn đề khoảng cách. Chúng ta không nằm trên tuyến đường huyết mạch chính.”
“Chúng ta biết rằng vận chuyển đã trở nên khó khăn sau Covid. Chi phí vận chuyển đắt đỏ hơn và mọi thứ đều tăng giá, vì vậy, từ góc độ kinh doanh, việc di chuyển đến gần thị trường hơn là điều hợp lý.”
Bà Boswijk tin rằng chắc chắn sẽ có những doanh nghiệp khác vươn lên và thay thế những công ty đã rời đi.
Du lịch cũng vẫn là một ngành công nghiệp lớn của khu vực và mặc dù đây là nền kinh tế theo mùa, bà cho biết, 30 năm trước, số lượng khách du lịch quốc tế đến vào mùa hè giờ đây là con số mà khu vực đón nhận trong những tháng mùa đông.
Bà Boswijk nói: “Bạn có thể thấy ngành này đã phát triển như thế nào. Chúng ta biết rằng năm nay sẽ có thêm 70.000 khách du lịch đến New Zealand, vì vậy chúng ta phải đảm bảo rằng Nelson cũng có thể hưởng lợi từ điều đó.”
Dữ liệu việc làm doanh nghiệp của Stats NZ công bố tuần trước cho thấy số lượng việc làm được lấp đầy đã giảm 10.000 trong ba tháng, ít hơn 50.000 việc làm so với tháng 12 năm 2023.
Trong quý vừa qua, Nelson mất 197 việc làm và Tasman mất 72 việc làm.
GDP của cả nước cũng giảm 0,9% trong quý 2, gần gấp đôi mức dự báo.
NELSON “CHOÁNG VÁNG VÌ TIN XẤU”
Giám đốc điều hành Cơ quan Phát triển Kinh tế Vùng Nelson, Fiona Wilson, cho biết ước tính thận trọng là tác động của lũ lụt lên ngành công nghiệp sơ cấp và du lịch sẽ gây thiệt hại hơn 50 triệu USD GDP chỉ trong năm tới, cùng với hàng loạt thông báo ảnh hưởng đến hơn 300 việc làm, đưa tổng tác động lên khoảng 1% GDP của cả nước.
Bà nói: “Về khả năng phục hồi, về lâu dài, chúng ta cần tiếp tục tập trung vào việc hỗ trợ các cơ hội trong khu vực, giúp doanh nghiệp tăng năng suất, quảng bá hình ảnh khu vực để thu hút đầu tư và đưa ra thông điệp mạnh mẽ để thu hút du khách đến hỗ trợ chi tiêu trong vùng.”
Thị trưởng Nelson, Nick Smith, cho biết khu vực này gần như “choáng váng vì tin xấu” và đây là bốn tháng tồi tệ nhất mà ông có thể nhớ trong 30 năm phục vụ công chúng.
Mặc dù vậy, ông vẫn lạc quan về năm tới.
“Chúng ta có một dự án tái thiết bệnh viện lớn mới. Vào thứ Sáu, Chính phủ – thông qua chương trình FastTrack – đã phê duyệt một khu dân cư mới gồm hàng trăm ngôi nhà, điều này rất tốt cho thành phố.”
“Hội đồng thành phố của chúng ta đang đầu tư vào một dự án cầu lớn hơn sẽ đi vào hoạt động vào năm tới. Chúng ta sẽ xoay chuyển tình thế này.”
Sau các vụ đóng cửa, ông Smith cho biết khu vực mong muốn trình bày một đề xuất lên chính phủ để thúc đẩy một thỏa thuận khu vực, nhằm giúp tìm kiếm các cơ hội để khu vực phục hồi.
Ông nói rằng cần phải có những nỗ lực để chăm sóc các doanh nghiệp trong khu vực, cũng như xem xét các cơ hội để tìm kiếm những ngành công nghiệp mới thay thế cho những ngành đang bị mất đi.
Thư ký quốc gia của E tū, Rachel Mackintosh, cho biết ngành sản xuất khu vực của đất nước đã phải hứng chịu nhiều đòn giáng, nhưng tình hình ở Nelson thì “khá cực đoan”.
Nhiều công nhân đối mặt với nguy cơ mất việc làm lo lắng rằng họ sẽ phải cạnh tranh với đồng nghiệp trên thị trường lao động và một số người có thể phải rời bỏ cộng đồng của mình nếu không tìm được việc làm.
Bà Mackintosh cho rằng Chính phủ có thể làm nhiều hơn để giúp đỡ.
Bà nói: “Họ có thể có một chính sách hỗ trợ sản xuất khu vực, các nền kinh tế khu vực, điều mà họ hiện không làm.”
“Họ có thể sửa đổi thị trường điện, để chi phí điện không phải là gánh nặng lớn cho người dân, nhưng cũng có thể gửi tín hiệu đến các nhà tuyển dụng rằng họ mong đợi họ phải có trách nhiệm và không tối đa hóa lợi nhuận bằng cách gây tổn hại cho các cộng đồng mà họ hoạt động.”
Bà lo ngại rằng khu vực có thể sẽ phải đối mặt với nhiều đợt mất việc làm hơn nữa.
“Tôi không muốn cố gắng dự đoán tương lai, nhưng khi bạn thấy nền kinh tế thu hẹp và bắt đầu thấy một xu hướng, bạn chỉ sợ rằng sẽ còn nhiều điều như thế này nữa, chắc chắn là vậy. Điều này giống như một sự tàn phá cuộc sống của người dân và cộng đồng, phải mất rất nhiều thời gian để phục hồi.”
“Cắt giảm thì dễ hơn nhiều so với việc xây dựng lại.”
Nghị sĩ Nelson, Rachel Boyack, cho biết sự thất bại kinh tế đang giáng đòn mạnh vào khu vực, và đề xuất đóng cửa nhà máy gần đây nhất đã mang đến nguy cơ mất hàng trăm việc làm, khiến các gia đình phải gánh chịu hậu quả.
Bà nói: “Dữ liệu GDP ngày hôm qua là một phán quyết đáng lên án về sự bất lực của Đảng Quốc gia trong việc điều hành nền kinh tế. Những con số không biết nói dối – New Zealand đang đi lùi dưới sự lãnh đạo của họ.”
“Hậu quả là có thật – doanh nghiệp đang đóng cửa, việc làm bị mất và các gia đình đang phải trả giá.”
Theo 1news.co.nz