Các nghị sĩ tại lễ khai mạc chính thức của Quốc hội, với Thư ký Hạ viện chủ trì lễ tuyên thệ của các nghị sĩ và bầu Chủ tịch Hạ viện.
Tuần này, Quốc hội New Zealand đã thông qua một thay đổi khẩn cấp đối với luật nuôi con nuôi của nước này. Dự luật Sửa đổi Luật Nuôi con nuôi đã được thông qua tất cả các giai đoạn sau khi được bổ sung vào chương trình nghị sự khẩn cấp của chính phủ một cách gấp rút.
Quy trình khẩn cấp là một công cụ mà chính phủ có thể sử dụng để đẩy nhanh tiến độ ban hành luật. Nó cho phép kéo dài thời gian họp, bỏ qua các khoảng thời gian chờ đợi thông thường giữa các giai đoạn của một dự luật, và cũng cho phép một dự luật bỏ qua quy trình của ủy ban lựa chọn.
Theo Quy tắc Thường trực của Quốc hội, chính phủ phải giải thích lý do sử dụng quy trình khẩn cấp và thường sẽ nêu rõ những dự luật nào sẽ được tranh luận trong khuôn khổ này.
Theo Lãnh đạo Hạ viện Chris Bishop, người đã yêu cầu áp dụng quy trình khẩn cấp, Dự luật Sửa đổi Luật Nuôi con nuôi cần được thông qua ngay lập tức để “ngăn chặn các trường hợp nhận con nuôi có thể gây rủi ro đến sự an toàn của trẻ em, và để đảm bảo không có đơn đăng ký mới nào được nộp trong khoảng thời gian từ khi dự luật được trình lên đến khi được Hoàng gia phê chuẩn, bởi vì nếu không, các đơn đăng ký sẽ mất một khoảng thời gian đáng kể để xử lý sau khi luật được ban hành”.
Bản thân sự thay đổi luật này được coi là một giải pháp tạm thời, nhằm ứng phó với những gì chính phủ cho là các quy định nuôi con nuôi hiện hành không an toàn. Bộ trưởng phụ trách dự luật, Nicole McKee, cho biết trong lần đọc đầu tiên của dự luật rằng luật hiện hành không có đủ các biện pháp bảo vệ và vì lý do này, “một số trẻ em và thanh thiếu niên được nhận nuôi từ nước ngoài đã phải đối mặt với sự bỏ bê, lạm dụng hoặc bóc lột tại New Zealand”.
Dự luật Sửa đổi Luật Nuôi con nuôi ban đầu không có trong chương trình nghị sự của Hạ viện tuần này. Mặc dù chính phủ đã thông báo trước cho phe đối lập về ý định thay đổi luật, nhưng các nghị sĩ đối lập chỉ có một thời gian ngắn để chuẩn bị, khi nhận được bản sao dự luật vào sáng thứ Ba để tranh luận vào chiều thứ Ba.
Bảo vệ thanh thiếu niên khỏi sự bóc lột không phải là một vấn đề gây tranh cãi, vì vậy tất cả các đảng đều ủng hộ mục đích của dự luật. Tuy nhiên, ngay cả khi mục đích của một dự luật nhận được sự ủng hộ tuyệt đối, các nghị sĩ đối lập vẫn có nhiệm vụ chất vấn về cách soạn thảo và hiệu quả của nó.
Có lẽ không có cơ hội nào tốt hơn để làm điều này ngoài giai đoạn Ủy ban Toàn thể Hạ viện, nơi một dự luật được xem xét kỹ lưỡng từng phần, và các nghị sĩ có thể chất vấn bộ trưởng một cách chi tiết.
Do thời gian thông báo gấp rút, các nghị sĩ đối lập có thể đã phải đọc lướt dự luật và phản hồi dựa trên những gì họ thấy trên giấy tờ. Vì vậy, thay vì chỉ trích và chất vấn gay gắt bộ trưởng, giai đoạn ủy ban mang tính chất kiểm tra thẳng thắn hơn về mục đích lập pháp.
Các giai đoạn ủy ban thường có sự tham gia của những cựu luật gia và chuyên gia chi tiết quen thuộc của Quốc hội. Trong dịp này, các nghị sĩ như Vanushi Walters và Duncan Webb của Đảng Lao động, cùng Lawrence Xu-Nan của Đảng Xanh, đã đặt câu hỏi về định nghĩa các thuật ngữ thường xuyên xuất hiện trong dự luật.
“Dự luật không áp dụng cho các trường hợp nhận con nuôi ở nước ngoài nằm trong phạm vi Công ước Hague,” ông Webb lưu ý. “Đó là những gì ghi trong phần giải thích, nhưng sau đó, nếu bạn xem điều 4, ‘Giải thích’ – mục 2 sửa đổi – nó định nghĩa việc nhận con nuôi theo Công ước Hague là ‘việc nhận con nuôi mà Công ước Hague áp dụng, diễn ra tại một Quốc gia ký kết mà trẻ được nhận nuôi thường trú ở nước ngoài và cha mẹ nuôi (hoặc cả hai cha mẹ nuôi) thường trú tại New Zealand.’… Về việc công nhận việc nhận con nuôi ở nước ngoài, tôi hơi bối rối. Về cơ bản, điều đó có nghĩa là chúng ta có công nhận hay không công nhận các trường hợp nhận con nuôi mà tất cả các bên vào thời điểm nhận con nuôi đều thường trú ở nước ngoài?”
Việc không có các màn ‘ghi điểm’ chính trị đã tạo nên một không khí đồng nghiệp rõ rệt hơn so với những gì thường thấy ở giai đoạn ủy ban; ít giống một cuộc thẩm vấn chéo mà giống một nhóm tập trung lập pháp hơn.
Đáp lại câu hỏi của ông Webb về các định nghĩa, bà McKee thừa nhận rằng bà cũng đã từng bối rối.
“Bản thân tôi đã dành một chút thời gian để cố gắng hiểu rõ cách thức hoạt động của điều này, nhưng về cơ bản, việc đình chỉ sẽ áp dụng cho ‘công dân New Zealand đang sinh sống và thường trú ở nước ngoài’. Có một vấn đề ở đây về cách dùng từ. Ban đầu tôi muốn dùng từ ‘thường trú bình thường’ (ordinarily resident) nhưng thực tế đã được cho biết là tôi không thể dùng từ đó – hoặc không nên dùng từ đó – vì ‘thường trú’ (habitually resident) hoạt động tốt hơn và có định nghĩa cho từ đó trong các luật khác, vì vậy chúng tôi đã sử dụng ‘thường trú’.”
Trong trò chơi chính trị, nơi các câu hỏi thường mang tính chất cài cắm và câu trả lời thường bị né tránh, các nghị sĩ có thể đã cảm thấy sảng khoái khi trải nghiệm một giai đoạn ủy ban tương đối hiệu quả và thân thiện, với Lawrence Xu-Nan, trong lần đọc thứ ba và cuối cùng, đã bày tỏ sự cảm kích đối với sự tham gia và trung thực của bộ trưởng trong giai đoạn ủy ban.
CÁC DỰ LUẬT KHÁC ĐƯỢC THÔNG QUA KHẨN CẤP TRONG TUẦN NÀY
Sau khi hoàn thành Dự luật Sửa đổi Luật Nuôi con nuôi, chính phủ đã chuyển sang bốn lần đọc đầu tiên:
- Dự luật Sửa đổi Luật Quốc phòng (Lực lượng lao động), nhằm hợp lý hóa quy trình thay thế nhân viên dân sự bằng quân nhân khi nhân viên dân sự tham gia đình công. Dự luật này hiện đang được Ủy ban Đối ngoại, Quốc phòng và Thương mại xem xét và đang tiếp nhận ý kiến đóng góp.
- Dự luật Sửa đổi Luật Chính quyền địa phương (Hội đồng Auckland) (Quản trị Giao thông), tạo ra một ủy ban Giao thông Auckland với sự đại diện ngang bằng giữa các ủy viên hội đồng và những người được bộ trưởng bổ nhiệm. Dự luật này cũng đang mở để tiếp nhận ý kiến đóng góp.
- Dự luật Sửa đổi Luật Hệ thống Thanh toán Bán lẻ (Cấm phụ phí của người bán) hạn chế các nhà cung cấp đặt phụ phí đối với tất cả các giao dịch PayWave. Dự luật này hiện đang được Ủy ban Tài chính và Chi tiêu xem xét và đang tiếp nhận ý kiến đóng góp.
- Dự luật Sửa đổi Luật Thuế thu nhập (FamilyBoost), đã được thông qua tất cả các giai đoạn và đang chờ Hoàng gia phê chuẩn, sẽ sớm trở thành luật. Nó mở rộng các tiêu chí đủ điều kiện và số tiền tín dụng có sẵn thông qua chương trình FamilyBoost.
Dự luật Sửa đổi Luật Hải quan (Thuế và các vấn đề khác) và Dự luật Sửa đổi Luật Ứng phó Biến đổi Khí hậu (Hệ thống Giao dịch Phát thải – Chuyển đổi Lâm nghiệp) cũng đã được thông qua các giai đoạn còn lại trong quy trình khẩn cấp.
Hạ viện đã làm việc khẩn cấp để thông qua tất cả các dự luật này cho đến tối thứ Tư, sau đó chính phủ quay trở lại chương trình nghị sự thông thường cho phiên họp ngày thứ Năm.
Theo rnz.co.nz