Một tổ chức bảo vệ người tiêu dùng cảnh báo, hàng trăm nghìn máy tính tại New Zealand có thể trở nên dễ bị tấn công mạng vào tuần tới, khi Microsoft chính thức ngừng hỗ trợ miễn phí cho hệ điều hành Windows 10.
Kể từ ngày 14/10, gã khổng lồ công nghệ này sẽ ngừng cung cấp các bản cập nhật bảo mật và hỗ trợ kỹ thuật cho Windows 10 – tròn 10 năm sau khi ra mắt. Tổ chức Consumer NZ ước tính 30% máy tính ở New Zealand vẫn đang chạy hệ điều hành này, đồng nghĩa với việc một lượng lớn người dùng có nguy cơ bị phơi nhiễm trước các phần mềm độc hại và nỗ lực tấn công của tin tặc.
Microsoft đã kêu gọi người dùng nâng cấp lên Windows 11, nhưng nhiều máy tính cũ không đáp ứng được các yêu cầu phần cứng nghiêm ngặt để chạy phần mềm mới. Điều này khiến người dùng chỉ còn vài lựa chọn: thay thế thiết bị, chuyển sang một hệ điều hành thay thế miễn phí, hoặc đăng ký chương trình Cập nhật Bảo mật Mở rộng (ESU) của Microsoft.
Ông Nick Gelling, chuyên gia thử nghiệm sản phẩm của Consumer NZ, chia sẻ với 1News rằng các máy tính chạy Windows 10 vẫn sẽ hoạt động bình thường vào thứ Ba tới. “Tuy nhiên, chúng sẽ ngừng nhận các bản cập nhật bảo mật miễn phí giúp bạn an toàn trước các cuộc tấn công trực tuyến. Theo thời gian, bạn sẽ tự đặt mình vào nhiều rủi ro hơn nữa,” ông Gelling nói.
Ông Gelling cho biết, “lựa chọn đầu tiên và tốt nhất” cho những người dùng không thể nâng cấp lên Windows 11 là đăng ký chương trình ESU, giúp kéo dài thời gian bảo vệ đến tháng 10/2026. Tuy nhiên, chương trình này không tự động và một số người dùng đã gặp khó khăn trong quá trình đăng ký. “Vì nó không tự động, nhiều người dùng máy tính dễ bị tổn thương hơn sẽ bị bỏ sót,” ông nhận định.
Nguy cơ bùng nổ rác thải điện tử
Consumer NZ đã kêu gọi Microsoft gia hạn hỗ trợ cho Windows 10 từ đầu năm nay. Mặc dù chương trình ESU hiện đã được miễn phí cho người dùng cá nhân, ông Gelling vẫn cho rằng nó có nguy cơ bỏ lại nhiều người phía sau. “Hàng trăm nghìn người tiêu dùng New Zealand, những người gắn bó với hệ sinh thái Windows và muốn giữ an toàn trực tuyến, có thể cảm thấy họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc vứt bỏ những chiếc máy tính vẫn còn hoạt động,” ông nói. Ông cho biết điều này có thể gây ra sự bùng nổ rác thải điện tử, khi người dùng loại bỏ những chiếc máy tính vẫn đang hoạt động để chuyển sang các mẫu mới hơn có thể chạy Windows 11. “Trên toàn cầu, việc ngừng hỗ trợ Windows 10 có thể là một trong những sự kiện lãng phí nhất trong lịch sử công nghệ hiện đại,” ông Gelling nhấn mạnh.
Ông Gelling cho rằng, thời điểm chính xác khi Windows 10 trở thành một “miền Tây hoang dã” không an toàn là “gần như không thể dự đoán”. “Nó có thể vẫn được kiểm soát trong vài tháng hoặc thậm chí một năm. Nhưng cũng có thể những kẻ tấn công độc hại đang chờ đợi ngày 15/10 để tung ra công cụ gián điệp tiếp theo của chúng nhắm vào số lượng lớn nhất người dùng không được bảo mật. Chúng ta không thể biết chắc, nhưng đó chỉ là vấn đề thời gian,” ông nói.
Với việc hỗ trợ kết thúc từ thứ Ba, ông Gelling cho rằng trách nhiệm phải thuộc về Microsoft để đảm bảo người dùng không bị bỏ lại phía sau.
Vòng đời sản phẩm
Trong một bài đăng trên blog, Phó Chủ tịch điều hành Microsoft Yusuf Mehdi cho biết việc loại bỏ các hệ điều hành cũ và nâng cấp lên hệ điều hành mới là một “phần tự nhiên của vòng đời sản phẩm”. “Microsoft sẽ không còn cung cấp các bản cập nhật bảo mật, tính năng và hỗ trợ kỹ thuật cho các máy tính chạy Windows 10. Mặc dù các thiết bị này vẫn sẽ tiếp tục hoạt động, nhưng chúng sẽ không còn nhận được các bản cập nhật bảo mật thường xuyên, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn trước các mối đe dọa mạng, như phần mềm độc hại và virus,” ông Mehdi giải thích. Ông cũng cho biết các ứng dụng chạy trên Windows 10 có thể không còn được hỗ trợ do nền tảng này sẽ không nhận được các bản cập nhật tính năng. “Kết quả là, một số ứng dụng có thể bị giảm chức năng,” ông nói thêm.
Theo 1news.co.nz