Đầu năm nay, Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI, đã bày tỏ lo ngại về tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với người lao động lớn tuổi.
Altman cho rằng: “Tôi nghĩ hoàn toàn đúng khi một số loại công việc sẽ biến mất hoàn toàn. Điều này luôn xảy ra, và những người trẻ tuổi là những người giỏi nhất trong việc thích nghi với nó”.
Ông nói thêm: “Tôi lo lắng hơn về ý nghĩa của nó, không phải đối với những người 22 tuổi, mà là những người 62 tuổi không muốn đào tạo lại hay nâng cao kỹ năng – hay bất cứ cái tên nào mà các chính trị gia thường gọi, nhưng thực tế không ai muốn”.
Senate committee. – Photo: AFP / Getty Images
Tuy nhiên, một nhóm người lớn tuổi đang tự viết nên câu chuyện của riêng họ về mối quan hệ với công nghệ.
Katharine Broughton là một trong số đó. Ở độ tuổi ngoài 50, bà đã bắt đầu ứng dụng AI vào công ty tư vấn của mình.
Bà chia sẻ: “Cô ấy [trợ lý AI] giống như một trợ lý cấp dưới luôn ở bên cạnh tôi, giúp tôi xử lý những công việc lặp đi lặp lại”.
“Tuy nhiên, những công việc phức tạp và đòi hỏi tư duy phản biện vẫn là phần việc của tôi. Tôi sẽ nhờ AI hỗ trợ phác thảo các khía cạnh khác nhau, giúp tôi có cái nhìn tổng quan hơn.”
Để hỗ trợ quá trình này, bà đang tham gia một khóa học ngắn hạn tại academyEX, một công ty giáo dục dành cho người lớn. Người sáng lập Frances Valintine cho biết, 44% học viên trong khóa gần đây nhất của bà đều trên 50 tuổi.
Bà Valintine kể: “Cách đây một năm, khi tôi làm việc với các tổ chức, họ luôn cử những người làm công nghệ đi học. Đó thường là những chàng trai trẻ ở độ tuổi 20, 30”.
“Nhưng giờ đây, xu hướng đã hoàn toàn thay đổi. Đối tượng học viên là những người phải đưa ra các quyết định lớn về những dự án cơ sở hạ tầng khổng lồ kéo dài nhiều năm, hoặc các quyết định chiến lược quan trọng.”
Bà Valintine nhận định, so với các tiến bộ công nghệ trước đây, AI là công nghệ dễ học nhất.
“Không giống như thời kỳ đầu khi bạn phải viết các dòng lệnh để máy tính hoạt động.”
“Về cơ bản, bạn không thể làm hỏng AI. Càng tương tác và sử dụng nhiều, bạn sẽ càng hiểu rõ quy trình ra lệnh (prompt process), tức là cách đặt câu hỏi, yêu cầu và tương tác với AI.”
Hơn nữa, người lớn tuổi còn có một lợi thế lớn trong cuộc chơi này.
“Một người lớn tuổi có lợi thế rất lớn bởi vì cuối cùng, ở mọi khía cạnh của AI, bạn vẫn cần có sự tham gia của con người.”
Ví dụ, một người có hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành dược phẩm sẽ có khả năng phát hiện những bất thường trong báo cáo do AI tạo ra tốt hơn nhiều, so với một người 20 tuổi mới bắt đầu sự nghiệp, bà Valintine giải thích.
Mặc dù khóa học có giá 450 USD, bà Valintine cho biết nó sẽ mang lại nhiều lợi ích trong tương lai.
“Sự bất bình đẳng đã tồn tại trong lĩnh vực kỹ thuật số. Chúng ta đã có sự khác biệt lớn giữa những người có thiết bị và kết nối mạng với những người không có. Tôi nghĩ sự khác biệt với AI không nằm ở chi phí của AI, vì bản thân các công cụ này chủ yếu là miễn phí.”
“Theo tôi, sự bất bình đẳng sẽ nằm ở việc mọi người có nhận ra rằng họ cần phải biết về AI hay không, tức là bất bình đẳng về kiến thức. Có rất nhiều nền tảng giáo dục miễn phí, rất nhiều nội dung miễn phí ngoài kia, và đó cũng là nơi tôi tìm thấy nhiều cảm hứng.”
Đài RNZ đã hỏi một số người trưởng thành ở Auckland về mối quan hệ của họ với AI.
Ông David đang dành thời gian nghỉ hưu để khởi nghiệp kinh doanh mới và sử dụng AI để hỗ trợ.
“Một chủ doanh nghiệp nhỏ không thể có đủ mọi kỹ năng để bao quát tất cả các khía cạnh. Họ phải tìm cách để làm việc hiệu quả hơn, và AI chính là con đường để đạt được điều đó.”
“Sáng nay, tôi đã tự làm một số tài liệu. Sau đó, tôi dùng AI. Nó đã tạo ra một tài liệu tốt hơn, thực hiện nhiều nghiên cứu hơn tôi có thể làm, hoặc phải mất hàng ngày, hàng tuần để hoàn thành, trong khi AI chỉ làm trong một giờ.”
Bà Maureen, 72 tuổi, cho biết bà vẫn còn băn khoăn về công nghệ này.
Bà nói: “Tôi cố gắng giữ thái độ tích cực và không sợ hãi AI. Tôi nghĩ nó có thể rất tuyệt vời ở nhiều lĩnh vực, đặc biệt là y tế. Tuy nhiên, tôi cũng lo lắng về công việc của mọi người. Sẽ không còn việc làm cho họ nữa”.
“Và tôi nghĩ tất cả những điều này sẽ diễn ra rất nhanh chóng trong 10 đến 20 năm tới. Đối với những người bị mất việc, họ sẽ làm gì? Xã hội sẽ rất khác biệt.”
Kiến trúc sư Michael, 66 tuổi, cho biết AI là một công cụ hữu ích trong công việc của ông.
Ông nói: “Chúng tôi sử dụng AI khá nhiều trong nhóm của mình. Tôi nghĩ nó giúp loại bỏ rất nhiều công việc nhàm chán từ các nhiệm vụ lặp đi lặp lại.”
“Tuy nhiên, tôi nghĩ có một rủi ro là chúng ta có thể quên cách thực hiện một số công việc đó.”
Bà Ronda, người đang điều hành một doanh nghiệp thời trang khi về hưu, lại tỏ ra hoài nghi.
Bà chia sẻ: “Tôi rất nghi ngờ và có chút sợ hãi về AI, bởi vì nó có thể tạo ra các hoạt động giống con người một cách giả tạo, có thể miêu tả một người nào đó nhưng thực tế không phải là người đó.”
“Chúng ta đang sống trong thời đại có quá nhiều tin giả, và giờ đây chúng ta đang bước vào lĩnh vực hình ảnh giả mạo. Tôi muốn biết thêm về lý do tại sao họ thấy cần AI và nó có thể mang lại lợi ích gì cho cuộc sống của chúng ta. Đó mới là điều quan trọng.”
Broughton tin rằng, cuối cùng, điều quan trọng là cách bạn sử dụng AI.
Bà nói: “Tôi nghĩ có rất nhiều nỗi sợ hãi xung quanh AI vì mọi người coi nó là một sự thay thế, và có lẽ tôi cũng từng nghĩ như vậy khi bắt đầu hành trình với AI. Nhưng bạn vẫn cần phải biết lý do tại sao bạn sử dụng nó”.
“Bài học lớn nhất của tôi là khi tôi đang học, tôi có một trợ lý AI do mình tạo ra để giúp đỡ, và cô ấy đã làm tôi thất vọng.”
“Cô ấy đã làm tôi thất vọng vài lần, và điều đó thực sự khiến tôi phải nỗ lực để hiểu rõ vai trò của mình trong quá trình này.”
Theo rnz.co.nz