Dự luật Tiêu chuẩn Quy định đã chính thức vượt qua lần đọc thứ hai, sau một cuộc tranh luận gay gắt tại Quốc hội.
Dự luật này, do đảng ACT đề xuất và là một phần của thỏa thuận liên minh giữa đảng Quốc gia (National) và ACT, nhằm mục đích thiết lập các nguyên tắc về quy định có trách nhiệm, đồng thời yêu cầu chính phủ và các quan chức phải giải thích liệu họ có tuân thủ các nguyên tắc đó hay không.
Các nhà phê bình cho rằng dự luật này đặt hệ tư tưởng của đảng ACT lên trên các nguyên tắc liên quan khác, bao gồm cả những nguyên tắc trong Te Tiriti o Waitangi (Hiệp ước Waitangi); rằng nó có thể làm nghiêng cán cân có lợi cho các tập đoàn lớn; và chỉ làm tăng chi phí cũng như kéo dài thời gian ban hành luật.
Bộ trưởng Quy định David Seymour cho biết dự luật sẽ làm cho quy trình lập pháp trở nên “minh bạch, có nguyên tắc và có trách nhiệm” hơn, đồng thời giúp xây dựng niềm tin vào hệ thống.
“Gửi tới các đồng nghiệp trong Quốc hội: Nếu quý vị muốn đánh thuế ai đó, nếu quý vị muốn tước đoạt hoặc làm suy yếu tài sản của họ, nếu quý vị muốn hạn chế sinh kế của họ, quý vị vẫn có thể làm điều đó, nhưng quý vị sẽ phải đối mặt với những câu hỏi khó khăn về tác động của những hành động đó đối với quyền tài sản của người dân, quyền tự do của họ và sự tuân thủ đề xuất của quý vị với pháp quyền.”
Một số thay đổi đã được thực hiện đối với dự luật sau quá trình xem xét của ủy ban tuyển chọn, bao gồm việc Hội đồng Tiêu chuẩn Quy định – cơ quan giám sát việc rà soát các quy định – sẽ được Toàn quyền bổ nhiệm theo đề nghị của bộ trưởng, thay vì do chính Bộ trưởng Quy định trực tiếp bổ nhiệm.
Ông Seymour cho biết những thay đổi đối với hội đồng sẽ “nâng cao tính độc lập” của nó, và việc bổ nhiệm do Toàn quyền thực hiện sẽ biến nó thành một “cơ quan uy tín hơn nhiều với nhiều quyền lực hơn”.
Ủy ban cũng đã thay đổi “nguyên tắc thu hồi” – quy định rằng việc bồi thường cho việc thu hồi tài sản chỉ nên được thực hiện trong những trường hợp có mức độ suy giảm “nghiêm trọng”.
Ông Seymour nói: “Nguyên tắc này sẽ giúp Quốc hội và công chúng dễ dàng nhận thấy những trường hợp quyền tài sản bị suy yếu nghiêm trọng, với mục đích giúp giảm thiểu các trường hợp quyền tài sản bị suy yếu mà không được bồi thường, dẫn đến việc người dân New Zealand trở nên nghèo hơn rất nhiều.”
Người phát ngôn về Quy định của đảng Lao động, ông Duncan Webb, đã chỉ trích dự luật là một đạo luật “tồi tệ”, tìm cách đưa một tập hợp các nguyên tắc hạn hẹp vào quy trình lập pháp.
Ông cho rằng dự luật này đặt quyền tài sản tư nhân lên hàng đầu trong hệ thống phân cấp đó.
Ông nhấn mạnh: “Dự luật này đang tìm cách ngấm ngầm củng cố quyền tài sản tư nhân như một nguyên tắc hiến định.”
Ông Webb cho biết, theo lời khuyên chính thức từ Bộ Quy định trong báo cáo đánh giá tác động quy định của mình, dự luật đã “tham vấn kém” và “không giải quyết được vấn đề nào cần thiết”.
Đồng lãnh đạo đảng Xanh, bà Chlöe Swarbrick, đã chỉ trích dự luật vì không tiến hành tham vấn có mục tiêu với người Māori, cũng như vì đã “loại bỏ” và hạ thấp ưu tiên của Hiệp ước Waitangi.
Bà Swarbrick phát biểu: “Nếu chúng ta tin rằng mục tiêu ở đây là tạo ra luật tốt, thì chắc chắn phải có một quy trình lập pháp tốt để tạo ra chính đạo luật này, một quy trình sẽ thu hút người dân đất nước này tham gia.” Bà nói thêm: “Đại đa số người dân New Zealand bình thường đã dành thời gian phản đối đạo luật này – 99% trong số họ – nhưng lại bị chính phủ này phớt lờ một lần nữa.”
Nghị sĩ đảng Xanh Francisco Hernandez đã mô tả dự luật là “một tiếng xì hơi ẩm ướt của một chính phủ đang hấp hối, đã cạn kiệt ý tưởng, không thể làm những gì người dân New Zealand hằng ngày mong muốn”.
Ông Hernandez cho biết dự luật có thể tiêu tốn hàng triệu đô la và sẽ tạo ra một “làn sóng quan liêu” khổng lồ cho dịch vụ công.
Các đảng ACT, Quốc gia (National) và New Zealand First đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật, trong khi đảng Lao động (Labour), đảng Xanh (The Greens) và Te Pāti Māori bỏ phiếu chống.
Dự luật hiện sẽ được chuyển đến ủy ban toàn thể Hạ viện, nơi nó sẽ được xem xét từng điều khoản một, trước khi tiến tới lần đọc thứ ba.
Theo rnz.co.nz