Lạm phát dự kiến sẽ đạt mức cao nhất trong 15 tháng, khi giá lương thực, chi phí điện, nước và vận tải tăng mạnh tiếp tục gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình. Giá tiêu dùng trong ba tháng kết thúc vào tháng 9 được dự báo tăng khoảng 1,0%, đẩy tỷ lệ lạm phát hàng năm lên 3,0% từ mức 2,7% trong tháng 6.
Miles Workman, nhà kinh tế cấp cao của ANZ, dự báo mức tăng hàng quý cao nhất là 1,1% và tỷ lệ hàng năm là 3,1%. Ông cho rằng con số này phản ánh những yếu tố quen thuộc.
Ông Workman nhận định: “Nhóm nhà ở và tiện ích gia đình dự kiến sẽ đóng góp vào mức tăng này, với chi phí hội đồng địa phương và điện tăng thêm… giá trái cây, rau củ và thịt cũng tăng mạnh hơn so với quy luật mùa vụ thông thường.”
Các yếu tố đóng góp nhỏ hơn được dự kiến đến từ chi phí vận tải, bao gồm việc tăng phí ACC, giá nhiên liệu biến động và giá vé máy bay.
Ông Workman cho biết: “Lạm phát hàng hóa có thể giao dịch (tradable inflation) – khía cạnh biến động hơn của CPI – dự kiến sẽ đẩy lạm phát chung lên cao hơn.”
Lạm phát hàng hóa có thể giao dịch phản ánh biến động giá ở nước ngoài, như nhiên liệu, xuất nhập khẩu và ảnh hưởng của tỷ giá tiền tệ. Ngược lại, lạm phát hàng hóa không thể giao dịch là khía cạnh nội địa của nền kinh tế, bao gồm các loại phí, bảo hiểm và dịch vụ địa phương.
Trong những quý gần đây, lạm phát nội địa đã chậm lại, trong khi lạm phát ‘nhập khẩu’ lại có xu hướng tăng.
Chi phí sinh hoạt tăng vọt
Mark Smith, nhà kinh tế cấp cao của ASB, cho biết lạm phát chung có thể thấp hơn mức đỉnh hơn 7% thời Covid-19, nhưng áp lực chi phí sinh hoạt vẫn đè nặng lên các hộ gia đình.
Ông Smith nhấn mạnh: “Theo quan điểm của chúng tôi, đây là trở ngại lớn nhất mà khu vực hộ gia đình đang phải đối mặt. Chúng ta đã chứng kiến tổng chi phí sinh hoạt của hộ gia đình tăng khoảng 25% kể từ cuối năm 2019. Mức tăng này còn lớn hơn đối với các nhu yếu phẩm thiết yếu như thực phẩm và nhà ở. Không có gì ngạc nhiên khi các hộ gia đình cảm thấy bị áp lực nặng nề.”
Quan điểm phổ biến của các nhà kinh tế và Ngân hàng Dự trữ là đợt tăng đột biến của lạm phát chung sẽ chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Mary Jo Vergara, nhà kinh tế cấp cao của Kiwibank, nhận định: “Hiện tại, chúng tôi cho rằng rủi ro lạm phát cao kéo dài là thấp, bởi vì vẫn còn một lượng lớn năng lực dự phòng trong nền kinh tế, giúp duy trì áp lực giảm đối với lạm phát trung hạn.”
Ngân hàng Dự trữ không lo ngại
Workman dự kiến ngân hàng trung ương sẽ bình tĩnh đối phó với bất kỳ đợt tăng đột biến nào.
Ông nói: “Họ khó có thể quá lo lắng khi lạm phát vượt quá phạm vi mục tiêu, miễn là các biện pháp cốt lõi vẫn được kiểm soát và lạm phát hàng hóa không thể giao dịch tiếp tục chậm lại.”
Ông cho biết RBNZ sẽ phân tích kỹ các số liệu để tập trung vào các áp lực lạm phát cơ bản, bỏ qua sự biến động của giá thực phẩm, năng lượng và nhiên liệu.
Smith của ASB cho rằng nền kinh tế vẫn đang gặp khó khăn và cần thêm sự hỗ trợ từ một đợt cắt giảm Lãi suất Tiền mặt Chính thức (OCR) nữa.
Ông nói: “Với rất ít động lực kinh tế hỗ trợ, cần thêm các chính sách hỗ trợ để đưa nền kinh tế tăng trưởng vượt mức xu hướng, nhằm đảm bảo lạm phát trung hạn ổn định quanh mức giữa mục tiêu lạm phát.”
Phù hợp với những tín hiệu gần đây của RBNZ, Smith dự đoán sẽ có ít nhất một đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản nữa, đưa lãi suất xuống 2,25% và có thể thấp hơn.
Theo 1news.co.nz