Te Pāti Māori đang phải đối mặt với cáo buộc vận hành theo “mô hình độc tài” khi Toitū Te Tiriti, một trong những đồng minh thân cận nhất của họ, tuyên bố cắt đứt quan hệ với đảng này.
Những bình luận này đến từ phát ngôn viên của tổ chức, Eru Kapa-Kingi, người cho biết phong trào đang thực hiện các bước để không còn liên kết chính trị với Te Pāti Māori.
“Đây lẽ ra phải là một kaupapa (nguyên tắc/mục đích) dành cho tất cả mọi người, một kaupapa không bỏ lại ai phía sau.” Ông nói rằng những giả định về liên kết chính trị đã tạo ra vấn đề, trong khi những tranh cãi gần đây trong Te Pāti Māori đã nhấn mạnh lý do Toitū Te Tiriti cần vạch ra một ranh giới rõ ràng.
Kapa-Kingi, một trong những người tổ chức chính của phong trào Toitū Te Tiriti – vốn đã dẫn đầu các cuộc biểu tình hīkoi tới Quốc hội năm ngoái – là con trai của Mariameno Kapa-Kingi, nghị sĩ của Te Pāti Māori tại khu vực Te Tai Tokerau.
Trong cuộc phỏng vấn với Māni Dunlop từ Te Ao Māori News, ông tiếp tục chỉ trích đảng này vì đã không tuân thủ hiến pháp của chính mình.
“Phong cách lãnh đạo của họ, và cách họ điều hành Te Pāti Māori, là có vấn đề,” ông nói.
“Điều tôi nhận ra là tôi đang tham gia và góp ý vào một cái mà thực chất là mô hình độc tài, và nó đơn giản là không hiệu quả.”
Kapa-Kingi cho biết ông không muốn đưa ra ví dụ cụ thể vì “đó không phải là những câu chuyện của ông để kể.”
Tuy nhiên, ông khẳng định rằng đảng đã không tổ chức các cuộc họp đại hội đồng thường niên và không có cuộc họp hội đồng quốc gia nào với các chi bộ bầu cử.
Điều 6.1 trong hiến pháp của đảng nêu rõ: “Đảng sẽ tổ chức Đại hội đồng thường niên (AGM), Hui ā Tau, hàng năm. Cuộc họp này sẽ được tổ chức không muộn hơn sáu (6) tháng sau khi năm tài chính kết thúc, tại một địa điểm và thời gian được Hội đồng Quốc gia phê duyệt và thông báo cho các thành viên của Đảng không ít hơn hai (2) tháng dương lịch trước khi Hui ā Tau diễn ra.”
Một cấu trúc quyền lực tập trung ở cấp cao nhất cũng được Kapa-Kingi mô tả.
Ông cho biết khi còn trong ban điều hành, ông đã yêu cầu giới thiệu các phương pháp tiếp cận dựa trên tikanga (nghi thức, phong tục Māori) nhưng các quyết định luôn đến từ chủ tịch đảng John Tamihere, các đồng lãnh đạo Debbie Ngarewa-Packer và Rawiri Waititi, cùng Kiri Tamihere-Waititi.
“Cần phải có trách nhiệm giải trình. Nếu bạn tự gọi mình là một đảng kaupapa Māori, bạn luôn phải quay về với người dân của mình. Quyền lực đến từ họ, và nó cũng có thể bị tước đi dễ dàng như vậy,” ông nói.
Kapa-Kingi cũng đã tách phong trào Toitū Te Tiriti khỏi quan điểm cho rằng Te Pāti Māori có quyền đương nhiên đối với các ghế Māori.
“Điều chúng ta phải nhớ là không đúng khi nói Te Pāti Māori là đảng kaupapa Māori duy nhất có quyền giữ các ghế Māori. Đó là một quan điểm sai lầm, bị thúc đẩy bởi cái tôi. Quyền lực không nằm ở một đảng – nó nằm ở người dân,” ông nói.
Te Ao Māori News đưa tin rằng họ đã hỏi Kapa-Kingi liệu những bình luận ông đưa ra về Te Pāti Māori có phải là để bảo vệ mẹ ông, Mariameno hay không.
Nhưng Kapa-Kingi phủ nhận điều đó, nói rằng đây là để bảo vệ sự tin cậy của Toitū Te Tiriti.
Ông thừa nhận rằng việc lên tiếng có thể gây ra sự chia rẽ sâu sắc hơn, nhưng ông biện minh rằng đảng không thể tồn tại dưới một “hệ thống lãnh đạo đổ vỡ.”
TE PĀTI MĀORI PHẢN HỒI
Te Pāti Māori nói với Te Ao Māori News rằng những cáo buộc về việc họ không đáp ứng các yêu cầu hiến pháp là sai lệch.
Họ cho biết một cuộc họp hội đồng quốc gia đã được tổ chức vào tháng 5 năm nay và một Đại hội đồng thường niên (AGM) dự kiến vào tháng 8 đã bị hoãn lại sau cái chết đột ngột của nghị sĩ Tāmaki Makaurau Takutai Moana Kemp và cuộc bầu cử bổ sung sau đó.
Đại hội đồng thường niên, cùng với một cuộc họp hội đồng quốc gia, hiện đã được lên lịch diễn ra trong những tháng tới.
Đảng này đã kiên quyết bác bỏ các cáo buộc về hành vi bắt nạt và độc tài, Te Ao Māori đưa tin, và họ khẳng định rằng tất cả các quyết định đều phù hợp với hiến pháp của mình.
“Không có khiếu nại chính thức nào được gửi thông qua các quy trình giải quyết tranh chấp dành cho thành viên, cũng như chúng tôi không nhận được những cáo buộc như vậy thông qua bất kỳ quy trình nào khác,” họ cho biết trong một tuyên lời.
Đảng thừa nhận những đóng góp của Eru Kapa-Kingi nhưng sẽ “đính chính thông tin nếu các tuyên bố không chính xác hoặc gây hiểu lầm.”
“Eru Kapa-Kingi từ lâu đã là một thành viên có giá trị của Te Pāti Māori, từng giữ chức Phó Chủ tịch Tāne cho đến tháng 3 năm nay, khi ông từ chức để tập trung vào whānau (gia đình) của mình và xây dựng phong trào Toitū.”
Te Pāti Māori nói thêm: “Chúng tôi cam kết như nhau trong việc đảm bảo Te Iwi Māori (người Māori) hành động như một thể thống nhất, hướng năng lượng của chúng tôi tới kotahitanga (sự đoàn kết) và xây dựng một Aotearoa Hou (New Zealand mới). Chúng tôi thừa nhận rằng lãnh đạo trong cuộc đấu tranh giành tự do không bao giờ dễ dàng, nhưng chúng tôi vẫn kiên định phục vụ người dân của mình và thúc đẩy kotahitanga cùng manamotuhake (quyền tự quyết).”
LOẠT VẤN ĐỀ ĐỐI VỚI ĐẢNG
Te Pāti Māori đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội về một số vấn đề trong tháng qua.
Nghị sĩ Te Tai Tonga Tākuta Ferris đã từ chối xin lỗi về một story trên Instagram, nơi ông chỉ trích người Ấn Độ, người châu Á, người da đen và người Pākehā vì đã vận động tranh cử cho nghị sĩ Lao động Peeni Henare trong cuộc bầu cử bổ sung Tāmaki Makaurau.
Story này đã bị lên án trên toàn bộ phổ chính trị và bị đồng chủ tịch nhóm nghị sĩ Māori của Đảng Lao động, Willie Jackson, gán mác là phân biệt chủng tộc.
Đồng lãnh đạo Te Pāti Māori Debbie Ngarewa-Packer đã xin lỗi riêng lãnh đạo Đảng Lao động Chris Hipkins, nhưng bản thân Ferris thì chưa bao giờ xin lỗi.
Đảng này cũng đối mặt với chỉ trích sau khi từ chối cho các phương tiện truyền thông, bao gồm các nhà báo của 1News, Stuff và RNZ, tham dự bữa tiệc đêm bầu cử của Oriini Kaipara.
Một bài đăng của Đồng lãnh đạo Debbie Ngarewa-Packer đã cáo buộc các nhà báo “nhảy ra từ bụi cây” và “xuất hiện tại kura (trường học) mà không có sự đồng ý hoặc thông báo cho whānau (gia đình)”. Tuy nhiên, những tuyên bố này chưa bao giờ được chứng minh, mặc dù đã có những câu hỏi được đặt ra về bằng chứng liệu những sự việc này có xảy ra hay không.
Mariameno Kapa-Kingi cũng bị tước bỏ vị trí trưởng nhóm kỷ luật của đảng, và vị trí đó được giao cho Ngarewa-Packer.
Theo 1news.co.nz