Đã có nhiều lời kêu gọi xem xét lại các cảnh báo được đưa ra trước sự kiện thời tiết tuần trước, vốn đã gây ra hàng trăm vụ sạt lở, đóng cửa hàng chục tuyến đường ở trung tâm Đảo Bắc, nhấn chìm các trang trại và làm ngập lụt nhà cửa.
Một cảnh báo màu cam đã được ban hành, nhưng thị trưởng quận Waitomo và Bộ trưởng Cộng đồng Nông thôn đang đặt câu hỏi liệu cảnh báo đó có nên được nâng cấp lên mức cao hơn hay không.
Nông dân chăn nuôi cừu và bò thịt Chris Lovell ở Marokopa đang cắt đuôi cừu con cùng gia đình và cố gắng tiếp tục cuộc sống khi phóng viên RNZ đến thăm, sau trận mưa gần kỷ lục đã nhấn chìm tài sản của ông, khiến những đồng cỏ tốt nhất bị phủ kín bởi lớp bùn dày đặc.
“Sông tràn bờ và nước cứ dâng lên mãi. Chúng tôi ở trong nhà trên một ngọn đồi và phải bất lực nhìn nước bắt đầu nhấn chìm mọi thứ, từ hàng rào đến cổng ra vào.
Photo: Supplied/Graeme Burnard
“Chúng tôi đã di chuyển gia súc đến nơi an toàn vào đêm hôm trước vì chúng tôi đã quen với những trận mưa lớn ở bờ biển phía tây, nhưng lần này thì đặc biệt. Nước bùn, rất bẩn, có rất nhiều mảnh vỡ và khi nước rút đi, thiệt hại càng trở nên rõ ràng và tồi tệ hơn.”
Ông Lovell sợ không dám rời nhà để kiểm tra gia súc trong lúc bão dữ dội nhất.
“Tôi nghĩ mình nên làm gì đó nhưng không thể ra ngoài. Tôi muốn kiểm tra, bạn biết đấy, đàn cừu. Tôi muốn đảm bảo không có con nào bị mắc kẹt trên các đảo đất, nhưng bản thân tôi không thể ra ngoài được.
“Vài lần tôi định lội nước ra xem ở lối vào nhà nhưng rồi quyết định rằng cố gắng cũng vô ích.”
BỘ TRƯỞNG QUAN NGẠI
Bộ trưởng Cộng đồng Nông thôn Mark Patterson đã đến thăm quận Waitomo cùng với thị trưởng John Robinson và Nghị sĩ Taranaki-King Country Barbara Kuriger.
Ông muốn đánh giá mức độ thiệt hại do một sự kiện thời tiết mà ông tin rằng đã không được chú ý đúng mức.
“Điều đã xảy ra là có những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề rải rác trên diện rộng, và tôi nghĩ ở đây bạn có thể thấy một số thiệt hại khá lớn, ước tính 50.000 đến 60.000 đô la theo lời nông dân. Nếu nhân rộng điều đó ra khắp tỉnh, con số sẽ rất đáng kể.”
Patterson cho biết ông sẽ báo cáo với các đồng nghiệp ở Wellington về việc liệu Quỹ Cứu trợ Thị trưởng có cần thiết hay không và ông kỳ vọng Cơ quan Giao thông Vận tải New Zealand (NZTA) sẽ tăng cường nỗ lực sửa chữa các con đường bị hư hại.
Là một nông dân, Bộ trưởng không tin rằng nông dân đã nhận được cảnh báo đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của thời tiết.
“Sẽ có những câu hỏi được đặt ra cho MetService. Làm thế nào họ lại dự báo lượng mưa 50mm đến 70mm trong khi ở một số nơi lại có hơn 200mm. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiến hành một cuộc đánh giá kỹ lưỡng về lý do họ bỏ sót điều này.
“Liệu đây có phải là một vấn đề hệ thống, chúng ta có cần các radar mưa tốt hơn như chúng ta đã đầu tư ở Tasman sau này không? Những câu hỏi đó cần được đặt ra.”
ĐÁNG LẼ PHẢI LÀ CẢNH BÁO ĐỎ – THỊ TRƯỞNG
Thị trưởng Waitomo John Robinson có cùng quan điểm với Bộ trưởng.
“Vâng, đó là cảnh báo màu cam và lẽ ra phải là cảnh báo đỏ. Rõ ràng đây là những trận bão nghiêm trọng. Khi chúng tôi nhận được 150mm mưa trong 24 giờ, đối với quận này, đó là một lượng khổng lồ, bằng lượng mưa của cả một tháng chỉ trong một ngày.”
Chris Lovell thì có phần dễ tính hơn.
“Hệ thống cảnh báo ban đầu là màu vàng, chỉ là một cảnh báo thông thường, và mãi đến sáng hôm sau mới được nâng lên màu cam, lúc đó nước đã tràn qua hàng rào của chúng tôi rồi. Tuy nhiên, radar và dự báo thời tiết ba ngày trước đó đã không cho thấy dấu hiệu tốt, và sống ở đây, chúng tôi muốn ngủ ngon vào ban đêm, nên chúng tôi thường di chuyển gia súc khỏi vùng đất thấp nếu có khả năng xảy ra lũ lụt.”
Ông cho biết, miễn là bản đồ dự báo ba ngày có sẵn và radar mưa hoạt động, nông dân có thể tự mình nhận biết liệu họ có đang ở trong vùng nguy hiểm hay không.
Trưởng chuyên gia khí tượng của MetService, Chris Noble, cho biết việc ghi lại và xem xét tất cả các cảnh báo thời tiết khắc nghiệt mà cơ quan này ban hành thông qua quy trình xác minh nội bộ sau sự kiện là một thực hành tiêu chuẩn.
“Quy trình này bao gồm đánh giá các dự báo mô hình có sẵn trước sự kiện (để đưa ra các cảnh báo trước sự kiện), xem xét các thông báo và cảnh báo đã ban hành, và đánh giá lượng mưa thực tế so với dự báo (thời gian, lượng mưa, v.v.).
“Khi cần thiết, quy trình này cũng bao gồm việc phối hợp với các hội đồng địa phương và/hoặc các nhóm Phòng vệ Dân sự bị ảnh hưởng.”
Noble cho biết quá trình xem xét sẽ mất thời gian để hoàn thành, “nhưng bất kỳ bài học nào rút ra được sẽ góp phần cải thiện các quy trình của MetService cũng như hệ thống cảnh báo thời tiết khắc nghiệt và kết quả của nó, nếu có liên quan.”
Trong khi đó, cộng đồng nông thôn đang chung tay giúp đỡ nông dân vực dậy sau thiên tai.
Adrian Marsh cùng một nhóm thợ xén lông cừu đang dọn dẹp hàng rào trên con đường từ Marokopa đến Awakino.
“À, chúng tôi đang dọn dẹp hàng rào cho các trang trại, cho các cánh đồng của họ. Hàng rào bị phủ đầy gỗ, cành cây, cỏ, đủ thứ. Chúng tôi chỉ đến để dọn dẹp và làm gọn gàng lại một chút.”
Anh cho biết đây là thời điểm ít việc cho thợ xén lông cừu, nên anh và những người bạn rất vui được giúp đỡ nông dân với công việc phát sinh không mong muốn này.
Bên ngoài hàng rào, cánh đồng bị phủ kín bởi bùn và phù sa.
‘KHÁ ĐÁNG SỢ’
Barbara Kuriger, cũng là một nông dân, biết rằng đó là tin xấu cho Lovell và những người hàng xóm của ông.
“Cỏ sẽ bị thối rữa, bạn có thể thấy lớp bùn đang đông cứng lại và sẽ trở nên hoàn toàn cứng nhắc. Nó sẽ cần được cày xới và trồng lại vì sẽ không bao giờ mọc lại được nữa. Cỏ sẽ không thể xuyên qua lớp phù sa, cỏ dại thì có thể, nhưng cỏ trồng sẽ cần được gieo lại.”
“Có rất nhiều vụ sạt lở dọc đường nhưng ở đây bạn có thể thấy nó đã hứng chịu toàn bộ. Khi bạn nhìn những gì bị cuốn trôi khỏi hàng rào ở đây, bạn có thể hình dung nước đã dâng cao đến mức nào. Chắc hẳn cảnh tượng đó khá đáng sợ vào những ngày trước.”
Bà sẽ làm việc với Robinson và Patterson để xem họ có thể hỗ trợ nông dân những gì.
Robinson cho biết, trong khi sự chú ý tập trung nhiều vào năm tuyến đường quốc lộ bị đóng cửa trong và sau sự kiện thời tiết, thì 30 con đường địa phương ở Waitomo cũng đã từng bị đóng cửa và hư hại nghiêm trọng.
Ông hy vọng nhận được sự giúp đỡ từ NZTA để sửa chữa những con đường này, bao gồm cả con đường từ Marokopa đến Awakino, vốn đã bị biến thành đống đổ nát ở nhiều đoạn.
Theo rnz.co.nz