Cuộc điều tra của tòa án về vụ phun trào núi lửa Whakaari/White Island năm 2019 đã chỉ ra rằng, dù đây là hòn đảo hoạt động mạnh nhất New Zealand, quốc gia này dường như chưa sẵn sàng ứng phó với thảm họa.
Hai mươi hai người đã thiệt mạng và 25 người khác bị thương, hầu hết đều rất nghiêm trọng, khi họ bị mắc kẹt trên đảo lúc núi lửa phun trào vào ngày 9 tháng 12, đẩy tro bụi lên cao 3,6km.
Vào chiều thứ Sáu, phiên điều trần đã lắng nghe tuyên bố mở đầu từ Anna Adams, luật sư hỗ trợ các gia đình nạn nhân thiệt mạng và những người sống sót.
Bà Adams cho biết, nhiều người, bao gồm cả những nạn nhân đã qua đời, phải nằm viện hàng tháng trời sau đó và trải qua số ca phẫu thuật nhiều hơn hầu hết chúng ta trong cả đời.
Bà nhấn mạnh rằng, hòn đảo này là nơi hoạt động mạnh nhất ở New Zealand, nhưng quốc gia này lại dường như không hề chuẩn bị cho một thảm họa như vậy.
Bà nói: “Bản thân vụ phun trào là một sự kiện địa chất không thể tránh khỏi. Nhưng có lẽ, sự đau khổ của những người bị ảnh hưởng ngày hôm đó đã có thể được ngăn chặn.”
Bà cũng cho biết, nhiều gia đình cho rằng du khách lẽ ra không nên được phép đến thăm hòn đảo này.
Họ yêu cầu điều tra viên đưa ra một bản tường trình đầy đủ về những gì đã xảy ra trên đảo vào ngày núi lửa phun trào, bao gồm vị trí của mọi người, trang phục họ mặc và cách họ được đưa ra khỏi đảo.
Bà Adams lưu ý rằng các gia đình và những người sống sót lo ngại về việc thiếu sự khẩn cấp cần thiết cho một sự kiện thương vong hàng loạt.
Ba mươi chín người đã được giải cứu khỏi đảo vào ngày núi lửa phun trào, hoàn toàn nhờ vào các thuyền và trực thăng dân sự.
Tám người còn lại bị bỏ lại, được cho là đã thiệt mạng.
Tuy nhiên, bà cho biết nhìn chung, các gia đình nạn nhân và những người sống sót đều ghi nhận những người đã đến giúp đỡ vào ngày hôm đó và biết ơn sự chăm sóc mà họ nhận được.
Các tuyên bố mở đầu cũng được đưa ra bởi luật sư đại diện cho cảnh sát, Bộ Y tế New Zealand, Quỹ Cứu hộ Trực thăng Auckland, Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Quốc gia và Hội đồng Quận Whakatane.
Cuộc điều tra, vốn đã bị trì hoãn vài năm do các thủ tục tố tụng hình sự liên quan đến sự kiện, đã chính thức được mở màn bằng một lời cầu nguyện và nghi thức mihi từ bộ tộc địa phương Ngati Awa.
Phiên điều trần sẽ chuyển đến Auckland từ thứ Hai, ngày 6 tháng 10, sau khi điều tra viên quyết định nghe bằng chứng tại Newmarket theo đề nghị từ các gia đình và các bên liên quan.
Tại phiên điều trần vào thứ Sáu, Điều tra viên Marcus Elliott cho biết, trong suốt lịch sử của mình, hòn đảo này vừa duy trì sự sống vừa cướp đi sinh mạng.
Ông ghi nhận rất nhiều hành động tử tế của con người đã được thể hiện vào ngày 9 tháng 12 năm 2019 sau vụ phun trào.
Luật sư Anna Adams, người hỗ trợ các gia đình nạn nhân và những người sống sót, đã trình bày một lời tưởng niệm dành cho những người đã mất và những người còn sống.
Lời tưởng niệm đầy xúc động này bao gồm thông tin chi tiết về từng người, tính cách của họ và nỗi nhớ khôn nguôi mà gia đình dành cho họ.
Tiếp theo là một tuyên bố chung từ những người sống sót và thành viên gia đình, được đọc bởi sĩ quan liên lạc cảnh sát-gia đình, Hạ sĩ Leanne Fairbairn.
Tuyên bố nêu rõ rằng thật khó để diễn tả hết gánh nặng cảm xúc mà vụ phun trào đã đặt lên những người liên quan.
Mỗi thành viên gia đình nạn nhân và người sống sót đều khẳng định rằng cuộc sống của họ đã thay đổi mãi mãi sau vụ phun trào.
Sau tuyên bố chung là các tuyên bố cá nhân từ những người sống sót và thành viên gia đình của họ.
Tòa án không cho phép công khai danh tính những người đưa ra các tuyên bố này.
Ít nhất một người sống sót cho biết lẽ ra họ không bao giờ nên có mặt trên hòn đảo đó.
Những người khác nhắc đến nỗi đau khi chờ đợi tin tức về người thân, đặc biệt là khi thi thể của một số nạn nhân vẫn còn trên đảo trong nhiều ngày hoặc không bao giờ được tìm thấy.
Trong một số tuyên bố cá nhân, có ý kiến cho rằng hòn đảo nên được giao lại cho chính phủ và không bao giờ được sử dụng cho mục đích du lịch nữa.
Đài RNZ chỉ có thể đưa tin về cuộc điều tra khi tòa án tạm dừng hai lần một ngày.
Theo rnz.co.nz