Một chuyên gia thuế quốc tế đã dành nhiều lời khen ngợi cho một phần quan trọng trong hệ thống thu ngân sách của New Zealand, khẳng định rằng nó dẫn đầu thế giới.
Giáo sư Michael Keen, cựu trưởng bộ phận chính sách thuế của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đã đến New Zealand theo lời mời của Quỹ Từ thiện Chính sách Thuế.
Ông cho rằng chính sách thuế tốt được xây dựng dựa trên một số nguyên tắc chính, bao gồm hiệu quả, công bằng và đơn giản.
Trên cơ sở đó, Giáo sư Keen đã ca ngợi hệ thống Thuế Hàng hóa và Dịch vụ (GST) của New Zealand, được áp dụng với mức 15% trên giá của đại đa số hàng hóa và dịch vụ.
“New Zealand có một hệ thống GST tuyệt vời. Người dân ở đây dường như chấp nhận rằng việc đánh thuế tiêu dùng là một điều công bằng, và tất cả các khoản tiêu dùng đều bị đánh thuế với mức gần như giống nhau,” ông Keen nhận định.
Ở nhiều nước châu Âu, các loại thuế tương tự GST được gọi là VAT – Thuế Giá trị Gia tăng.
Ông Keen cho biết mức thuế GST của New Zealand thực tế thấp hơn so với nhiều quốc gia áp dụng VAT, nhưng GST mang lại doanh thu tương đối cao hơn vì nó được áp dụng trên diện rộng.
“Khi tôi nói tuyệt vời, đó là vì nó có cơ sở áp dụng rất rộng. Khi chúng ta nhìn quanh thế giới và nói quốc gia nào có cơ sở VAT rộng nhất, về cơ bản đó chính là New Zealand.”
Ông nói: “Điều đó có nghĩa là bạn thu được rất nhiều tiền từ một mức thuế mà theo một số tiêu chuẩn châu Âu là khá khiêm tốn,” đồng thời lưu ý rằng mức trung bình ở châu Âu là khoảng 22%.
“Ngay cả với mức thuế cao hơn, họ thường không thu được nhiều doanh thu như New Zealand, bởi vì họ có quá nhiều trường hợp được miễn trừ khỏi cơ sở tính thuế.”
“Trong công việc trước đây của tôi tại IMF, khi mọi người hỏi nước nào có thuế VAT tốt nhất – à, chúng tôi biết câu trả lời rồi, đó là New Zealand.”
Giáo sư Keen nhận định rằng New Zealand có thể sẽ cần tăng thêm doanh thu trong tương lai thông qua thuế nếu muốn duy trì các mức độ dịch vụ hiện tại, đồng thời phác thảo những lợi thế và cạm bẫy khác nhau có thể đi kèm với những quyết định đó.
Tuy nhiên, ông nói, “đối với một người chuyên về kỹ thuật như tôi”, việc đơn giản là tăng thuế suất GST có thể là cách tiếp cận đơn giản nhất.
Quan điểm của Giáo sư về Thuế Thu nhập từ Vốn (Capital Gains Tax)
Về thuế thu nhập từ vốn, ông Keen cho rằng “bạn vẫn đánh thuế thu nhập từ vốn, nhưng bạn có một danh sách các khoản sẽ bị đánh thuế và mọi thứ khác thì không, trong khi cách tiếp cận thông thường – và tôi nghĩ là cách tiếp cận phù hợp hơn với phương pháp thuế của New Zealand – là mọi thứ đều bị đánh thuế, trừ khi chúng tôi nói là không.”
“Điều này có vẻ kỳ lạ khi xét đến sự nhất quán của nhiều hệ thống thuế của New Zealand, rằng nguyên tắc này không được áp dụng đến cùng,” ông so sánh với sự toàn diện của hệ thống GST của New Zealand.
Ông Keen cho biết thuế thu nhập từ vốn thu hút nhiều sự chú ý vì “sức hấp dẫn của hệ thống thuế New Zealand là nó có những nguyên tắc rõ ràng,” và thật bất thường khi thu nhập từ một số nguồn bị đánh thuế dưới dạng PAYE (thuế thu nhập cá nhân), trong khi thu nhập từ vốn thường không bị đánh thuế.
“Cách tiếp cận hiện tại đơn giản là không phù hợp với phương pháp đánh thuế toàn diện mà New Zealand đang áp dụng,” ông nói.
Trong số các rủi ro tài chính hiện tại mà New Zealand phải đối mặt, Bộ Tài chính đã cảnh báo rằng dân số già hóa sẽ dẫn đến áp lực ngày càng tăng lên tài chính công và nợ công, đặc biệt khi chi phí an sinh xã hội ngày càng tăng trong bối cảnh tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động giảm.
Theo 1news.co.nz