Bạn không thể thực sự làm việc hiệu quả nếu không biết cách “tắt công tắc” hoàn toàn. Chuyên gia Jess Stuart giải thích: Tôi vừa trở về sau một tháng nghỉ lễ và cảm nhận rõ rệt lợi ích của việc nghỉ ngơi sâu, ngắt kết nối và dành thời gian thư giãn. Đây không phải là điều chúng ta thường cho phép bản thân trong một nền văn hóa “luôn luôn bật”. Dù rất yêu thích kỳ nghỉ, đôi khi tôi cũng thấy khó khăn khi hoàn toàn buông mình vào sự nghỉ ngơi.
Chúng ta đang sống trong một thế giới tôn vinh sự hối hả. Ở nhiều nơi làm việc và trong các mối quan hệ cá nhân, năng suất được coi là thước đo giá trị, và nghỉ ngơi thường bị nhầm lẫn với sự lười biếng. Chúng ta khen thưởng những người làm việc quá sức, ngưỡng mộ khả năng “cố gắng vượt qua mọi giới hạn”, và coi sự kiệt sức như một huy hiệu danh dự. Nhưng cái giá phải trả là gì?
Mặc dù bị ám ảnh bởi hiệu suất, nhiều người trong chúng ta đang cạn kiệt năng lượng. Tình trạng kiệt sức lan rộng, sự sáng tạo bị kìm hãm, và khả năng tập trung của chúng ta bị thách thức bởi sự kích thích liên tục. Trớ trêu thay, điều chúng ta cần nhất để hoạt động tốt nhất không phải là nỗ lực nhiều hơn, mà là nghỉ ngơi sâu. Tuy nhiên, nghệ thuật nghỉ ngơi thực sự lại là điều chúng ta đang vật lộn để đón nhận.
Vì sao chúng ta khó nghỉ ngơi?
Nghỉ ngơi sâu không chỉ đơn thuần là một giấc ngủ ngắn hay xem phim liên tục trên Netflix. Đó là loại phục hồi giúp khôi phục hệ thần kinh, bổ sung năng lượng tinh thần và kết nối lại với bản thân. Nó là sự chủ động, có chủ đích và thường gây khó chịu sâu sắc.
Không chỉ gây khó chịu, sự nghỉ ngơi còn bị đánh giá thấp. Trong văn hóa của chúng ta, chúng ta tránh nghỉ ngơi vì nó thường được coi là thứ bạn phải “kiếm được” sau khi công việc hoàn thành, nếu còn thời gian. Chúng ta đánh đồng sự bận rộn với tầm quan trọng và năng suất với giá trị bản thân. Người ở lại văn phòng muộn hoặc trả lời email lúc nửa đêm thường được xem là tận tâm, có động lực hơn. Và thế là chúng ta cứ tiếp tục, bởi vì dừng lại có cảm giác như thất bại.
Thêm vào đó là lợi ích tâm lý: bận rộn khiến chúng ta cảm thấy cần thiết, quan trọng, thậm chí là có đạo đức. Nó có thể làm chúng ta xao nhãng khỏi sự khó chịu, khỏi những cảm xúc mà chúng ta không muốn đối mặt. Mặt khác, sự tĩnh lặng có thể gây khó chịu. Ở một mình với suy nghĩ của bản thân, không bị phân tâm, là điều mà nhiều người trong chúng ta đã quên cách làm. Đó là lý do tại sao việc giữ mình bận rộn lại rất hấp dẫn và tại sao sự nghỉ ngơi dễ dàng bị bỏ qua. Trớ trêu thay, việc chậm lại có thể khó hơn việc tăng tốc.
Lợi ích của nghỉ ngơi đối với hiệu suất làm việc
Nghỉ ngơi sâu là điều cần thiết không chỉ cho sức khỏe mà còn cho hiệu suất làm việc của chúng ta. Khoa học đã chứng minh rõ ràng: nghỉ ngơi giúp cải thiện sự tập trung, thúc đẩy sự sáng tạo, tăng cường khả năng ra quyết định và nâng cao khả năng phục hồi. Năm 2024, một nhóm các nhà khoa học y tế đã công bố một nghiên cứu về nghỉ ngơi sâu và kết luận rằng nó giúp giảm căng thẳng, tăng cường năng lượng và cải thiện sức bền cảm xúc cùng khả năng nhận thức.
Tôi thường tự nhủ rằng nghỉ ngơi không phải là thời gian rời xa công việc, mà chính là công việc! Tôi đã phải học điều này qua nhiều năm và trải qua một giai đoạn kiệt sức, điều đó đã khiến những bài học này trở nên quý giá hơn. Ngay cả khi trở thành ông chủ của chính mình và có thể tự đặt ra giờ làm việc, tôi vẫn cảm thấy tội lỗi khi nghỉ ngơi, tôi cảm thấy áp lực phải ngồi vào bàn làm việc mọi lúc dù không có ai giám sát. Tôi vẫn đạt được cảm giác thành tựu cao từ thời gian tập trung vào năng suất, ngay cả khi chất lượng công việc tôi tạo ra bị ảnh hưởng bởi cách tiếp cận này.
Mọi thứ giờ đã khác, năng lượng của tôi dồi dào hơn, sự tập trung sắc bén hơn và kết quả là tôi tạo ra nhiều công việc chất lượng hơn. Công việc kinh doanh của tôi đang phát triển mạnh mẽ và bản thân tôi cũng vậy. Tôi làm việc chăm chỉ nhưng cũng có thể được tìm thấy trên chiếc võng trong vườn lúc 3 giờ chiều, tận hưởng ánh nắng buổi chiều, hoặc tham gia lớp yoga lúc 11 giờ sáng, hoặc lướt sóng khi thủy triều và sóng biển thuận lợi vào khoảng 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều trong một ngày làm việc.
Ảo tưởng về văn hóa “hối hả”
Văn hóa “hối hả” đã tôn vinh việc làm việc quá sức, nhưng nó ngày càng bị đặt dấu hỏi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hiện đã chính thức công nhận hội chứng kiệt sức là một hiện tượng nghề nghiệp. Các chuyên gia năng suất cảnh báo về hiệu quả giảm dần của việc làm việc nhiều giờ. Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta vẫn cảm thấy tội lỗi khi không làm việc.
Chúng ta đã nội hóa niềm tin rằng giá trị của mình nằm ở những gì chúng ta làm, hơn là ở con người chúng ta. Điều này rất khó thay đổi. Nghỉ ngơi không mang lại sự xác nhận bên ngoài ngay lập tức như công việc. Nó không lấp đầy hộp thư đến của bạn hay gây ấn tượng với sếp. Nhưng nó làm được điều gì đó mạnh mẽ hơn nhiều: nó duy trì bạn, giúp bạn tái tập trung. Nó mang lại cho bạn khả năng tiếp cận trí tuệ đầy đủ, tia sáng sáng tạo và bản ngã vững vàng của bạn, điều mà không có sự hối hả nào có thể sao chép được.
Tái khám phá nghệ thuật nghỉ ngơi
Vậy làm thế nào để chúng ta học lại nghệ thuật nghỉ ngơi sâu đã bị lãng quên? Nó bắt đầu bằng việc định nghĩa lại ý nghĩa của sự nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi thực sự không chỉ là về thể chất, mà còn là về tinh thần, cảm xúc và tâm linh. Đó là việc thoát khỏi chế độ “làm việc” và chuyển sang chế độ “hiện hữu”. Chúng ta phải cho phép bản thân tạm dừng; không phải vì chúng ta đã “kiếm được” nó, mà vì chúng ta cần nó.
Lấy ví dụ Ayesha, một lãnh đạo cấp cao trong một công ty luật có nhịp độ nhanh, người tự hào là người đầu tiên đến và người cuối cùng rời đi. Sự tận tâm không ngừng và khả năng làm việc liên tục của cô được khen ngợi, cho đến khi mọi thứ thay đổi. Sau nhiều tháng bị mất tập trung, kiệt sức về cảm xúc và những đêm mất ngủ, cô đã “đụng tường” trong một cuộc họp chiến lược quan trọng khi không thể nhớ lại những sự thật cơ bản mà cô từng biết một cách bản năng. Đó chính là lời cảnh tỉnh mà cô cần.
Tạm dừng công việc trong sáu tuần, Ayesha bắt đầu tách rời bản thân khỏi sự bận rộn và khám phá ra cảm giác khó chịu thực sự của sự tĩnh lặng. Nhưng thông qua sự nghỉ ngơi có chủ đích, cô không chỉ hồi phục mà còn bắt đầu lãnh đạo với sự hiện diện, sáng tạo và rõ ràng hơn. Cô ấy nói với tôi:
“Tôi từng tin rằng bận rộn khiến tôi trở nên quan trọng. Bây giờ tôi biết rằng khỏe mạnh mới khiến tôi mạnh mẽ.”
Cần có lòng dũng cảm để nghỉ ngơi trong một thế giới không ngừng vận động. Cần có sự rõ ràng để biết khi nào nên lùi lại, và sự tự tin để tin rằng giá trị của bạn không gắn liền với năng suất. Nhưng khi chúng ta tái khám phá sự nghỉ ngơi, chúng ta sẽ tái khẳng định sức mạnh của mình.
Bốn cách để thực hành “nghỉ ngơi sâu” ngay hôm nay
-
Lên lịch “khoảng trắng” (thời gian không có nhiệm vụ) và bảo vệ nó như một cuộc họp.
Hãy coi việc nghỉ ngơi là một cuộc hẹn không thể thương lượng mà bạn phải chặn trong lịch của mình. -
Ngắt kết nối để tái kết nối.
Nghỉ ngơi sâu đòi hỏi sự ngắt kết nối khỏi các kích thích. Bắt đầu với một giờ không dùng công nghệ mỗi tối, đặt điện thoại ở phòng khác, tắt thông báo và cho phép hệ thần kinh của bạn thoát khỏi trạng thái cảnh giác cao độ. -
Học cách ngồi yên tĩnh.
Nếu cảm thấy không thoải mái khi ở yên, bạn không đơn độc. Hãy thử nhẹ nhàng làm quen với sự tĩnh lặng: ngồi với một tách trà, nhìn ra ngoài cửa sổ hoặc nằm trên sàn mà không bị phân tâm. Nếu bạn cảm thấy muốn đứng dậy và phá vỡ sự tĩnh lặng, hãy ngồi thêm một chút, để cảm giác đó tan biến và trôi qua bạn như một làn sóng. -
Khám phá các phương pháp phục hồi.
Không phải tất cả các hình thức nghỉ ngơi đều giống như giấc ngủ. Hãy khám phá những gì giúp bạn phục hồi: yoga, các bài tập thở, thiền định có hướng dẫn, tắm rừng hoặc thậm chí là thời gian yên tĩnh bên thú cưng, làm đồ thủ công hay nấu ăn.
Nghệ thuật nghỉ ngơi sâu không phải là việc không làm gì cả, mà là về việc tái kết nối với mọi thứ tạo nên con người bạn. Đã đến lúc chúng ta ngừng xem nghỉ ngơi như một lối thoát khỏi cuộc sống và bắt đầu coi nó là cánh cửa dẫn lối trở lại với cuộc sống.
Theo 1news.co.nz