Tongariro rực lửa: Dân địa phương lo du khách ‘quay lưng’, cầu mưa dập tắt

Đám cháy tại Vườn quốc gia Tongariro đang khiến bầu trời xung quanh bị bao phủ bởi khói mù mịt.

Tại Tongariro, người dân địa phương đang đặt mọi hy vọng vào những cơn mưa để dập tắt đám cháy lớn, mong rằng nguồn thu nhập mùa hè của họ sẽ không bị thiêu rụi cùng với thảm thực vật của khu vực.

Mưa mang theo hy vọng của cả một vùng, khi nó đến hỗ trợ các nhân viên cứu hỏa đang làm nhiệm vụ tại Vườn quốc gia Tongariro.

Người dân địa phương lo ngại rằng sự tàn phá một phần của khu vực độc đáo này sẽ làm trầm trọng thêm chuỗi khó khăn đã và đang ảnh hưởng đến ngành du lịch của vùng.

Thảm cỏ tussock và cây bụi bản địa đang tái sinh bị cháy đã khiến Đường mòn Tongariro Crossing, điểm thu hút chính của du khách trong khu vực, phải đóng cửa ít nhất một tuần.

Tuy nhiên, không chỉ nền kinh tế có thể bị ảnh hưởng nặng nề.

“Hôm nay tôi đang đau buồn. Thành thật mà nói, tôi cảm thấy khá bị ảnh hưởng bởi sự việc này,” nhà sinh thái học Nick Singers chia sẻ.

Đây là loại thảm thực vật dễ cháy đã bị thiêu rụi, bao gồm inanga (Dracophyllum filifolium) (phía trước màu đỏ), mānuka (Leptospermum scoparium) và mountain toatoa (Phyllocladus alpinus).

Ông là Cố vấn Kỹ thuật cho Dự án Tongariro, một nhóm tình nguyện làm việc chặt chẽ với Bộ Bảo tồn tại khu vực bị hỏa hoạn tàn phá.

Singers cho biết, đám cháy đã xóa bỏ hàng thập kỷ công sức của các nhà bảo tồn, và đẩy lùi quá trình tái trồng rừng của khu vực hơn một thế kỷ.

Vườn quốc gia Tongariro là một khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi các yếu tố gây xáo trộn – dù là do hoạt động núi lửa như mưa tro, dòng bùn lahars, dòng dung nham, v.v. – nên đây là một cảnh quan khá năng động. Nơi đây cũng chịu tác động của con người, cả người Māori và người châu Âu.

Khu vực bị cháy là thảm thực vật kế tiếp, tức là đã tái sinh từ các đám cháy trước đây. Từng có một trận cháy rất lớn vào năm 1918 và một trận khác vào năm 1947, vì vậy thảm thực vật đó đã khoảng 78 đến 105 năm tuổi. Hay đúng hơn là đã từng như vậy.

Đám cháy tại Vườn quốc gia Tongariro đã lan rộng trên diện tích 2800 hecta.

Trong lịch sử, nơi đây lẽ ra phải là rừng, và đó là nơi nó đang trên đà phát triển. Có rất nhiều thảm thực vật thân gỗ. Tuy nhiên, một trong những điều quan trọng về khu vực này là nó chứa đầy các loài thực vật có chất gỗ nhiều dầu nhựa – như cây bụi turpentine; phyllocladus, tức thông cần tây núi cao; manuka; và cả loài cỏ dại ngoại lai calluna.

Hầu hết cây calluna đã bị bọ cánh cứng heather tiêu diệt, và Singers tin rằng đó là lý do khiến đám cháy bùng phát mạnh mẽ như vậy.

Khói từ đám cháy Vườn quốc gia Tongariro có thể được nhìn thấy từ một khu đất cách đó hơn 25km.

“Phần lớn trong số đó là vật liệu khô, dễ cháy đã chết, tạo thành một lớp vật liệu khô sẵn sàng bốc cháy,” ông nói.

“Thảm thực vật chứa đầy dầu dễ bay hơi, vì vậy một khi bắt lửa, tất cả những thứ đó sẽ cháy rất, rất nóng.”

Trong podcast, Singers giải thích lịch sử của cây heather trong công viên và cách việc loại bỏ nó đã trở thành chiến dịch kiểm soát sinh học cỏ dại thành công nhất thế giới, làm rụng lá hàng ngàn hecta.

Khói từ đám cháy Vườn quốc gia Tongariro có thể được nhìn thấy từ một khu đất cách đó hơn 25km.

Các nạn nhân khác của đám cháy có thể bao gồm cá nước ngọt, côn trùng và chim.

Trong khi các loài như kārearea (chim ưng) có thể thoát khỏi tầm với của ngọn lửa, Singers cho biết những sinh vật nhỏ hơn có thể đã bị mắc kẹt.

Điều đó bao gồm các loài có nguy cơ tuyệt chủng như whio (vịt xanh) sống gần sông Whakapapa, pīwakawaka, riroriro (chim chích xám) và mātātā (chim chích dương xỉ).

Một cảnh tượng khói bốc lên nghi ngút từ đám cháy tại Vườn quốc gia Tongariro, được chụp từ đường Bruce.

“Đặc biệt là chim chích dương xỉ, chúng không bay giỏi lắm, chúng chỉ nhảy từ bụi cây này sang bụi cây khác.”

“Vì vậy, tôi nghi ngờ một số con đã bị mắc kẹt. Chúng sẽ không thể thoát thân. Khu vực đó là một cứ điểm đặc biệt của chim chích dương xỉ đảo Bắc, nơi đây thấp và rậm rạp – đó là môi trường chúng yêu thích. Đây sẽ là một mất mát lớn đối với loài này.”

Tuy nhiên, ông cho rằng mối đe dọa lớn nhất là sự trở lại của các loài cỏ dại như gorse, broom và heather. Hạt của chúng sẽ ẩn mình trong đất, sẵn sàng nảy mầm trở lại. Các loài thông hoang dã cũng đã được loại bỏ khỏi khu vực, nhưng sau đám cháy, nơi đây sẽ cực kỳ dễ bị tổn thương bởi sự tái lập của chúng.

Đám cháy tại Vườn quốc gia Tongariro đang đẩy những cột khói lớn lên bầu trời.

Mùa đông này không mấy khả quan đối với Quận Ruapehu khi khách sạn Chateau nổi tiếng vẫn đóng cửa, và có sự không chắc chắn về số phận của các khu trượt tuyết vốn đã chứng kiến lượng đặt trước giảm sút. Vài tuần trước, lũ lụt đã khiến Quốc lộ 4 vào khu vực bị đóng. Hiện tại, Quốc lộ 47 cũng đang bị đóng để lực lượng cứu hỏa làm nhiệm vụ.

Thị trưởng Weston Kirton cho biết, ban đầu chúng tôi chỉ nói về 100 hecta, con số mà chúng tôi nghĩ “là rất nhiều, nhưng giờ đây chúng tôi đang nói về 2800 hecta. Con số đó là khổng lồ, và nó đã để lại một vết sẹo lớn trong khu bảo tồn của Bộ Bảo tồn (DoC), vốn rất quý giá đối với cộng đồng của chúng ta,” ông nói.

Lực lượng cứu hỏa có thể sẽ ở lại khu vực này ít nhất một tuần và sẽ còn nhiều điểm nóng âm ỉ trong một thời gian dài.

“Chúng ta chỉ cần vài ngày nắng nóng là mọi thứ lại bắt đầu diễn biến phức tạp,” ông nói.

Cảnh đám cháy tại Vườn quốc gia Tongariro nhìn từ một điểm chụp ảnh du lịch nổi tiếng dọc Quốc lộ 47.

Kirton chỉ ra rằng, mặc dù sự việc này sẽ có một số ảnh hưởng đến du lịch ở phía bắc của quận, nhưng đối với hầu hết các khu vực còn lại, mọi hoạt động vẫn diễn ra bình thường.

“Nhưng điều tôi muốn nói ở đây là chúng ta có thể cần một bàn tay giúp đỡ để thực sự phục hồi, bởi vì sự việc này xảy ra vào thời điểm mà thông thường chúng ta sẽ rất nhộn nhịp với du khách đi qua Đường mòn Tongariro Crossing.”

Quận của ông đã phải hứng chịu nhiều tai ương như phun trào núi lửa, lũ lụt, đóng cửa nhà máy, suy thoái kinh tế do Covid, mùa trượt tuyết kém, các nhà điều hành khu trượt tuyết phá sản và khách sạn Chateau lịch sử đóng cửa.

Khói bao trùm bầu trời phía trên Vườn quốc gia Tongariro, nơi một đám cháy rừng đã hoành hành từ tối thứ Bảy.

“Dường như tôi là một thị trưởng thu hút mọi thảm họa này,” ông đùa.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Dân sự Mark Mitchell và Bộ trưởng Bảo tồn Tama Potaka đã đến thăm, và ông lạc quan rằng sẽ có một khoản tài trợ ‘phục hồi’ nào đó từ chính phủ, dù là để tái trồng rừng hay để giúp khuyến khích du khách quay trở lại.

“Họ đã được báo cáo đầy đủ về tình hình, họ hiểu rõ động lực của vấn đề này, họ hiểu rằng đây là khu bảo tồn của Bộ Bảo tồn cần được gìn giữ, và rõ ràng họ sẽ cung cấp cho chúng tôi một số hỗ trợ tài chính.”

Theo rnz.co.nz