Lạm phát được dự báo sẽ chạm mức cao nhất trong 15 tháng, khi giá thực phẩm, thuế, điện và chi phí vận chuyển tiếp tục gây áp lực lớn lên ngân sách hộ gia đình.
Giá tiêu dùng trong ba tháng kết thúc vào tháng 9 được dự kiến tăng khoảng 1,0%, đẩy tỷ lệ hàng năm lên 3,0% từ mức 2,7% trong tháng 6.
Chuyên gia kinh tế cấp cao Miles Workman của ANZ đưa ra dự báo cao nhất là mức tăng 1,1% hàng quý và 3,1% hàng năm, mà ông cho rằng sẽ phản ánh các yếu tố quen thuộc.
Ông nói: “Nhóm nhà ở và tiện ích gia đình dự kiến sẽ đóng góp… với thuế hội đồng địa phương và điện tăng thêm… trái cây, rau củ và thịt tăng mạnh hơn một chút so với quy luật mùa vụ thông thường.”
Các đóng góp nhỏ hơn được kỳ vọng đến từ chi phí vận chuyển, bao gồm việc tăng phí ACC, giá nhiên liệu biến động và giá vé máy bay.
“Lạm phát hàng hóa có thể giao dịch (tradable inflation) – khía cạnh biến động hơn của CPI – dự kiến sẽ đẩy lạm phát chung lên cao hơn,” Workman nhận định.
Lạm phát hàng hóa có thể giao dịch phản ánh biến động giá ở nước ngoài, như nhiên liệu, xuất nhập khẩu và tác động của tỷ giá hối đoái. Lạm phát hàng hóa không thể giao dịch là khía cạnh nội địa của nền kinh tế, như thuế, bảo hiểm, dịch vụ địa phương.
Trong những quý gần đây, lạm phát nội địa đã chậm lại, trong khi lạm phát ‘nhập khẩu’ lại tăng nhẹ.
Chi phí sinh hoạt tăng vọt
Chuyên gia kinh tế cấp cao Mark Smith của ASB cho biết, mặc dù lạm phát chung có thể thấp hơn mức đỉnh thời Covid là hơn 7%, nhưng áp lực chi phí sinh hoạt vẫn đè nặng lên các hộ gia đình.
Ông nói: “Theo quan điểm của chúng tôi, đây là trở ngại lớn nhất mà khu vực hộ gia đình phải đối mặt. Chúng tôi đã chứng kiến tổng chi phí sinh hoạt tăng khoảng 25% kể từ cuối năm 2019.” Ông bổ sung: “Mức tăng thậm chí còn lớn hơn đối với các nhu yếu phẩm chính như thực phẩm và nhà ở. Không có gì ngạc nhiên khi các hộ gia đình cảm thấy bị áp lực.”
Quan điểm phổ biến của các nhà kinh tế và Ngân hàng Dự trữ là đợt tăng đột biến của lạm phát chung sẽ chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Chuyên gia kinh tế cấp cao Mary Jo Vergara của Kiwibank nhận định: “Hiện tại, chúng tôi cho rằng rủi ro lạm phát cao kéo dài là thấp, bởi vì vẫn còn nhiều năng lực dự phòng đáng kể trong nền kinh tế, duy trì áp lực giảm đối với lạm phát trung hạn.”
RBNZ không quá lo lắng
Workman kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ bình tĩnh đối phó với bất kỳ đợt tăng đột biến nào.
“Họ khó có thể quá lo lắng khi lạm phát vượt quá giới hạn mục tiêu, miễn là các biện pháp cốt lõi vẫn được kiểm soát và lạm phát hàng hóa không thể giao dịch tiếp tục chậm lại,” ông nói.
Ông cho biết RBNZ sẽ phân tích kỹ các con số để tập trung vào áp lực lạm phát cơ bản, bỏ qua sự biến động của giá thực phẩm, năng lượng và nhiên liệu chẳng hạn.
Smith của ASB cho biết nền kinh tế vẫn đang gặp khó khăn và cần thêm sự hỗ trợ từ một đợt cắt giảm Lãi suất Tiền mặt Chính thức (OCR) nữa.
“Với ít yếu tố hỗ trợ kinh tế, cần thêm các biện pháp hỗ trợ chính sách để đưa nền kinh tế tăng trưởng vượt mức xu hướng, nhằm đảm bảo lạm phát trung hạn ổn định quanh mức giữa mục tiêu lạm phát,” ông nói.
Phù hợp với các tín hiệu gần đây của RBNZ, Smith dự đoán sẽ có ít nhất một đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản nữa xuống 2,25% và có thể thấp hơn.
Theo rnz.co.nz