Hội đồng quốc gia của Te Pāti Māori đã bỏ phiếu khai trừ các nghị sĩ Mariameno Kapa-Kingi và Tākuta Ferris, sau một thời gian dài xung đột nội bộ.
Diễn đàn Chủ tịch Iwi Quốc gia từng hy vọng hai phe phái trong đảng có thể hòa giải tại một cuộc họp (hui) ở một marae (nhà hội họp truyền thống của người Māori) tại Wellington trong tuần này.
Tuy nhiên, kế hoạch đó đã bị phá sản, sau khi các đồng lãnh đạo đảng hôm thứ Hai thông báo rằng hội đồng đảng – gồm các đại diện khu vực bầu cử – đã họp vào tối Chủ Nhật và bỏ phiếu “không phản đối” để khai trừ Kapa-Kingi và Ferris, có hiệu lực ngay lập tức.
Đáp lại tin tức về việc bị khai trừ, Nghị sĩ Te Pāti Māori Tākuta Ferris đã đưa ra một tuyên bố, nói rằng quyết định này “rõ ràng là vi hiến”.
“Tôi không công nhận các quyết định và nghị quyết bất hợp pháp được đưa ra thông qua các biện pháp đơn phương,” ông nói.
Trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội, Kapa-Kingi cũng gọi quyết định này là vi hiến và cho biết bà dự định sẽ kháng cáo “về mọi mặt”.
“Trong thời gian chờ đợi, tôi vẫn là thành viên Quốc hội được bầu hợp lệ cho Te Tai Tokerau và sẽ tiếp tục đại diện, xuất hiện vì người dân Te Tai Tokerau để thực hiện công việc mà tôi đã được bầu,” bà nhấn mạnh.
Tuyên bố của các nghị sĩ xác nhận rằng Te Tai Tokerau đã bị loại khỏi các cuộc bỏ phiếu, và Te Tai Tonga đã bỏ phiếu trắng.
Mối quan hệ của Ferris và Kapa-Kingi – người có con trai Eru cũng từng chỉ trích mạnh mẽ chủ tịch đảng John Tamihere – đã bị đặt dấu hỏi khi cuộc xung đột nội bộ trong đảng leo thang.
Đồng lãnh đạo Rawiri Waititi xác nhận vào thứ Ba tuần trước rằng đảng đang xem xét việc khai trừ.
Đồng lãnh đạo Debbie Ngarewa-Packer cho biết đây là kết quả của “những vi phạm nghiêm trọng” hiến pháp của đảng, và diễn ra sau sáu tuần tranh luận gay gắt giữa các khu vực bầu cử và chi bộ – cũng như các cuộc họp (hui) với các nhóm bên ngoài, bao gồm Diễn đàn Chủ tịch Iwi.
“Những khác biệt không thể dung hòa vẫn còn tồn tại. Nghị quyết có hiệu lực từ hôm nay,” bà nói.
“Quyết định này không hề dễ dàng. Nhiều người đã hy vọng kết cục sẽ là sự hòa giải – nhưng điều đó không thể đạt được. Chúng tôi thừa nhận nỗi đau mà người dân của chúng tôi đã cảm thấy.”
“Vấn đề nội bộ này lẽ ra không bao giờ nên công khai. Đó là một sự xao nhãng không cần thiết vào thời điểm khó khăn của đất nước chúng ta khi chính phủ này tiếp tục các cuộc tấn công không ngừng nghỉ vào người dân của chúng ta.”
Waititi cho biết họ sẽ tiếp tục tái định hướng đảng.
“Nhiệm vụ của chúng tôi là biến đây thành một chính phủ chỉ có một nhiệm kỳ. Điều đó sẽ đòi hỏi cơ cấu, sự kiên cường và đoàn kết,” ông nói.
Ông cho biết đảng đã bắt đầu “các cuộc đàm phán nghiêm túc” với Đảng Lao động và Đảng Xanh, và sẽ không bình luận thêm về “vấn đề nội bộ này” kể từ hôm nay.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng vào những người tiền bối đã viết nên hiến pháp đó để đưa chúng ta đến, tôi nghĩ, quyết định đúng đắn được hội đồng đưa ra đêm qua.”
“Đây là một việc khó khăn và sẽ luôn là một con đường khó khăn, nhưng với tư cách là những người lãnh đạo đảng này, nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo rằng chúng tôi mang lại sự ổn định cho waka (thuyền truyền thống của người Māori, ẩn dụ cho tổ chức) và chúng tôi sẽ hành động khi cần thiết.”
Ông nói rằng các mối quan hệ dẫn đến cuộc xung đột “đã tồn tại rất lâu trước khi vào Quốc hội”.
Các lãnh đạo cho biết, việc có nên khai trừ hoàn toàn các nghị sĩ khỏi Quốc hội bằng cách sử dụng các điều khoản về “nhảy thuyền” (waka-jumping) hay không vẫn chưa được xem xét.
Ngarewa-Packer cho biết Tamihere không có mặt tại cuộc bỏ phiếu đêm trước đó.
Bà cho biết đang có các quy trình kỷ luật được tiến hành liên quan đến việc rò rỉ thông tin về cuộc xung đột cho giới truyền thông.
Waititi nói rằng họ muốn giải quyết vấn đề này trong nội bộ nhóm nghị sĩ.
“Điều đó nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi. Nó đã được đưa ra truyền thông trước khi chúng tôi có cơ hội nói về điều đó và tôi phải nói rằng giới truyền thông đã rất thích thú trong sáu tuần qua.”
“Nó phải kết thúc, và chúng tôi đã kết thúc nó, chúng tôi phải tiếp tục. Và tôi chúc cả Mariameno và Tākuta mọi điều may mắn nhất khi chúng tôi tiến về phía trước nhưng chúng tôi phải kết thúc chuyện này.”
Ông cho biết các nghị sĩ có thể thách thức việc bị khai trừ một cách hợp pháp thông qua quy trình kháng cáo.
Ngarewa-Packer cho biết tranh chấp đã gây tổn hại cho đảng và những người tin tưởng vào đảng.
Tuần trước, Tamihere đã kêu gọi các nghị sĩ từ chức sau khi Hội đồng Quốc gia bỏ phiếu đình chỉ Kapa-Kingi vì những cáo buộc chi tiêu quá mức trong văn phòng.
Điều này xảy ra sau một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Tamihere từ chi bộ bầu cử Te Tai Tonga của Ferris, chi bộ này cũng kêu gọi ông từ chức ngay lập tức.
Tamihere cáo buộc họ âm mưu đảo chính chống lại các đồng lãnh đạo và nói rằng hành vi của họ dựa trên “lòng tham, sự keo kiệt và quyền lợi cá nhân”.
Theo rnz.co.nz