Winston Peters khẳng định đề xuất Fonterra nên chịu thêm quy định không phải là một lời đe dọa mà là “nghĩa vụ của Quốc hội”, trong khi David Seymour cho rằng các chính trị gia nên để những quyết định đó cho những người “vắt sữa bò”.
Lãnh đạo đảng New Zealand First, Winston Peters, cho biết đề xuất của ông về việc Fonterra nên chịu sự quản lý chặt chẽ hơn không phải là một lời đe dọa, mà đúng hơn là “nghĩa vụ của Quốc hội”.
David Seymour của đảng ACT lại cho rằng các chính trị gia nên để quyết định này cho những người “vắt sữa bò”. Đáp lại, ông Peters gay gắt: “chúng tôi biết một đầu con bò trông như thế nào”.
Ông Peters đã gửi một lá thư ngỏ tới nông dân vào sáng thứ Sáu, sau khi trước đó đã chỉ trích đề xuất của Fonterra về việc bán các thương hiệu bán lẻ như Mainland và Anchor, cùng các tài sản khác, cho công ty Lactalis của Pháp.
Bức thư cáo buộc các giám đốc điều hành của công ty thiếu minh bạch và cảnh báo rằng nếu thỏa thuận được tiến hành, “thì có lẽ chúng ta cần xem xét lại môi trường pháp lý”.
Chia sẻ với RNZ, ông Peters phủ nhận cảnh báo đó là một “lời đe dọa”. Ông cho biết lá thư của mình nhằm mục đích cảnh báo nông dân “về những gì đang diễn ra”.
“Tôi không can thiệp vào cộng đồng nông dân hay Fonterra. Tôi đang nói rằng, ‘các bạn đã được hưởng vị trí độc quyền theo luật định và bởi Quốc hội, và bây giờ các bạn đang bán nó đi, tuyên bố đó là quyền của riêng mình’. Không, không phải vậy. Đó là quyền của người dân New Zealand,” ông nói.
“Khi các bạn yêu cầu các điều kiện và đặc quyền về quy định, rồi sau đó bán chúng đi để mang lại lợi ích cho một quốc gia khác mà không có sự lâu dài về lợi ích cho New Zealand – hay, tôi dám nói, cơ hội để con cháu họ tiếp tục làm nông nghiệp ở đất nước này – thì đó là nghĩa vụ của Quốc hội để xem xét toàn bộ ý nghĩa của thỏa thuận này.”
Trong một tuyên bố bằng văn bản gửi tới RNZ, Bộ trưởng Quy định Seymour – đồng thời là lãnh đạo đảng ACT và Phó Thủ tướng – nói rằng New Zealand không phải là một quốc gia xã hội chủ nghĩa, và các quyết định thương mại “nên dành cho chủ doanh nghiệp, còn các quyết định chính trị dành cho chính trị gia”.
“Nếu ai muốn có tiếng nói trong cuộc bỏ phiếu về Fonterra, họ nên giành được quyền đó bằng cách thức dậy lúc 4 giờ sáng và vắt sữa bò trong vài thập kỷ. Nếu họ không sẵn lòng làm điều đó, họ nên để việc đó cho những người đang làm.”
Bình luận đó không được ông Peters đón nhận tốt đẹp: “Tôi đã vắt sữa bò gần hai thập kỷ, Shane Jones cũng vậy, và những người khác trong nhóm của tôi cũng vậy.”
“Chúng tôi thực sự biết một đầu con bò trông như thế nào, so với một số người không biết.”
Ông Peters nói rằng đề xuất các chính trị gia nên tránh xa các quyết định kinh doanh là “tuyệt vời, cho đến khi bạn yêu cầu các đặc quyền từ Quốc hội để tạo cho mình lợi thế, rồi sau đó lại đi ngược lại lợi ích quốc gia vì lợi ích hẹp hòi của riêng mình”.
Fonterra đã từ chối yêu cầu phỏng vấn của RNZ nhưng cho biết sẽ sớm phản hồi thư của ông Peters bằng một tuyên bố.
Một phát ngôn viên cũng chỉ ra các hồ sơ Quốc hội cho thấy chính các ủy ban chọn lọc đã từ chối lắng nghe Fonterra, chứ không phải ngược lại.
Ông Peters nói với RNZ rằng điều đó là chưa đủ.
“Với tất cả sự tôn trọng, Fonterra đáng lẽ có thể tự nguyện, bất kể ủy ban có yêu cầu hay không,” ông nói.
“Chỉ vì những người khác trong ủy ban có một ý tưởng sai lệch về doanh nghiệp tự do và chủ nghĩa tư bản – đi ngược lại lợi ích quốc gia – không có lý do gì để họ lặp lại sai lầm mà họ đã mắc phải khi làm điều tương tự với khoản đầu tư Beingmate.”
Văn phòng Thủ tướng Christopher Luxon nói với RNZ rằng ông không có gì để bổ sung vào những bình luận của mình hôm thứ Hai, trong đó ông nói rằng các chính trị gia không nên chỉ đạo nông dân phải làm gì.
“Ông ấy có quyền có quan điểm của riêng mình, nhưng tôi chỉ muốn nói với các bạn rằng nông dân sẽ đưa ra quyết định đó, chứ không phải Winston Peters hay Chris Luxon. Chúng ta có thể có những suy nghĩ và quan điểm riêng, điều đó không sao cả, nhưng cuối cùng đó là quyết định của nông dân và họ hoàn toàn có khả năng đưa ra quyết định đó.”
Thỏa thuận dự kiến sẽ mang lại cho Fonterra hơn 4,2 tỷ USD, và trả 2 USD mỗi cổ phiếu cho nông dân – vì vậy, một trang trại nhỏ với 300 đến 400 con bò sản xuất 100.000kg chất rắn sữa mỗi năm có thể nhận được 200.000 USD.
Các nông dân có cổ phần đã bỏ phiếu về thỏa thuận này từ ngày 7, với việc nộp hồ sơ trực tuyến kết thúc vào ngày 27 tháng 10 trước khi mở lại trong thời gian ngắn cho một cuộc họp trực tuyến đặc biệt vào ngày 30. Quyết định của công ty dự kiến sẽ được công bố vào cùng ngày.
Nông dân có cổ phần tỷ lệ thuận với lượng chất rắn sữa mà họ sản xuất.
Theo rnz.co.nz