Cuộc khảo sát chính trị mới nhất của RNZ-Reid Research chỉ ra một Quốc hội bế tắc, với Đảng Lao động vẫn dẫn trước Đảng Quốc gia một cách sít sao nhưng không phe nào có thể tự mình cầm quyền.
Và thành công của Te Pāti Māori tại các khu vực bầu cử có thể là yếu tố quyết định.
Đảng Lao động vẫn giữ vững vị thế là đảng được yêu thích nhất, tăng 1,1 điểm lên 34,3%. Đảng Quốc gia theo sát phía sau với 32,5%, tăng 1,8 điểm.
Đảng Xanh đã giảm xuống 10,9%, New Zealand First giảm nhẹ xuống 8,7%, và ACT tăng nhẹ lên 7,2%.
Te Pāti Māori chịu tổn thất lớn nhất, giảm 1,4 điểm xuống còn 4,1%.
Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 4-12 tháng 9, ghi nhận chiến thắng của Te Pāti Māori trong cuộc bầu cử bổ sung ở Tāmaki Makaurau, và những tranh cãi sau đó về các bài đăng trên mạng xã hội của nghị sĩ Takuta Ferris.
Cuộc khảo sát cũng diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế đang chững lại và những lời hứa của chính phủ nhằm giải quyết chi phí sinh hoạt cao.
Cuộc khảo sát đã thăm dò ý kiến của 1000 cử tri đủ điều kiện trực tuyến với sai số tối đa là 3,1%. Những người chưa quyết định hoặc không đi bầu chiếm 5,8% số người được khảo sát.
Với những con số này, khối cánh hữu (Đảng Quốc gia, NZ First, ACT) và khối cánh tả (Đảng Lao động, Đảng Xanh, Te Pāti Māori) mỗi bên sẽ nắm giữ 60 ghế – tạo ra một Quốc hội “treo”.
Đảng Quốc gia sẽ có 40 nghị sĩ, NZ First 11 và ACT 9. Đảng Lao động sẽ có 42 nghị sĩ, Đảng Xanh 13 và Te Pāti Māori 5, với giả định họ giữ được ít nhất một khu vực bầu cử.
Điều này khiến không bên nào có được đa số.
Tuy nhiên, nếu Te Pāti Māori giữ lại tất cả sáu ghế hiện có của mình, Quốc hội sẽ có một ghế “dư”, dẫn đến tỷ lệ 61-60, nghiêng về phía cánh tả.
Về chỉ số thủ tướng được yêu thích, Chris Hipkins của Đảng Lao động dẫn đầu với 23%, giảm 0,2 điểm.
Christopher Luxon của Đảng Quốc gia đã tăng 0,8 điểm lên 19,6%.
Lãnh đạo New Zealand First Winston Peters ổn định ở mức 8,9%, dẫn trước Chlöe Swarbrick của Đảng Xanh (6,5%) và David Seymour của ACT (5,8%).
Phản ứng của các chính trị gia
Trao đổi với RNZ, Luxon nhắc lại lập trường không bình luận về các cuộc thăm dò riêng lẻ nhưng cho biết ông vẫn tập trung vào nền kinh tế.
“Tôi được bầu vào năm 2023 để thực hiện một công việc. Tôi biết công việc đó là gì,” Luxon nói. “Người dân New Zealand muốn tôi khắc phục nền kinh tế, và điều đó đã rất rõ ràng ngay từ ngày đầu tiên.”
Theo truyền thống, Peters bác bỏ các con số, thay vào đó chỉ ra đám đông 1000 người tại hội nghị và bài phát biểu gần đây của NZ First.
“Thực tế là cuộc bầu cử tiếp theo không còn trong thế cân bằng. Chúng ta chỉ cần thêm thời gian để giải thích chính xác những gì đang diễn ra và những gì chúng ta không thể để tiếp diễn trong tương lai.”
Seymour – đồng thời là phó thủ tướng – gọi đây là một “cuộc thăm dò giữa nhiệm kỳ, giữa mùa đông, ở mức trung bình”.
“Đó là một thời điểm khó khăn. Công việc của chúng tôi không chỉ là mang lại hy vọng, mà còn là thực hiện công việc thực tế, và tôi tin rằng chúng tôi có thể chứng minh điều đó.”
Khi được hỏi liệu NZ First có thay thế ACT trở thành đối tác liên minh chủ chốt hay không, Seymour nói: “Chúng tôi đã dẫn trước những người đó trong năm năm… nếu có gì, cuộc thăm dò này cho thấy điều đó có thể thay đổi, và nó có thể thay đổi một lần nữa.”
Hipkins cho biết lợi thế của Đảng Lao động cho thấy cử tri đang quay lưng lại với liên minh cầm quyền.
“Chính phủ đang xa rời các vấn đề mà người dân New Zealand đang đối mặt. Họ hứa sẽ khắc phục chi phí sinh hoạt. Họ đã không làm được.
“Họ hứa sẽ tạo việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp đang gia tăng. Người dân New Zealand có thể thấy rằng chính phủ này đang kéo đất nước đi lùi.”
Đồng lãnh đạo Đảng Xanh Marama Davidson cho biết đảng của bà sẽ tiếp tục đưa ra lý lẽ cho sự thay đổi.
“Một số người đang cảm thấy thực sự chán nản, và đó là lý do tại sao Chlöe, tôi và tất cả các nghị sĩ của chúng tôi đang tập trung vào việc tiếp cận cử tri.”
Te Pāti Māori từ chối phỏng vấn với RNZ.
Cuộc khảo sát này được thực hiện bởi Reid Research, sử dụng phương pháp lấy mẫu theo hạn ngạch và điều chỉnh trọng số để đảm bảo đại diện cho các nhóm tuổi, giới tính và khu vực địa lý. Cuộc khảo sát được tiến hành thông qua phỏng vấn trực tuyến từ ngày 4-12 tháng 9 và có sai số tối đa là +/- 3,1% với độ tin cậy 95%.
Theo rnz.co.nz