Ủy ban Bầu cử cho biết, các kết quả bầu cử chính thức sẽ không được công bố sớm hơn, bất chấp những thay đổi được đề xuất trong Dự luật Sửa đổi Bầu cử của chính phủ.
Điều này trái ngược với mục tiêu chính của các sửa đổi là nhằm cải thiện thời gian công bố kết quả kiểm phiếu chính thức. Bộ trưởng Tư pháp phụ trách dự luật khẳng định ông tin rằng người dân New Zealand có thể đăng ký bầu cử sớm.
Ủy ban Tư pháp đang xem xét dự luật này, bao gồm một loạt thay đổi như chấm dứt việc đăng ký cử tri trong cùng ngày bầu cử, cấm tù nhân bỏ phiếu, sửa đổi quy định về đãi ngộ trong Ngày Bầu cử và mở rộng giới hạn quyên góp chính trị ẩn danh.
Các ý kiến đóng góp được đưa ra vào thứ Năm tuần trước đã phản đối mạnh mẽ dự luật này.
Trưởng phòng Bầu cử Karl Le Quesne đã trình bày trước Ủy ban Tư pháp vào thứ Năm và giải thích về “bước quan trọng đầu tiên” trong quy trình hậu bầu cử, đó là thời điểm danh sách cử tri chốt sổ. Hiện tại, thời điểm này là nửa đêm của Ngày Bầu cử.
Sau khi danh sách chốt sổ, tất cả các giao dịch đăng ký phải được xử lý.
“Điều này thực sự quan trọng,” ông Le Quesne nói, “bởi vì nó cho chúng tôi biết ai đủ điều kiện bỏ phiếu và phiếu nào có thể được kiểm đếm.”
Thông thường, công việc này sẽ hoàn tất vào ngày thứ tư sau Ngày Bầu cử, nhưng vào năm 2023, ủy ban đã mất gấp đôi thời gian đó để hoàn thành do số lượng đăng ký tăng lên.
Dự luật đề xuất chốt danh sách cử tri vào nửa đêm của ngày thứ 13 trước Ngày Bầu cử, tức là vào thời điểm bắt đầu bỏ phiếu sớm. Trên thực tế, điều này sẽ cho phép quá trình xử lý diễn ra trước Ngày Bầu cử.
Sau bước này, còn có một loạt các bước khác trong quy trình để đảm bảo tất cả các phiếu bầu đều hợp lệ. Ông Le Quesne cho biết, các phiếu bầu đặc biệt không thể được kiểm đếm cho đến khi tất cả các bước khác hoàn tất.
“Vì vậy, nếu xét về việc kiểm đếm thực tế, chỉ mất khoảng tối đa bốn ngày để kiểm đếm lại các phiếu bầu thông thường, và đối với các phiếu bầu đặc biệt, phần lớn thời gian là để thực hiện tất cả các kiểm tra tính toàn vẹn mà chúng tôi được yêu cầu.”
Dân biểu Đảng Lao động Duncan Webb đã hỏi ông Le Quesne rằng các kết quả chính thức sẽ có sớm hơn bao nhiêu ngày dựa trên những thay đổi được đề xuất.
“Dựa trên dự báo mà chúng tôi đã thực hiện về những thay đổi được đề xuất, chúng tôi không nghĩ rằng có thể công bố kết quả sớm hơn 20 ngày.”
Để làm rõ, ông Webb hỏi: “Vậy sẽ không có gì khác biệt sao?”
Ông Le Quesne trả lời “không”, bởi vì những người cập nhật thông tin đăng ký sau ngày ban hành lệnh bầu cử và trước thời hạn chốt sổ 13 ngày vẫn sẽ phải bỏ phiếu đặc biệt.
“Điều đó là do chúng tôi dự báo sẽ vẫn có khoảng 700.000 phiếu bầu đặc biệt mà chúng tôi phải chạy qua tất cả các kiểm tra tính toàn vẹn này.”
Ông Webb hỏi tại sao những thay đổi này lại được thực hiện, và ông Le Quesne trả lời: “Đây không phải là một thay đổi mà chúng tôi đã đề xuất.”
Ông Le Quesne giải thích rằng nếu những thay đổi này không được thực hiện, ủy ban vẫn sẽ cố gắng xử lý tất cả các đăng ký vào ngày thứ tư sau khi danh sách chốt sổ.
“Chúng tôi sẽ chỉ phải tăng cường nguồn lực ở quy mô lớn hơn nhiều so với bình thường.”
Ủy ban cũng được hỏi có bao nhiêu người sẽ không bỏ phiếu hoặc không thể bỏ phiếu do những thay đổi này.
Bà Kristina Temel, Giám đốc Pháp lý, Quy định và Chính sách của ủy ban, giải thích rằng lần cuối cùng danh sách cử tri chốt sổ sớm hơn đáng kể so với hiện tại là vào những năm 1990, và trong giai đoạn đó đã có “sự gia tăng đáng kể về số lượng phiếu bầu bị loại bỏ”.
“Nếu bạn đẩy ngày chốt danh sách cử tri lên sớm hơn, sẽ có sự gia tăng số lượng người hoặc không bỏ phiếu, hoặc bỏ phiếu nhưng phiếu bầu của họ bị loại bỏ.”
Bộ trưởng Tư pháp Paul Goldsmith nói với RNZ rằng việc kiểm phiếu cuối cùng trước đây mất hai tuần, và trong cuộc bầu cử gần đây nhất đã mất ba tuần.
“Lời khuyên rõ ràng mà chúng tôi nhận được là một trong những lý do chính cho việc này là do sự gia tăng lớn về số phiếu bầu đặc biệt, và nếu không có thay đổi, có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn nữa.”
Ông Goldsmith cho biết, kết hợp với các thay đổi khác như việc giới thiệu đăng ký tự động, kỳ vọng của chính phủ là Ủy ban Bầu cử sẽ đẩy nhanh quá trình kiểm phiếu theo thời gian.
“Nếu bạn muốn bỏ phiếu, bạn cần phải đăng ký. Mọi người có khoảng một năm để chuẩn bị. Tôi hoàn toàn tin tưởng người dân New Zealand có thể sắp xếp được.”
Việc bãi bỏ đăng ký bầu cử trong cùng ngày đã đảo ngược một thay đổi được đưa ra cho cuộc bầu cử năm 2020, vốn cho phép đăng ký và cập nhật thông tin chi tiết cho đến và bao gồm cả Ngày Bầu cử.
Dự luật còn đi xa hơn, đảm bảo cử tri phải đăng ký hoặc cập nhật thông tin của mình trước khi bỏ phiếu sớm bắt đầu. Chính phủ cũng đang ban hành luật yêu cầu 12 ngày bỏ phiếu sớm.
Những thay đổi này chủ yếu nhằm cải thiện thời gian công bố kết quả kiểm phiếu chính thức và mang lại sự chắc chắn về kết quả cho cử tri. Khi các cải cách được công bố, ông Goldsmith cho biết việc cho phép đăng ký muộn – dù có ý định tốt – đã gây “quá nhiều áp lực lên hệ thống”.
“Việc kiểm phiếu cuối cùng trước đây mất hai tuần, cuộc bầu cử gần đây nhất đã mất ba tuần.
Nếu chúng ta giữ nguyên mọi thứ như hiện tại, có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn nữa trong các cuộc bầu cử tương lai. Khung thời gian 20 ngày để có kết quả cuối cùng có lẽ đã là một thách thức để đạt được trong cuộc bầu cử tiếp theo mà không có thay đổi.”
Báo cáo Đánh giá Tác động Quy định với tiêu đề ‘Cải thiện thời gian công bố kết quả kiểm phiếu chính thức’ đã nêu rõ rằng Bộ trưởng Tư pháp đã bày tỏ kỳ vọng “kết quả chính thức sẽ có trong vòng 14 ngày sau Ngày Bầu cử, như trước năm 2020.”
Theo rnz.co.nz