Nhà máy điện Huntly
Kế hoạch cải cách ngành điện được chính phủ quảng bá rầm rộ nhiều khả năng sẽ dẫn đến nguồn điện bẩn hơn, đắt đỏ hơn, thay vì một giải pháp sạch và rẻ.
Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp do chính phủ đưa ra để giải quyết tình trạng hóa đơn tiền điện tăng vọt, bạn sẽ không tìm thấy nó trong thông báo lớn tuần trước từ Bộ trưởng Năng lượng Simon Watts.
Chính phủ chỉ chấp nhận một phần nhỏ từ bản đánh giá trị giá 500.000 USD của Frontier – một bản đánh giá mà sau đó lại bị phản biện và chỉ trích nặng nề bởi hai báo cáo khác, mỗi báo cáo trị giá 100.000 USD. Chỉ hai trong số tám khuyến nghị của nó được chấp nhận.
Tuy nhiên, các tập đoàn sản xuất và bán lẻ điện khổng lồ sẽ không bận tâm. Giá cổ phiếu của họ đã tăng vọt sau khi kế hoạch được công bố.
Hôm nay trên chương trình The Detail, phóng viên chính trị cấp cao kiêm chuyên gia năng lượng của Newsroom, Marc Daalder, đã phân tích thông báo này. Ông mô tả đây là một “liều thuốc” dẫn đến nguồn điện bẩn hơn, đắt đỏ hơn, “thay vì nguồn điện rẻ hơn, sạch hơn mà chúng ta có thể có được”.
Vậy, liệu Báo cáo Frontier có phải là một sự lãng phí hoàn toàn thời gian và tiền bạc?
“Đó là một câu hỏi hợp lý,” Daalder nói.
“Chắc chắn nó không đưa ra kết luận theo cách mà chính phủ mong đợi. Và tôi không nghĩ có nhiều người sẽ hài lòng nếu toàn bộ các khuyến nghị của Báo cáo Frontier được thực hiện.”
“Tôi không nghĩ nó mang lại lợi ích đặc biệt cho bất kỳ bên nào trên thị trường. Trừ khi bạn là một công ty nhiên liệu hóa thạch, trong trường hợp đó, bạn có lẽ vẫn hài lòng với những gì chính phủ đang làm.”
Ba khuyến nghị chính của báo cáo là: chính phủ thoái toàn bộ vốn khỏi các tập đoàn sản xuất và bán lẻ điện (hiện đang nắm giữ 51% cổ phần); chính phủ sử dụng số tiền đó để tài trợ cho điện năng từ nhiệt điện – sản xuất điện bằng khí đốt và than đá – thông qua hợp đồng hoặc sở hữu trực tiếp; và sau đó nên hợp nhất 21 công ty đường dây điện thành năm siêu công ty đường dây.
Không có điều nào trong số đó sẽ xảy ra.
“Không chỉ chính phủ không hài lòng với những giải pháp này,” Daalder nói.
“Có hai bản đánh giá đồng cấp được thực hiện bởi các chuyên gia năng lượng quốc tế và các công ty tư vấn, và theo ngôn ngữ của giới tư vấn, họ đã chỉ trích khá gay gắt về Bản đánh giá Frontier. Họ nói rằng về cơ bản, họ không nghĩ có cơ sở bằng chứng cho việc chẩn đoán các vấn đề trên thị trường năng lượng, và họ thực sự không thấy hoặc không hiểu làm thế nào nó lại đi đến những kết luận như vậy về những gì nên làm.”
Vậy, ai đã thực hiện bản đánh giá này?
Frontier Economics là một công ty Úc tương đối được kính trọng, “nhưng họ có tiếng là… rất ủng hộ nhiên liệu hóa thạch, khí đốt, than đá, và cả năng lượng hạt nhân… và rất phản đối năng lượng tái tạo”, Daalder cho biết.
Trong trường hợp đó, kế hoạch là gì?
“Gói giải pháp mà chính phủ đã công bố vẫn rất thân thiện với nhiên liệu hóa thạch.”
Có hai điều tiềm năng lớn đang được thực hiện.
Thứ nhất, vẫn còn ít chi tiết, là khởi động quy trình mua sắm để xây dựng một nhà ga nhập khẩu Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Điều này sẽ cho phép chúng ta nhập khẩu khí đốt từ nước ngoài để bổ sung nguồn cung trong nước. Hiện tại, tất cả khí đốt chúng ta sử dụng đều được sản xuất tại đây, nhưng nguồn cung đang cạn kiệt.
Nhưng có những thách thức đáng kể về tính khả thi.
Thứ hai là một thông báo từ Bộ trưởng Tài chính Nicola Willis mà Daalder cho rằng có thể là một vấn đề lớn – hoặc không. Họ hứa hẹn những thay đổi xung quanh chế độ quản lý để khuyến khích đầu tư vào cái gọi là “sản xuất điện ổn định” (firming generation).
“Về cơ bản, đó là loại hình sản xuất điện mà chúng ta có thể bật tắt hoặc tăng giảm công suất bằng một công tắc – tức là không phải điện mặt trời hay điện gió chỉ hoạt động khi có nắng hoặc gió – mà là những loại như khí đốt, than đá, có thể là diesel hoặc thủy điện.”
Việc sản xuất điện ổn định sẽ giúp cân bằng những đỉnh và đáy, vốn là nguyên nhân khiến giá điện mùa đông tăng vọt vào những thời điểm khô hạn.
Nhưng một lần nữa, các chi tiết ở đây thực sự rất ít ỏi: chúng ta không biết những lựa chọn nào đang được xem xét, chúng ta cũng không thực sự biết một lộ trình cụ thể cho những gì có thể được triển khai.
Trong podcast, Daalder đã mổ xẻ thông báo này vì sự mơ hồ của nó và đặt câu hỏi liệu những giải pháp được đưa ra có thực sự giải quyết các vấn đề ngay từ đầu hay không.
Theo rnz.co.nz