Podiatrists says with the right resources and early intervention many amputations could be avoided. (File photo) Photo: JOSE OTO / BSIP
Bệnh tiểu đường type 2 đang khiến số lượng người New Zealand phải cắt cụt ngón chân, chân và bàn chân đạt mức kỷ lục, nhưng các chuyên gia tin rằng nhiều trường hợp có thể tránh được nếu được sàng lọc và can thiệp sớm hơn.
Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, số ca cắt cụt chi dưới liên quan đến tiểu đường đã tăng hơn 50%, theo dữ liệu OIA được công bố cho Stuff.
Dữ liệu cho thấy có gần 1200 ca cắt cụt chi mỗi năm ở New Zealand – riêng trong năm 2023/24, hơn 70 bàn chân và 800 ngón chân đã bị cắt bỏ, trong khi hơn 300 ca cắt cụt diễn ra ở hoặc dưới đầu gối.
Để so sánh, trong năm 2015/16, có 764 ca cắt cụt chi.
Mười ba trong số các ca cắt cụt diễn ra vào năm 2023/24 là ở những người mắc bệnh tiểu đường dưới 30 tuổi.
Số ca cắt cụt đã tăng lên ở các khu vực bao gồm Northland, Counties Manukau, Auckland, Waikato và Wellington.
Tiểu đường type 2 có thể dẫn đến lưu thông máu kém và tổn thương thần kinh, khiến các vết cắt và vết thương không được chú ý, đồng thời khó chống lại nhiễm trùng hơn, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng bao gồm cắt cụt chi.
Chuyên gia chăm sóc bàn chân Lawrence Kingi, người khám khoảng 16 bệnh nhân mỗi ngày tại các phòng khám ở hai marae (trung tâm cộng đồng của người Maori) phía Nam Auckland, nói với Checkpoint rằng cần có sự can thiệp sớm để giảm số ca cắt cụt chi.
Ông Kingi cho biết, nếu bệnh tiểu đường type 2 không được kiểm soát tốt theo thời gian, có thể dẫn đến cắt cụt chi.
“Đó là kẻ giết người thầm lặng, nơi bệnh nhân không kiểm soát được cơn đau nên họ sống chung với nó, và chỉ khi chúng tôi sàng lọc và phát hiện ra những vấn đề này thì đôi khi đã quá muộn.”
Ông Kingi nói thêm, một khi nhiễm trùng từ vết thương hở xâm nhập vào xương, nó có thể dẫn đến cắt cụt chi.
Cắt cụt chi liên quan đến tiểu đường là một vấn đề toàn cầu, ông Kingi nhận định, và đối với nhiều bệnh nhân, bệnh tiểu đường rất khó quản lý vì nó tạo ra những hạn chế trong cơ thể.
“Chúng ta cần tiếp cận họ ngay từ đầu, khi vấn đề mới manh nha, chứ không phải đợi đến khi đã quá muộn. Cần chủ động hơn trong việc giáo dục.”
Ông Kingi cho rằng việc có nhiều chuyên gia chăm sóc bàn chân hơn ở New Zealand sẽ giảm thiểu rủi ro cho người mắc tiểu đường, nhưng ông tin rằng lĩnh vực này chưa được quan tâm đúng mức trên diện rộng.
“Tối thiểu chúng ta phải sàng lọc. Chúng ta cần thêm kinh phí và các sáng kiến cho phép chúng tôi thăm khám bệnh nhân và kiểm tra bàn chân của họ.”
Ông nói rằng việc có một chuyên gia chăm sóc bàn chân tại các dịch vụ chạy thận nhân tạo để quản lý vết thương là điều ông mong muốn được thấy nhiều hơn.
“Tại Bệnh viện Middlemore, bạn sẽ thấy bệnh nhân đến chạy thận và có thể kiểm tra bàn chân của họ. Điều đó đã tạo ra sự khác biệt lớn và giảm số ca cắt cụt khoảng 10 phần trăm.”
“Không rõ lựa chọn đó hiện giờ đã đi đâu.”
Cơ quan Y tế New Zealand (Health New Zealand) cho biết can thiệp sớm là yếu tố then chốt để giải quyết tỷ lệ cắt cụt chi liên quan đến tiểu đường.
Cơ quan này cho biết họ đang ưu tiên sàng lọc bàn chân sớm và mở rộng lực lượng lao động tại các cộng đồng có nguy cơ cao.
Một phát ngôn viên cho biết một chương trình giáo dục thí điểm đang được phát triển cùng với chương trình thạc sĩ dành cho sinh viên mới tốt nghiệp nhằm đẩy nhanh việc đào tạo các nhân viên y tế hiện có vào chuyên ngành chăm sóc bàn chân.
Health NZ cũng đang xem xét cấp quyền kê đơn thuốc cho các chuyên gia chăm sóc bàn chân để mở rộng khả năng lâm sàng của họ.
Theo rnz.co.nz