Mười bốn năm trước khi Esarona Lologa phóng hỏa Loafers Lodge – giết chết 5 người – hắn ta từng cố ý sát hại một thiếu niên bằng mã tấu. Thiếu niên này, nay đã ngoài 30 tuổi, đã có cuộc trò chuyện độc quyền với phóng viên tội phạm quốc gia Sam Sherwood về đêm anh suýt mất mạng.
Ngồi trên ghế sofa trong phòng khách, Robert* bỏ mũ, nghiêng đầu về phía trước để lộ một vết sẹo dài khoảng 13 cm ở bên trái đầu.
Sau đó, anh lật bàn tay trái, cho thấy nơi anh từng phải ghép da cũng như một vết sẹo gần như chạy từ bên này sang bên kia lòng bàn tay.
Người đàn ông 35 tuổi điềm tĩnh đội mũ lại và nói: “Đó là từ đêm hôm đó… một đêm tôi sẽ không bao giờ quên.”
Đêm anh nhắc đến là ngày 13 tháng 10 năm 2009, khi anh suýt chút nữa bị giết dưới tay Esarona David Lologa, bạn trai của mẹ anh, kẻ đã dùng mã tấu chém anh hai nhát, gây nứt sọ.
Lologa, một “tội phạm tái phạm” với hơn 40 tiền án, đã bị kết án 6 năm tù.
Gần 14 năm sau, Robert nhận được một lá thư thông báo Lologa đang bị giam giữ và đối mặt với các cáo buộc phóng hỏa và giết người.
Anh bàng hoàng khi nhận ra người đàn ông từng cố cướp đi mạng sống của mình lại chính là kẻ bị buộc tội giết 5 người sau khi phóng hỏa Loafers Lodge ở Wellington.
Vào thứ Sáu, bồi thẩm đoàn đã tuyên Lologa phạm tội giết người. Với phán quyết này, RNZ giờ đây có thể kể lại câu chuyện về đêm hắn ta suýt chấm dứt cuộc đời của Robert.
Axel Dann
“Vòng lặp không hồi kết”
Mẹ của Robert gặp Esarona Lologa, người được biết đến với tên David, vào năm 2008.
Anh nhớ lại Lologa ban đầu chỉ đến chơi “ngẫu nhiên”, trước khi cuối cùng chuyển đến sống cùng họ ở Mangere, Auckland.
Cặp đôi này thường xuyên thức khuya uống rượu với nhạc bật to, điều này khiến Robert khó chịu và khó ngủ.
Mối quan hệ của họ đầy sóng gió và bị hoen ố bởi bạo lực gia đình, cảnh sát đã phải can thiệp nhiều lần. Sau một sự cố, Lologa bị cấm trở lại nhà trong một tuần, Robert kể, nhưng sau đó hắn ta vẫn quay lại.
“Đó trở thành một vòng lặp không hồi kết. Đó không phải là một môi trường tốt để sống,” Robert nói.
“Tôi đã quá chán nản… mỗi lần tôi can thiệp, mẹ tôi luôn bảo vệ hắn ta.”
Đối với Robert, trọng tâm của anh là hoàn thành khóa học dự bị để có thể vào đại học, đồng thời tìm cách “thoát ra” khỏi hoàn cảnh đó.
Robert cho biết anh và Lologa chưa bao giờ hòa hợp. Lần xô xát thể xác đầu tiên giữa hai người xảy ra vào một ngày khi Robert kể Lologa bật loa quá to và anh “không chịu nổi”.
“Tôi chỉ muốn một chút yên tĩnh… hắn ta bảo tôi hãy thư giãn đi và cuối cùng tôi đã không kiềm chế được, tôi đẩy hắn ta xuống đất và bắt đầu đấm.”
Anh họ và mẹ của Robert đã can ngăn cuộc ẩu đả.
Khoảng một năm sau – vào ngày 13 tháng 10 năm 2009 – căng thẳng lại bùng phát thành bạo lực lần thứ hai.
partner’s teenage son with a machete. – Photo: RNZ/Mark Papalii
Khoảng 1 giờ chiều, Lologa bắt đầu uống rượu tại nhà trước khi sang nhà hàng xóm để tiếp tục.
Robert kể rằng khi thời gian trôi qua và Lologa tiếp tục uống rượu, anh dự đoán vòng lặp bạo lực do say xỉn sẽ tiếp diễn, nhưng không phải nhắm vào anh.
Khoảng 10 giờ tối, Lologa trở về và ăn bữa ăn mà Robert đã để dành trong tủ lạnh. Sau đó, hắn ta rời khỏi nhà và quay lại khoảng 30 phút sau.
Khi Lologa đi vắng, mẹ của Robert nói với anh rằng hắn ta đã ăn bữa ăn của anh.
Khi Lologa trở về nhà trong “tình trạng say xỉn” sau khi uống 18 lon Cody’s và Woodstock, hắn ta đã đá và gõ cửa để vào nhà.
Khi cuối cùng được cho vào, cặp đôi đã cãi vã.
Nghĩ rằng Lologa đã làm mẹ mình bị thương, Robert nói với hắn: “Nếu mày làm bà ấy đau lần nữa, tao sẽ đấm mày.”
Lologa sau đó rời khỏi nhà và đi đến xe của mình, nơi hắn lấy ra một cây mã tấu sắc bén với lưỡi dài khoảng 45cm. Hắn ta quay trở lại nhà và đối mặt với Robert.
“Tôi chỉ nhớ đã nhìn thấy vật đó, nhưng lúc đó trời tối. Tôi không đeo kính. Vì vậy, lúc đó, tôi nghĩ nó giống như một khúc gỗ.”
Lologa sau đó tấn công Robert, la hét rằng hắn “sẽ giết” anh. Hắn ta cố chém Robert nhiều lần bằng mã tấu nhưng trượt.
Tuy nhiên, hắn ta đã giáng hai đòn mạnh vào người Robert, một nhát trúng vào bàn tay trái khi anh cố gắng bảo vệ đầu, gây ra một vết cắt sâu ở tay, đứt một số gân.
Nhát thứ hai trúng vào bên trái đầu, làm nứt sọ của anh.
“Khi tôi nhận ra đó là mã tấu và thấy mặt mình chảy máu, tôi biết mình đang gặp nguy hiểm và tôi nghĩ ‘chết tiệt, mình phải tìm cách thoát ra…’ Tôi nghĩ đó sẽ là đêm cuối cùng của mình, tôi nghĩ mọi chuyện sẽ kết thúc với tôi.”
Robert sau đó chạy khỏi nhà, sợ rằng anh sẽ gục ngã bất cứ lúc nào vì mất máu. Lologa đuổi theo anh dọc con đường dài và ra đường, thu hút sự chú ý của một số hàng xóm.
Một người hàng xóm bảo Lologa “bình tĩnh lại và bỏ mã tấu xuống”. Lologa đáp lại: “Cút đi hoặc tao sẽ giết mày”. Người hàng xóm lùi lại và chờ Lologa quay xuống đường bằng cách nấp sau hàng rào.
Robert cuối cùng quay lại và hướng về nhà, sử dụng tốc độ của một cầu thủ chạy cánh, anh lách qua Lologa.
Sau đó, cha mẹ của một người bạn thời thơ ấu đã bảo anh vào nhà họ, nơi anh nằm xuống trong gara trong khi họ cố gắng cầm máu. Họ cũng có một vũ khí riêng gần đó phòng trường hợp Lologa đến.
Cùng lúc đó, Lologa bắt đầu đi xuống con đường dài về nhà thì người hàng xóm nhảy ra và vật hắn ta xuống, tước vũ khí và giữ chặt mã tấu cho đến khi cảnh sát đến.
Robert nhớ lại mình nằm trên nền gara với mọi người cố gắng giữ anh tỉnh táo.
“Tôi thở dốc, tôi bị sốc. Sau đó cảnh sát đến và họ tiếp tục nói chuyện với tôi. Tôi nghĩ lý do họ cứ nói chuyện phiếm là để giữ tôi sống, vì họ biết nếu tôi ngủ đi, mọi chuyện sẽ kết thúc.”
Robert cuối cùng được đưa đến khoa cấp cứu của Bệnh viện Middlemore.
“Đó là lúc tôi bắt đầu suy ngẫm, khi cơn bão qua đi và tôi có thời gian để suy nghĩ. Tôi tự hỏi ‘chuyện quái quỷ gì đã xảy ra vậy?’”
Khi ở bệnh viện, người ta phát hiện vết thương trên đầu anh dài khoảng 13 cm. Robert nói các bác sĩ cho biết kết quả chụp chiếu cho thấy lưỡi mã tấu dừng lại cách não anh khoảng 5 cm.
“Tôi muốn giết hắn”
Theo tài liệu tòa án, khi Lologa ban đầu bị cảnh sát thẩm vấn, hắn ta đã nói với một cảnh sát rằng hắn có ý định giết Robert.
“Tôi muốn giết hắn, tôi không phải là người nguy hiểm nhưng tôi muốn giết hắn, tôi sẽ giết hắn khi tôi trở lại, tôi sẽ không vào tù đâu.”
Khi Lologa nói chuyện với sĩ quan phụ trách, hắn ta nói: “Tôi định giết hắn nhưng hắn chạy nhanh quá.”
“Tôi định giết hắn rồi tự sát… đời tôi coi như xong rồi, các ông không biết tôi nguy hiểm đâu, tối nay tôi định giết người.”
Lologa sau đó đã nhận tội cố ý giết Robert và bị Thẩm phán White kết án 6 năm tù vào năm 2010.
Tại phiên tuyên án, Thẩm phán White cho biết Lologa đã nói với nhân viên quản chế rằng hắn không thể nhớ hết mọi chuyện đã xảy ra vì đã uống quá nhiều rượu. Hắn nói mình tức giận với Robert vì đã buộc tội hắn làm mẹ anh bị thương. Hắn khẳng định mình không làm bà ấy đau kể từ tháng 6 năm 2008.
Trong một lá thư gửi tòa án, Lologa bày tỏ sự hối hận sâu sắc và nói rằng hắn đã “mất kiểm soát” và “không có thời gian để suy nghĩ”.
Tiết lộ cho thấy hắn đã có liên hệ với các dịch vụ Sức khỏe Tâm thần Tổng quát và Pháp y từ năm 1999 khi hắn bắt đầu nghe thấy những giọng nói.
“Vì những điều đó, anh đã hành hung một người bạn. Anh bị bỏ tù vì vụ tấn công đó, và trong tù, anh bắt đầu tin rằng mọi người đang bỏ thuốc độc vào thức ăn của mình.”
Lần nhập viện tâm thần cuối cùng của hắn trước vụ cố ý giết người là vào năm 2003.
Lologa đã được kê thuốc chống loạn thần và “có vẻ tuân thủ” việc dùng thuốc, nhưng hắn nói với nhân viên quản chế rằng hắn đã ngừng dùng thuốc trước khi phạm tội.
Bác sĩ tâm thần của Lologa nhấn mạnh việc hắn lạm dụng rượu.
“Anh uống rượu như một cơ chế đối phó. Hơn nữa, anh đã sử dụng cần sa trong một thời gian dài, điều mà anh thừa nhận khiến anh bị hoang tưởng.”
Thẩm phán White nói Lologa là một “tội phạm tái phạm”, với 47 tiền án trước đó.
Thẩm phán chấp nhận lập luận của Công tố rằng “chỉ có may mắn – và sự dũng cảm của người hàng xóm – đã cứu sống nạn nhân của anh”.
“Tôi không coi trọng sự khiêu khích của nạn nhân. Anh ta đã đe dọa đấm anh, nhưng làm vậy vì lo lắng cho mẹ mình. Anh đã thừa nhận hành vi bạo lực đối với bà ấy trong quá khứ. Hơn nữa, phản ứng của anh đơn giản là hoàn toàn không tương xứng.”
Hành trình hồi phục
Robert mất khoảng ba năm phục hồi chức năng để bàn tay có thể hoạt động bình thường trở lại.
Ban đầu, anh không thể đến phòng gym, chơi bất kỳ môn thể thao nào hay thậm chí bắt bóng. Anh nói mình cảm thấy may mắn vì bàn tay thuận không bị thương.
Ban đầu, anh phải đi vật lý trị liệu tay hàng tuần trong gần một năm trước khi bàn tay anh bắt đầu hoạt động chậm rãi và anh có thể thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh. Sau đó, anh cần thêm phẫu thuật.
Mặc dù những tác động thể chất rất rõ ràng, Robert nói trở ngại lớn nhất mà anh phải vượt qua là sức khỏe tinh thần.
“Tôi mất nhiều năm chỉ để đối phó về mặt tinh thần,” anh nói.
Anh tìm đến rượu và vật lộn với những ý nghĩ tự tử. Anh cũng được chẩn đoán mắc chứng rối loạn căng thẳng hậu chấn thương (PTSD).
Nhìn lại, anh nói ngoài thời gian, việc có một nhóm bạn bè hỗ trợ và một nhân viên xã hội đã giúp anh vượt qua.
Cuối cùng anh đã có công việc toàn thời gian và vào Đại học năm 2012, nhưng anh nói mình vẫn vật lộn để đối phó và mất sáu năm để tốt nghiệp với tấm bằng ba năm.
Robert là người đầu tiên trong gia đình tốt nghiệp đại học. Hai năm sau, anh quay lại học và lấy thêm một bằng cử nhân mà không trượt môn nào.
Robert nói anh chưa từng nói chuyện với Lologa kể từ khi hắn cố giết anh. Tuy nhiên, vào khoảng năm 2018, anh nói Lologa đã cố gửi thư cho anh, nhưng anh đã ném chúng vào lò nướng than. Lologa cũng cố nhắn tin cho anh trên mạng xã hội, nhưng Robert đã chặn hắn.
Sau đó, vào tháng 5 năm 2023, Robert nhận được một lá thư qua đường bưu điện thông báo Lologa đang đối mặt với các cáo buộc phóng hỏa và giết người.
Mãi đến khi anh xem tin tức cùng bạn đời trong bếp, họ mới xâu chuỗi các sự kiện và nhận ra Lologa chính là kẻ bị buộc tội giết 5 người sau khi phóng hỏa Loafers Lodge.
Robert nói rằng tiết lộ này chính xác là điều anh đã lo sợ, rằng Lologa một ngày nào đó sẽ giết người. Tuy nhiên, anh vẫn “sốc”, và tin rằng Lologa đáng lẽ phải ở tù lâu hơn.
“Tôi không thể tha thứ”
Lologa đã bị tuyên có tội vào thứ Sáu, sau phiên tòa xét xử kéo dài 5 tuần của bồi thẩm đoàn.
Robert nói Lologa là một “mối nguy hiểm cho xã hội” và không bao giờ nên được trả tự do.
Khi những năm tháng trôi qua, Robert nói anh đã cố gắng hết sức để vượt qua và tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn cho bản thân.
“Một vài người bạn đã nói với tôi rằng cách trả thù tốt nhất là sống cuộc đời của mình. Tôi đi du lịch nhiều, tôi có hai bằng cử nhân đại học. Tôi nghĩ mình đã dùng những gì đã xảy ra làm động lực để không trở thành kẻ như hắn, để không để nó dìm mình xuống.”
Robert hiện là một nhân viên xã hội, giúp đỡ những người lớn lên trong hoàn cảnh tương tự anh.
“Tôi muốn giúp đỡ những người dễ bị tổn thương, những người đã ở trong hoàn cảnh tương tự tôi, bởi vì tôi không muốn họ rơi vào vòng xoáy đi xuống sâu sắc. Tôi không muốn họ lặp lại vòng luẩn quẩn đó, tôi đang cố gắng giúp họ phá vỡ nó.”
Mối quan hệ của người đàn ông 35 tuổi này với mẹ anh, theo lời anh, là “rất xa cách”, với rất ít liên lạc, phần lớn là do những gì đã xảy ra.
Về tương lai, anh nói mình đối phó tốt nhất bằng cách tuân thủ một thói quen cố định, tập trung vào cảm giác bình thường. Anh có ý định một ngày nào đó sẽ học Thạc sĩ và Tiến sĩ.
“Tôi nghĩ đó chỉ là việc tìm một mục tiêu mình muốn làm và cố gắng hết sức để hoàn thành nó.”
Khi được hỏi về cảm xúc đối với Lologa, Robert nói anh có “rất nhiều căm ghét”.
“Tôi vẫn chưa tha thứ cho hắn. Tôi không thể tha thứ. Tôi có thể sống tiếp trong bình yên và làm việc của mình tốt nhất có thể, nhưng tha thứ ư? Tôi không thể.”
Ngồi trên ghế sofa, chiếc mũ giờ đây che đi vết sẹo 13cm trên đầu, Robert suy ngẫm về câu hỏi duy nhất mà anh không thể thoát khỏi trong gần 16 năm.
“Tôi luôn tự hỏi làm thế nào mình đã vượt qua. Làm thế nào tôi thoát khỏi đó? Làm thế nào tôi vẫn còn sống?”
*Tên đã được thay đổi
Theo rnz.co.nz