Bệnh não chấn thương mãn tính (CTE) là một căn bệnh tiến triển, phát triển sau những chấn thương đầu lặp đi lặp lại như chấn động não.
Vợ của cựu cầu thủ All Black và NZ Māori, ông Tutekawa Wyllie – người đang mắc một căn bệnh não do thi đấu thể thao gây ra – cho biết thật đau lòng khi họ chưa bao giờ nhận được sự quan tâm từ Liên đoàn Rugby New Zealand (NZ Rugby). Bà thậm chí còn mời tổ chức này: “Hãy đến và đút cho ông ấy ăn từng thìa nếu họ muốn.”
Bà Margaret Wyllie đã đấu tranh nhiều năm để Cơ quan Bồi thường Tai nạn (ACC) chấp nhận rằng chồng mình mắc bệnh não chấn thương mãn tính (CTE), một căn bệnh tiến triển phát triển sau những chấn thương đầu lặp đi lặp lại như chấn động não.
Tutekawa Wyllie, mang số áo 823 của đội All Black và thường được gọi là Tu, đã phải chịu nhiều chấn động đầu khi thi đấu rugby đỉnh cao trong những năm 1970 và 1980.
Năm 2022, ACC đã chấp nhận yêu cầu bồi thường sau khi một nhà thần kinh học tư vấn chẩn đoán ông mắc bệnh CTE “có thể” do sự nghiệp rugby của mình.
Gia đình Wyllie bày tỏ lòng biết ơn đối với sự hỗ trợ từ Quỹ Rugby New Zealand, một tổ chức từ thiện chuyên giúp đỡ các cầu thủ bị chấn thương nghiêm trọng.
Tuy nhiên, bà Margaret Wyllie tin rằng chính Liên đoàn Rugby New Zealand đã không thừa nhận tình trạng bệnh của ông Tu hoặc chấp nhận rằng rugby là nguyên nhân gây ra bệnh.
Bà nói với Checkpoint rằng thật đau lòng khi nghe NZR tuyên bố họ quan tâm và lo lắng cho các cựu cầu thủ, trong khi vợ chồng bà chưa bao giờ nhận được bất kỳ liên lạc nào từ họ.
Bà bức xúc: “Tuần trước, tôi thực sự khó chịu khi nghe họ ra mặt nói rằng họ đã ở bên cạnh chúng tôi, nhưng thực tế thì hoàn toàn không phải vậy.”
Margaret Wyllie cho biết phải mất nhiều năm để có được chẩn đoán ban đầu, và sau đó là sự công nhận cùng hỗ trợ từ ACC rằng ông Tu Wyllie đang mắc bệnh CTE.
Bà kể: “Ở mỗi bước, ACC đều cố gắng nói rằng đó là bệnh này hay bệnh kia. Bệnh Parkinson, Alzheimer… đủ mọi loại.”
Bà nói tiếp: “Có nhiều xét nghiệm và chụp chiếu khác nhau có thể thực hiện trong hầu hết các trường hợp đó để chứng minh rằng đó không phải là những bệnh đó. Vì vậy, dù rất khó khăn, chúng tôi đã làm mọi thứ họ đề xuất và cuối cùng tôi nghĩ chúng tôi đã chứng minh rằng đó không phải là bất kỳ bệnh nào khác mà chính là căn bệnh này.”
Bà cho biết việc tình trạng bệnh của chồng được công nhận đã tạo nên một sự khác biệt lớn.
Bà chia sẻ: “Tôi cảm thấy ông ấy xứng đáng nhận được những câu trả lời thích đáng, và càng đọc nhiều, tôi càng thấy khả năng đó là CTE. Vì vậy, tôi muốn ai đó công nhận rằng đó chính là căn bệnh đó.”
Hiện tại, ông Tu Wyllie không thể tự làm bất cứ điều gì cho bản thân, cần sự chăm sóc 24/7 từ vợ mình, người chăm sóc chính của ông.
Bà nói: “Ông ấy không thể tự ăn, tự đi vệ sinh, không thể nói, không thể đi lại… giờ đây ông ấy còn gặp khó khăn khi nuốt, đây cũng là một phần của tình trạng bệnh.”
Các chuyên gia y tế đã xác nhận nghi ngờ của bà Margaret Wyllie rằng bệnh CTE của chồng bà là do rugby và những chấn động đầu lặp đi lặp lại khi thi đấu.
Bà nhớ lại: “Ông ấy chưa bao giờ lùi bước, luôn xông pha hết mình. Bất kể đối thủ lớn đến mức nào, và bạn biết đấy, có nhiều trường hợp chấn động não được ghi nhận và rất nhiều trường hợp khác có lẽ đã không được ghi lại.”
Margaret Wyllie cho rằng việc nhận được sự công nhận từ NZ Rugby rằng sức khỏe và bệnh CTE của chồng bà có liên quan đến môn thể thao này sẽ là một bước tiến nữa.
Bà đặt câu hỏi: “Đó sẽ là một khởi đầu tốt đẹp, phải không? Sẽ thật tuyệt nếu nghe được điều gì đó như vậy, rằng họ thực sự tin vào điều đó. Ý tôi là… họ cần bao nhiêu bằng chứng nữa trước khi sẵn sàng làm điều đó?”
Bà chia sẻ thêm: “Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian và công sức cho thế giới rugby… nhưng sự tập trung dường như chỉ dành cho những cầu thủ trẻ và chuyên nghiệp, và tôi cảm thấy có cả một nhóm cựu cầu thủ đang bị lãng quên và phải vật lộn với cuộc sống.”
Bà cho biết sự hiện diện liên tục của chồng bà trong thế giới rugby đóng một vai trò lớn trong hy vọng của họ về sự công nhận và hỗ trợ.
Bà nói: “Họ vẫn sử dụng hình ảnh ông Tu trong các tài liệu quảng cáo, bảo tàng rugby cũng trưng bày hình ảnh ông ấy, và câu lạc bộ rugby của ông ấy cũng treo ảnh ông trên tường. Nhưng đối với cuộc sống thực, hàng ngày, đó lại là một vấn đề hoàn toàn khác.”
Dù hy vọng nhận được sự hỗ trợ từ tổ chức, bà cho biết việc họ thiếu đi sự hỗ trợ đó không làm bà ngạc nhiên.
Bà giải thích: “Điều đó cũng dễ hiểu thôi, nếu họ đưa ra bất kỳ sự công nhận nào, họ sẽ phải chịu một loại trách nhiệm pháp lý nào đó, và đó là điều cuối cùng họ muốn làm.”
Trong một tuyên bố gửi tới Checkpoint, Liên đoàn Rugby New Zealand cho biết họ thông cảm với hoàn cảnh của bà Margaret và xin lỗi nếu những tuyên bố công khai của họ đã gây ra bất kỳ tổn hại hay sự bối rối nào cho bà.
Tuyên bố cũng nhấn mạnh rằng NZ Rugby cam kết sâu sắc đến phúc lợi của các cựu cầu thủ và gia đình (whānau) của họ.
NZ Rugby hỗ trợ các cầu thủ bị chấn thương và gia đình họ thông qua việc tài trợ liên tục cho Quỹ Rugby New Zealand, quỹ này cung cấp sự chăm sóc và hỗ trợ tài chính cho những người đã bị chấn thương.
Liên đoàn Rugby New Zealand khẳng định họ hoàn toàn công nhận bằng chứng y tế cho thấy ông Tu bị chấn thương khi chơi rugby, đồng thời lưu ý rằng ông là cựu cầu thủ rugby đầu tiên nhận được sự công nhận công khai và tài trợ từ ACC cho chẩn đoán này.
Tuy nhiên, họ đã không phản hồi lời mời thăm của gia đình Wyllie.
Theo rnz.co.nz