Chín bình trong 10 phút. Đó là số lượng bình khí nitơ oxit (khí cười) bị vứt bỏ mà ông Matt Winiata, Chủ tịch Hội đồng địa phương Manurewa, cho biết đã tìm thấy trên ba con phố địa phương, trong đó có những bình lớn hơn nhiều so với các loại “nangs” bạc nhỏ thường thấy rải rác khắp Auckland.
Phát hiện này đã thúc đẩy ông Winiata kêu gọi diễn đàn công khai của Ủy ban An toàn và Quy định thuộc Hội đồng Auckland vào hôm qua, yêu cầu chính phủ trung ương khẩn trương kiểm soát việc bán và kích thước của các bình khí nitơ oxit.
Khí nitơ oxit, hay còn gọi là ‘nangs’, được bán hợp pháp như một chất đẩy kem tươi. Tuy nhiên, ông Winiata cảnh báo các ủy viên hội đồng rằng những bình khí đang xuất hiện trên các con phố địa phương hiện có dung tích lên tới 3,3 lít, tương đương với 300 bình nhỏ.
“Những bình nhỏ hơn chỉ khoảng 8,5 gram. Còn những bình lớn hơn ở đây tương đương với 80 bình nhỏ như vậy,” ông nói.

“Đây là một bình 3,3 lít, tương đương với 2000 gram khí nitơ oxit, tức là 300 bình nhỏ gộp lại chỉ trong một lần sử dụng. Điều này khá rõ ràng và thực sự là một vấn đề lớn.”
Trước cuộc họp, ông Winiata đã chia sẻ với Local Democracy Reporting một bức ảnh cho thấy một trong những bình khí lớn hơn đặt cạnh một quả bóng đá để so sánh kích thước. Tại ủy ban, ông cũng mang theo một số bình khí làm vật chứng để minh họa cho những lo ngại của mình.
‘Được trình bày như một trò chơi điện tử’
Ông Winiata cho biết bao bì của các sản phẩm này được thiết kế nhằm thu hút giới trẻ.
“Không đời nào một sản phẩm kem tươi lại có hình dáng giống với một sản phẩm trò chơi điện tử,” ông nói với ủy ban. “Hình ảnh giống hệt những gì bạn sẽ tìm thấy trong Grand Theft Auto.”
Một bình khí được dán nhãn “Miami Magic Infusion”, phủ đầy đồ họa rực rỡ và hình ảnh vụ nổ. Một bình khác có hình đôi môi bốc lửa tương tự logo của Rolling Stones, cùng với những chiếc xe đua tốc độ.
“Nếu đây là một sản phẩm phục vụ ngành khách sạn, thì không có lý do gì để nó được trang trí như thế này,” ông Winiata nhận định.
Các ủy viên hội đồng lên tiếng
Ủy viên hội đồng Julie Fairey cho biết vấn đề này phản ánh những lỗ hổng quen thuộc giữa ngành công nghiệp và quy định pháp luật.
“Nó hơi giống với một số cuộc thảo luận chúng ta đã có về lĩnh vực thuốc lá điện tử, nơi ngành công nghiệp đang đi trước các quy định,” bà nói.

Chính quyền trung ương và địa phương đang cố gắng bắt kịp với các quy định nhằm phản ánh sự thay đổi trong sản phẩm mà họ đang cung cấp.
Bà Fairey yêu cầu làm rõ những gì hội đồng có thể làm thông qua các quy định địa phương so với những gì cần hành động từ chính phủ.
“Có những điều chúng ta có thể làm trước khi họ hành động không? Có những điều chúng ta có thể vận động họ làm không? Có vẻ như bạn đã bắt đầu thực hiện điều đó rồi.”
Ủy viên hội đồng Lotu Fuli lưu ý về hình ảnh và bày tỏ lo ngại về khả năng tiếp cận sản phẩm.
“Nếu bạn nghĩ về Fast and Furious, đó là một thương hiệu lớn và cực kỳ phổ biến trong khu vực của chúng ta,” bà nói.
“Nếu chúng được bán ở các cửa hàng tạp hóa, tiệm bánh, bạn biết rằng chúng không phải để dùng cho những tay đua xe hơi. Chúng có thể dễ dàng tiếp cận với trẻ em, và đó là phần mà chúng ta không mong muốn.”
“Tôi nghĩ vấn đề này ít nhất nên được báo cáo với cảnh sát để họ nhận thức được đây là một vấn đề.”
“Tất cả chúng ta, chính quyền địa phương và trung ương, cần phải đi trước một bước để không lặp lại những vấn đề đã xảy ra với thuốc lá điện tử, khi mà ‘chiếc hộp Pandora’ đã mở ra rồi.”
Kêu gọi ban hành quy định khẩn cấp
Ông Winiata cho biết đã tìm kiếm lời khuyên từ luật sư, Tiến sĩ Grant Hewison, người đã gợi ý rằng Bộ Y tế và ủy ban quản lý của hội đồng là những nơi phù hợp để nêu vấn đề này.
Ông đề xuất các biện pháp nhằm hạn chế tác hại, bao gồm giới hạn kích thước tối đa của các bình được bán cho mục đích sử dụng trong ngành khách sạn, yêu cầu bán số lượng tối thiểu để tạo rào cản chi phí, hạn chế cung cấp cho các doanh nghiệp có giấy phép với hồ sơ bán hàng được lưu giữ trong 12 tháng, và áp dụng quy định bao bì đơn giản để ngăn chặn việc tiếp thị đến giới trẻ.
“Nếu chúng ta không thể cấm hoàn toàn các sản phẩm này, thì ít nhất chúng cũng phải được giới hạn, kiểm soát và ghi nhận,” ông Winiata nhấn mạnh.
Ủy ban ủng hộ hành động
Bà Josephine Bartley, Chủ tịch ủy ban, cho biết bài trình bày của ông Winiata đã cho thấy sự cần thiết phải có hành động vận động nhanh chóng.
“Ủy ban có một trọng lượng nhất định,” bà nói.
“Tôi thực sự mong muốn ủy ban sẽ ủng hộ bạn và thu thập thông tin cần thiết, cũng như xem xét những biện pháp khác mà chúng ta có thể sử dụng để giải quyết vấn đề này.”
Bà Bartley nhấn mạnh rằng ủy ban trước đây đã từng gửi thư cho các bộ trưởng về vấn đề thuốc lá điện tử, và các khuyến nghị về cửa hàng đã được chấp nhận.
Các ủy viên hội đồng sau đó đã quyết định yêu cầu nhân viên đưa ra các lựa chọn để vận động và quản lý mạnh mẽ hơn việc sử dụng khí nitơ oxit giải trí, bao gồm cả các bình khí lớn hơn.
‘Nếu không thể kiểm soát được điều này…’
Ông Winiata cho biết các bình khí lớn hơn chỉ mới bắt đầu xuất hiện ở Manurewa gần đây.
“Tất cả những điều này đều rất mới… chỉ mới khoảng một tuần rưỡi kể từ khi tôi phát hiện ra tất cả những vật phẩm này. Với việc bình lớn hơn được tìm thấy vào thứ Bảy tuần trước, điều này đã thúc đẩy sự cần thiết phải trình bày vấn đề trước Ủy ban Quy định.”
Ông Winiata chia sẻ với Local Democracy Reporting: “Điều này sẽ rất tàn khốc nếu chúng ta không thể kiểm soát được, và giới trẻ trong cộng đồng của chúng ta sẽ phải chịu đựng vô cùng.”
Theo 1news.co.nz