Giải thích – Hội đồng thành phố Auckland gần đây đã đưa ra quyết định giữa hai kế hoạch nhằm mở đường cho việc xây dựng thêm nhà ở trong thành phố.
Kế hoạch ban đầu, được biết đến với tên gọi Thay đổi Kế hoạch 78 – một chỉ thị từ chính phủ tiền nhiệm yêu cầu hội đồng cho phép xây dựng thêm nhà ở mật độ cao và nhà ba tầng – đã bị bãi bỏ.
Đa số các ủy viên hội đồng đã bỏ phiếu vào cuối tháng 9 để thông qua một kế hoạch mới, tập trung vào các tòa nhà cao 10-15 tầng xung quanh các trung tâm giao thông công cộng.
Quá trình này đã gây ra nhiều tranh cãi. Một số cuộc họp công khai đã được tổ chức, nơi cư dân bày tỏ mối lo ngại của họ về các kế hoạch tăng cường mật độ nhà ở đề xuất với các đại diện dân cử, bao gồm Phó Thủ tướng David Seymour và Bộ trưởng Bộ Nghệ thuật, Văn hóa và Di sản Paul Goldsmith.
Trong khi tranh luận về các kế hoạch vào tháng trước, các ủy viên hội đồng đã được yêu cầu ngừng sử dụng “ngôn ngữ bạo lực”.
Tuy nhiên, Thị trưởng Auckland Wayne Brown cho biết kế hoạch mới sẽ mở ra một cuộc thảo luận hợp lý về cách thức và nơi mọi người nên sinh sống.
Ông nói: “Thực sự đây không phải là khoa học tên lửa.”
“Chúng ta cần một tương lai kiên cường về thể chất và tài chính. Điều này sẽ cho phép chúng ta giảm mật độ xây dựng ở những khu vực dễ ngập lụt và xây dựng tập trung ở những khu vực hợp lý – như xung quanh các hành lang giao thông, các khu vực có thể đi bộ, và nơi chúng ta đã đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng, bao gồm đường ống nước, đường sá và tuyến đường sắt.”
“Công chúng sẽ có cơ hội lên tiếng thông qua các buổi điều trần, kiến nghị và qua các đại diện địa phương của họ. Tôi mong chờ được lắng nghe cuộc tranh luận công khai.”
Minister Simeon Brown. – Photo: MARIKA KHABAZI / RNZ
Vì sao lại có hai lựa chọn để tăng mật độ nhà ở?
Sau trận lũ lụt tàn phá khu vực Auckland vào năm 2023, hội đồng đã bày tỏ lo ngại về Thay đổi Kế hoạch 78 và yêu cầu sửa đổi luật. Họ nhấn mạnh rằng các quy định hiện hành không cho phép họ ngăn chặn việc xây dựng nhà mới ở những khu vực có nguy cơ ngập lụt cao.
Thay đổi Kế hoạch 120 là phương án mà các ủy viên hội đồng đã quyết định thay thế kế hoạch cũ. Đa số đã bỏ phiếu ủng hộ một đề xuất dự thảo đưa ra lấy ý kiến công chúng tại cuộc họp cuối cùng của Ủy ban Chính sách và Quy hoạch vào ngày 24 tháng 9, trước cuộc bầu cử địa phương vào cuối tuần này.
Chính phủ có yêu cầu Auckland tăng năng lực nhà ở không?
Có. Chính phủ đã cho phép hội đồng rút lại Thay đổi Kế hoạch 78, với điều kiện hội đồng phải đưa ra một kế hoạch thay thế có khả năng cung cấp ít nhất cùng một năng lực nhà ở như Thay đổi Kế hoạch 78 – ước tính khoảng hai triệu căn nhà.
Bộ trưởng Bộ Nhà ở Chris Bishop và Bộ trưởng Auckland Simeon Brown cũng đã chỉ đạo hội đồng vào đầu năm nay để cho phép xây dựng thêm nhà ở xung quanh các ga của Tuyến đường sắt đô thị (City Rail Link) – dự án trị giá 5,5 tỷ USD dự kiến khai trương vào năm tới.
Kế hoạch tăng mật độ nhà ở mới của Auckland cụ thể là gì?
Kế hoạch mới ưu tiên xây dựng thêm nhà ở trong khoảng cách đi bộ (10 phút) từ các ga tàu, bao gồm cả những ga dự kiến khai trương vào năm tới như một phần của Tuyến đường sắt đô thị (City Rail Link).
Kế hoạch đề xuất các tòa nhà cao 15 tầng xung quanh các ga tàu Maungawhau (Mount Eden), Kingsland và Morningside, cùng các tòa nhà cao 10 tầng quanh các ga Mount Albert và Baldwin Avenue.
Tương tự như Thay đổi Kế hoạch 78, kế hoạch mới cũng yêu cầu cho phép xây dựng nhà ở mật độ cao, như các căn hộ, trong vòng 15 phút di chuyển từ trung tâm thành phố, và trong vòng 10 phút từ các trạm dừng xe buýt nhanh Northern và Eastern Busway.
Nhà ở mật độ cao cũng sẽ được xây dựng trong vòng 10 phút từ các trung tâm đô thị lớn của Auckland, bao gồm Newmarket, Manukau, New Lynn, Sylvia Park, Botany, Papakura, Takapuna, Henderson, Albany, Westgate và Drury.
Kế hoạch mới cũng yêu cầu bất kỳ khu vực nào được đề xuất phát triển phải trải qua một cuộc đánh giá rủi ro thiên tai nghiêm ngặt trước khi được phê duyệt.
123rf
Có thực sự hai triệu căn nhà đang được xây dựng?
Trả lời ngắn gọn là không. Thực tế, số lượng nhà ở dự kiến được xây dựng sẽ ít hơn nhiều.
Theo hội đồng, Auckland đã xây dựng khoảng 14.000 căn nhà mỗi năm kể từ năm 2018, tổng cộng khoảng 100.000 căn. Với tốc độ đó, sẽ mất hơn 100 năm để đạt con số hai triệu. Hội đồng dự kiến nhu cầu nhà ở trong 30 năm tới sẽ cần khoảng 241.000 căn nhà mới.
Hai triệu không phải là mục tiêu xây dựng, mà là số lượng nhà ở tối đa mà chính phủ muốn thành phố có thể có được nếu mọi địa điểm phù hợp, bao gồm cả những địa điểm đã có nhà, được phát triển đầy đủ.
Ý tưởng là tạo không gian cho nhiều ngôi nhà hơn trong tương lai dài hạn nếu thành phố cần. Nhưng việc xây dựng gì sẽ phụ thuộc vào chủ sở hữu tài sản và các nhà phát triển.
Finn Blackwell
Vì sao một số cư dân và ủy viên hội đồng lo ngại?
Hàng trăm người đã đổ về các cuộc họp như cuộc họp tại Trung tâm Làng Mt Eden, do Liên minh Đặc trưng (Character Coalition) tổ chức.
Cư dân lo ngại rằng cả hai kế hoạch đề xuất sẽ loại bỏ tình trạng ‘đặc trưng’ của hàng trăm biệt thự và nhà gỗ trong khu dân cư của họ. Họ cũng lập luận rằng các kế hoạch này không xem xét áp lực mà việc tăng cường nhà ở sẽ gây ra cho cơ sở hạ tầng vốn đã quá tải, như hệ thống thoát nước mưa, nước thải và trường học.
Tại một cuộc họp hội đồng gay gắt và kéo dài về vấn đề này, hầu hết các ủy viên hội đồng đều ủng hộ việc tăng cường mật độ xây dựng xung quanh các trung tâm giao thông.
Tuy nhiên, Ủy viên hội đồng Albert-Eden-Puketāpapa Christine Fletcher cho rằng quá trình này đã bị vội vã và kêu gọi thêm thời gian để khắc phục các vấn đề với Thay đổi Kế hoạch 120. Yêu cầu của bà đã bị các đồng nghiệp bỏ phiếu bác bỏ.
RNZ / Finn Blackwell
Ủy viên hội đồng Howick Maurice Williamson cho biết ông sẽ không hài lòng với bất kỳ lựa chọn nào, ví von nó như việc phải chọn giữa một đội xử bắn và một mũi tiêm thuốc độc. Bình luận này đã khiến chủ tịch Richard Hills kêu gọi các ủy viên hội đồng ngừng sử dụng “ngôn ngữ bạo lực”.
Tuy nhiên, đa số các ủy viên hội đồng đã đồng ý rằng Thay đổi Kế hoạch 120 là lựa chọn tốt hơn trong hai phương án được đưa ra.
Thị trưởng Brown cảnh báo rằng nếu họ không đưa ra quyết định trước ngày 10 tháng 10, họ có nguy cơ Bộ trưởng Bishop sẽ tự mình đưa ra quyết định thay họ.
Ủy viên hội đồng Waitākere Shane Henderson cho biết kế hoạch thay thế sẽ mang lại ‘cơ hội công bằng’ cho những người mua nhà lần đầu và cung cấp thêm nhà ở cho những người “đang chật vật tìm chỗ ở”.
Hills lập luận rằng các khu vực có đặc trưng riêng sẽ được bảo vệ bằng cách không còn bắt buộc chúng phải có quy hoạch ba tầng. Ông thừa nhận các khu vực như Mount Eden và Kingsland vẫn có thể bị ảnh hưởng, nhưng người dân sẽ phải bán hoặc phát triển tài sản đặc trưng của riêng họ để loại bỏ chúng.
Một số cư dân tại cuộc họp hội đồng đã bày tỏ sự thất vọng vì không có quy trình tham vấn, điều mà hội đồng thừa nhận lẽ ra là thực tiễn tốt nhất, nhưng họ đã hết thời gian.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Bộ trưởng Bishop cho biết bước tiếp theo là hội đồng sẽ tìm kiếm chỉ đạo của ông về khung thời gian để kế hoạch mới trở thành luật.
Tham vấn công chúng dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 3 tháng 11 đến ngày 19 tháng 12 để người dân Auckland có thể đóng góp ý kiến về cách thức và nơi tăng trưởng nhà ở nên diễn ra, với việc hội đồng mở cổng tiếp nhận ý kiến trực tuyến.
Các ý kiến đóng góp về kế hoạch dự kiến sẽ được lắng nghe bởi một hội đồng chuyên gia độc lập, những người sau đó sẽ đưa ra khuyến nghị cho hội đồng.
Theo rnz.co.nz