Theo một chuyên gia kinh tế, giá thực phẩm đang tăng nhanh hơn nhiều so với tiền lương, tạo thêm áp lực lên ngân sách hộ gia đình và gây ra một cuộc ‘thắt chặt’ mà đối với một số người, cảm giác còn tồi tệ hơn cả cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Dữ liệu của Cơ quan Thống kê New Zealand (Stats NZ) cho thấy, trong tháng 8, giá cả đã cao hơn 5% so với cùng kỳ năm trước.
Tùy thuộc vào cách đo lường tăng trưởng tiền lương, thu nhập chỉ tăng khoảng một nửa so với mức tăng giá này.
Ông Shamubeel Eaqub, nhà kinh tế trưởng của Simplicity, nhận định đây là một “cuộc vật lộn dai dẳng” đối với các hộ gia đình đang chờ đợi sự giảm nhẹ từ suy thoái kinh tế và khủng hoảng chi phí sinh hoạt trong vài năm qua.
Ông cho biết, mặc dù từng có dự báo rằng suy thoái và phục hồi kinh tế có thể giống như cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhưng thực tế đã chứng minh nó sâu sắc và kéo dài hơn.
Chi phí sinh hoạt của hầu hết các hộ gia đình vẫn ở mức cao ngay cả khi lạm phát giảm, bởi vì những thứ giảm giá mạnh nhất thường là những mặt hàng ít được mua thường xuyên, chứ không phải các chi phí cốt lõi mà người dân phải chi tiêu đều đặn.
Ông nói: “Lạm phát đối với các nhu yếu phẩm thường xuyên sử dụng đang rất cao. Điều này khiến mọi người cảm thấy rõ rệt hơn rất nhiều.”
Giá nhóm thực phẩm tạp hóa tăng 4,7% là yếu tố đóng góp lớn nhất vào mức tăng giá thực phẩm hàng năm.
Nguyên nhân chủ yếu là do giá sữa, phô mai và bơ tăng. Cụ thể, giá sữa tăng 16,3% lên 4,72 USD cho hai lít; phô mai tăng 26,2% lên 12,89 USD cho một khối một kilogram; và bơ tăng 31,8% so với cùng kỳ năm trước, đạt 8,58 USD cho 500g.
Giá trung bình của sữa, phô mai và bơ được tính dựa trên lựa chọn rẻ nhất hiện có cho mỗi loại.
Giá nhóm thịt, gia cầm và cá, tăng 8,1%, là yếu tố đóng góp lớn tiếp theo vào mức tăng giá thực phẩm hàng năm.
Sự tăng giá của nhóm thịt, gia cầm và cá chủ yếu do giá thịt bò bít tết, thịt bò xay và đùi cừu tăng cao.
Ông Growden cho biết: “Giá trung bình của thịt bò xay là 22,53 USD/kg vào tháng 8 năm 2025, tức là tăng 3,40 USD chỉ trong một năm.”
Giá rau củ quả tăng 8,9%, các bữa ăn tại nhà hàng và thực phẩm chế biến sẵn tăng 12,4%, và đồ uống không cồn tăng 3,9%.
Ông Eaqub nhận định, giá cả có thể sẽ tiếp tục tăng, nhưng không theo cùng một tốc độ như trước đây.
Ông cho biết, các hộ gia đình có thu nhập thấp nhất đang phải vật lộn khó khăn hơn đáng kể trong giai đoạn suy thoái này.
Ông Gareth Kiernan, chuyên gia dự báo trưởng của Infometrics, cho biết đã có một số dấu hiệu giảm nhẹ về giá sữa trên thị trường quốc tế.
“Vẫn còn áp lực về phía giá thịt, vì vậy tôi dự đoán tình trạng này sẽ kéo dài thêm một thời gian nữa. Một phần là do tính thời vụ của giá rau củ quả… bạn cũng có thể kỳ vọng giá sẽ trở lại mức bình thường hơn. Nhìn chung, có một cảm giác rằng khả năng tăng giá đã bị hạn chế.”
Ông nói thêm: “Trong lĩnh vực thực phẩm, chúng ta có xu hướng là người chấp nhận giá, vì vậy tình hình cầu không quá quan trọng như ở các lĩnh vực kinh tế khác, nhưng nó vẫn tạo ra một chút áp lực.”
Ông cho rằng, với việc lạm phát nói chung được dự báo sẽ giảm bớt và mức tăng hiện tại được coi là tạm thời, Ngân hàng Dự trữ có lẽ sẽ không quá lo lắng.
Ông kết luận: “Có sự đồng thuận khá mạnh mẽ giữa các nhà phân tích rằng lạm phát sẽ được kiểm soát vào đầu năm tới, vì vậy đây chỉ là vấn đề nhìn nhận các diễn biến ngắn hạn.”
Theo rnz.co.nz