Diễn đàn Chủ tịch Iwi Quốc gia và Hội đồng Công đoàn New Zealand (CTU) Te Kauae Kaimahi đã chính thức công bố một ngày đoàn kết toàn quốc giữa các iwi (bộ tộc Māori) và công đoàn. Mục tiêu của sự kiện này là nhằm phản đối “các cuộc tấn công liên tục của chính phủ vào người Māori và người lao động”.
Ngày đoàn kết quốc gia, được gọi là Rā Whakamana, sẽ diễn ra vào ngày 28 tháng 10. Sự kiện này nhằm “tái khẳng định quyền tự quyết (tino rangatiratanga) của Tangata Whenua (người bản địa Māori) và bảo vệ quyền lợi cũng như phúc lợi của tất cả người lao động”.
Rā Whakamana sẽ là lần đầu tiên các iwi và công đoàn hợp tác trên quy mô toàn quốc.
Ngày 28 tháng 10 có ý nghĩa lịch sử đặc biệt. Đây là ngày ký kết He Whakaputanga o te Rangatiratanga o Nu Tireni (Tuyên ngôn Độc lập của New Zealand) vào năm 1835 và cũng là ngày diễn ra các cuộc biểu tình Ngày Lao động đầu tiên vào năm 1890, góp phần đảm bảo chế độ làm việc 8 giờ một ngày.
CTU, Nhóm Pou Tikanga của Diễn đàn Chủ tịch Iwi và các tổ chức khác như Toitū Te Tiriti và ActionStation đều tham gia vào sự kiện này. Họ kêu gọi huy động quần chúng trên khắp cả nước vào lúc 12 giờ trưa ngày 28 tháng 10 để “gửi một thông điệp mạnh mẽ rằng chúng tôi sẽ không lùi bước trước các cuộc tấn công liên tục của chính phủ vào người dân của chúng tôi”.
“Rā Whakamana là một lập trường dựa trên tikanga (phong tục Māori) nhằm bảo vệ phúc lợi văn hóa, phẩm giá, quyền của người lao động, mana wāhine (quyền của phụ nữ), rangatahi (thanh niên) và tino rangatiratanga – được dẫn dắt bởi các lãnh đạo iwi hợp tác với phong trào công đoàn,” Tiến sĩ Kenneth Kennedy, người phát ngôn của iwi, cho biết.
“Mặc dù Dự luật về Nguyên tắc Hiệp ước đã bị đánh bại, chính phủ này vẫn tiếp tục chương trình nghị sự chống Hiệp ước và chống người lao động của mình. Họ đang làm suy yếu Te Tiriti o Waitangi (Hiệp ước Waitangi), loại bỏ các điều khoản Hiệp ước khỏi luật pháp, thúc đẩy Dự luật Tiêu chuẩn Quy định, ngăn chặn bình đẳng lương cho wāhine (phụ nữ), và xói mòn quyền lợi cũng như sự bảo vệ của người lao động trong khi chi phí sinh hoạt tiếp tục tăng,” người phát ngôn của iwi, Na Raihania, nói thêm.
“Rā Whakamana là về việc duy trì áp lực. Chúng tôi sẽ tiếp tục huy động và gây gián đoạn cho đến khi chính phủ này ngừng tấn công người Māori, chia rẽ cộng đồng và làm tổn hại đến sức khỏe văn hóa và an toàn của người lao động Māori,” người phát ngôn công đoàn Laures Park nhấn mạnh.
“Cùng nhau, với tư cách là iwi, là công đoàn, là Tangata Whenua và Tangata Tiriti (những người sống theo Hiệp ước), chúng tôi không chỉ kháng cự, chúng tôi đang tạo ra một tương lai nơi tino rangatiratanga là hiện thực cho tất cả mọi người và Te Tiriti o Waitangi đoàn kết tất cả các cộng đồng,” người phát ngôn công đoàn Grant Williams phát biểu.
Liên đoàn Hàng hải New Zealand cũng ủng hộ Rā Whakamana. Tổng thư ký Carl Findlay cho biết cuộc đấu tranh vì quyền lợi của người lao động và cuộc đấu tranh vì công lý theo Hiệp ước là hai mặt của một vấn đề.
“Tại các bến cảng, trong các cảng biển của chúng tôi và trên các con tàu của chúng tôi, chúng tôi thấy hàng ngày rằng cuộc đấu tranh vì phẩm giá, an toàn và mức lương công bằng là cuộc đấu tranh chung của tất cả người lao động,” ông nói.
“Chương trình nghị sự của chính phủ này là một cuộc tấn công trực tiếp vào tất cả những người lao động. Họ đang xói mòn các quyền và sự bảo vệ đã giành được một cách khó khăn trong khi chi phí sinh hoạt tiếp tục tăng, ngăn chặn bình đẳng lương cho wāhine, và tấn công Te Tiriti o Waitangi. Chúng tôi sẽ không đứng yên nhìn điều này xảy ra.”
Findlay cho biết đây là một sự hợp tác lịch sử giữa iwi và công đoàn.
“Đây là lời kêu gọi tất cả Tangata Whenua và Tangata Tiriti hãy cùng nhau đứng lên. Qua nhiều thế hệ, những người lao động hàng hải đã đấu tranh vì một sự đối xử công bằng. Giờ đây, chúng tôi tự hào sát cánh cùng iwi để tạo ra một tương lai nơi tino rangatiratanga là hiện thực cho tất cả mọi người và Te Tiriti o Waitangi đoàn kết tất cả các cộng đồng của chúng ta.”
Theo rnz.co.nz