Thủ tướng Christopher Luxon cho rằng sự thay đổi trong môi trường thương mại là một “hồi chuông cảnh tỉnh” đối với nhiều quốc gia và có “động lực rất lớn” từ các nhà lãnh đạo khác để duy trì trật tự dựa trên luật lệ.
Ông Luxon nhận định những “thay đổi thực sự” trong địa chính trị không phải là điều đáng sợ, và New Zealand nên xem đây vừa là cơ hội vừa là thách thức.
Phát biểu vào cuối tuần công du Đông Nam Á, ông Luxon nhấn mạnh rằng, hơn bao giờ hết, New Zealand cần phải thúc đẩy lợi ích quốc gia của mình.
Ông cũng chỉ ra sự cần thiết phải “đổi mới các thể chế quản lý luật pháp quốc tế của chúng ta”.
“Chúng ta cần đảm bảo rằng mình đang làm mọi thứ có thể để thúc đẩy lợi ích quốc gia và giúp New Zealand kiên cường nhất có thể trong một thế giới ngày càng nhiều biến động.”
Ông Luxon cho biết trật tự thế giới đã tồn tại suốt 70 năm qua đã thay đổi.
Với việc đã nới lỏng các rào cản thương mại của mình vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 90, New Zealand đã thể hiện sự linh hoạt, di chuyển giữa các thị trường “nhanh chóng”.
Hơn nữa, New Zealand là một quốc gia nhỏ và đã bị “ảnh hưởng nặng nề” bởi các điều kiện thương mại toàn cầu hơn so với các quốc gia cỡ vừa hoặc lớn.
“Chúng tôi đã quen với điều đó trong 30 năm qua,” ông Luxon nói. “Đó là lý do tôi nói chúng tôi có sự nhanh nhẹn, linh hoạt và thích nghi tốt hơn nhiều.”
Ông cho biết, điều này không đúng với nhiều quốc gia khác, bởi họ vẫn còn mắc kẹt với các hàng rào thuế quan, trợ cấp và bị ràng buộc với các đối tác thương mại truyền thống.
“Họ không thể di chuyển linh hoạt như chúng tôi. Đây là một hồi chuông cảnh tỉnh khá tốt, khiến nhiều quốc gia phải nói rằng, ‘nghe này, chúng ta nên hợp tác với nhau nhiều hơn những gì chúng ta đã làm’.”
Ông Luxon cho biết các cuộc thảo luận của ông xoay quanh việc đẩy nhanh một số biện pháp can thiệp và chỉ ra một cuộc họp sẽ diễn ra tại Melbourne trong ba tuần tới, giữa các bộ trưởng thương mại đại diện cho Liên minh Châu Âu và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Ông gọi đây là “sự khởi đầu” giữa hai khối mà trước đây hoàn toàn không có mối liên hệ nào.
“Ai biết điều đó sẽ đi đến đâu, nhưng ít nhất… chúng tôi đang cố gắng đổi mới.”
Ông cũng đề cập đến Liên Hợp Quốc, cho rằng tổ chức này đã không hiện diện hoặc “không có bất kỳ tác động nào” trong các vấn đề ở Ukraine hay Gaza, và nói rằng ông không muốn Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đi theo con đường tương tự, nơi nó “mất đi tất cả ảnh hưởng và tác động của mình”.
“Nếu bạn không giữ cho chúng đúng trọng tâm và không duy trì sự phù hợp của chúng với vị trí của bạn ngay tại đây, ngay bây giờ, thì nguy cơ là những gì chúng được thành lập cách đây 5 hoặc 10 năm sẽ không còn phù hợp cho ngày hôm nay.”
Bất kỳ tổ chức nào cũng cần phải liên tục phát triển, để nó thực sự đúng trọng tâm và phù hợp với thời điểm hiện tại.
Nếu không, ông nói, chúng sẽ trở thành những thể chế “không có thực quyền” và “không mang lại kết quả như chúng ta mong muốn”.
Ông gợi ý rằng chúng cần được cải cách, trước khi quá muộn.
Cuối cùng, ông Luxon cho biết các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh APEC vào thứ Sáu tập trung vào việc sử dụng diễn đàn này để thực hiện “những gì chúng ta đã làm trong lịch sử, đó là phát minh, ươm tạo và đổi mới kiến trúc thương mại mới”.
Nhìn chung, có những cảm nhận “tốt” và “mạnh mẽ” về việc hợp tác và thúc đẩy hệ thống dựa trên luật lệ, ông nói.
“Giờ đây, công việc thực sự bắt đầu.”
Ông Luxon cũng nói về cuộc gặp ngắn với Chủ tịch Tập Cận Bình vào tối thứ Sáu, mà ông cho rằng chỉ là một “cuộc trò chuyện cá nhân”, nhưng là cơ hội để đảm bảo New Zealand vẫn nằm trong “tầm ngắm” của Chủ tịch.
Khi được hỏi liệu New Zealand có thực sự nằm trong tầm ngắm của Trung Quốc hay không, ông Luxon nhấn mạnh “chắc chắn rồi”, trước khi nhắc lại các cuộc tiếp xúc khác nhau mà ông đã có với người đồng cấp Trung Quốc trong năm qua, như ông đã làm nhiều lần trong tuần này, “vì vậy chúng tôi đang ở trong tình trạng tốt”.
Kết thúc chuyến đi, ông Luxon chỉ ra năm mục tiêu chính mà ông đã đặt ra khi tới khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương: nâng cấp quan hệ của New Zealand với ASEAN; thực hiện một số giao dịch kinh doanh tại Malaysia; nâng cấp quan hệ với Hàn Quốc; bảo vệ hệ thống thương mại dựa trên luật lệ; và xây dựng quan hệ song phương với các đối tác và nhà lãnh đạo mà ông có cơ hội tiếp xúc.
Về ý nghĩa thực sự của chuyến đi này đối với New Zealand, ông thừa nhận rằng đây là một “thời điểm khó khăn” ở quê nhà, nhưng trong thế giới gồm 195 quốc gia và tám tỷ người, “có một thế giới cơ hội rộng lớn“.
“Chúng ta đang sống trong khu vực năng động nhất thế giới.”
“Chúng ta có các thể chế xã hội và dân chủ vững mạnh, nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào, những con người tài năng, và không có lý do gì để chúng ta không thể làm tốt một cách xuất sắc cho chính mình trong những năm và thập kỷ tới.”
Theo 1news.co.nz