Đồng chủ tịch Te Pāti Māori đã lên tiếng bảo vệ quyết định đột ngột kết thúc cuộc họp báo về “tái cơ cấu” đảng, cho rằng lòng tin đã bị các phóng viên phá vỡ.
Sau sự kiện tái cơ cấu đảng được mong đợi và sự xuất hiện của nghị sĩ mới nhất Oriini Kaipara, hai đồng chủ tịch Debbie Ngarewa-Packer và Rawiri Waititi đã có buổi trò chuyện với người dẫn chương trình Mata, Mihingārangi Forbes, để thảo luận về các ưu tiên trong năm tới và những đối tác mà họ sẽ hợp tác.
Ngoài ra, các đồng chủ tịch cũng phản hồi về những cáo buộc của Eru Kapa-Kingi liên quan đến phong cách lãnh đạo của đảng và mối quan hệ với truyền thông.
Cuộc phỏng vấn diễn ra sau khi cả hai đã xuất hiện ngắn gọn trước truyền thông vào thứ Năm, nhưng đã cắt ngang phần hỏi đáp khi một phóng viên đặt câu hỏi về cáo buộc của Kapa-Kingi rằng đảng có “mô hình độc tài“.
Waititi bảo vệ quyết định rời đi, cho rằng đảng muốn dành không gian đó cho việc ăn mừng.
“Hãy cho chúng tôi thời gian để ăn mừng việc Oriini gia nhập Quốc hội,” ông nói. “Hãy cho chúng tôi thời gian để có thể ăn mừng sự tái cơ cấu của ‘waka’ (con thuyền) này và đó chính xác là điều chúng tôi đã nói với truyền thông trước khi buổi họp báo diễn ra.”
“Khi các bạn phá vỡ lòng tin đó, chúng tôi sẽ không còn gì nhiều để nói.”
Ngarewa-Packer nói thêm: “Chúng tôi ở đây để nói chuyện với các bạn về mọi thứ, nhưng… chúng tôi không nhận được sự tôn trọng tương xứng.”
Bà cũng phủ nhận việc Waititi đã vượt quá giới hạn khi ông kéo bà đi để dừng cuộc họp báo.
“Anh ấy không kéo tôi sang một bên, anh ấy đang bảo vệ tôi,” bà nói. “Người em trai này sẽ không bao giờ đẩy tôi sang một bên hay làm bất cứ điều gì, vì tôi sẽ táng vào tai anh ấy.”
“Đó không phải là mối quan hệ của chúng tôi… và anh ấy sẽ đảm bảo rằng tôi ra ngoài an toàn, bởi vì chúng tôi đã bị quấy rầy và tôi đã bị kích động.”
Waititi cho rằng truyền thông chính thống quá tập trung vào xung đột, cáo buộc có “phản ứng thái quá” đối với màn haka không được phép ở cuối bài phát biểu đầu tiên của Kaipara.
Khi được cho thêm cơ hội phản hồi về các cáo buộc của Kapa-Kingi, Waititi nói rằng đó là quan điểm của một cá nhân.
“Không ai khác lên tiếng.”
Ngarewa-Packer nói rằng Kapa-Kingi đang “bảo vệ mẹ của mình.”
“Với vai trò lãnh đạo đi kèm nhiều cáo buộc, nhưng bạn thực sự chỉ cần tiếp tục và hành động,” bà nói. “Hành động của chúng tôi tự nói lên tất cả.”
Bà cho biết các đồng chủ tịch cuối cùng phải chịu trách nhiệm trước cử tri của họ.
“Chúng tôi không bị loại bỏ bởi các cá nhân.”
Khi được hỏi liệu họ có sẵn sàng hàn gắn mối quan hệ đó không, Waititi nói rằng họ luôn cởi mở với những cuộc thảo luận như vậy.
“Chúng tôi đã quay trở lại.”
Ông nói với Mata rằng gần đây đảng đã “gặp khó khăn“, phải đối phó với các cuộc tấn công nhằm vào Te Tiriti o Waitangi (Hiệp ước Waitangi), wāhine (phụ nữ Māori), cộng đồng cầu vồng, công đoàn và môi trường.
“Khi bạn gặp khó khăn, bạn sẽ mất đi tầm nhìn về những gì chúng ta thực sự ở đây để làm,” ông nói.
“Công việc của chúng tôi là đảm bảo rằng chúng tôi lắng nghe người dân, chúng tôi tái cơ cấu và đảm bảo rằng chúng tôi tiếp tục những ‘mahi’ (công việc) tích cực mà chúng tôi dành cho người dân của mình, và đó là để đảm bảo rằng chúng tôi đạt được Aotearoa hou (New Zealand mới) mà chúng tôi khao khát.”
Năm tới, những người từ 18-19 tuổi muốn nhận hỗ trợ tìm việc (Jobseeker support) hoặc trợ cấp khẩn cấp tương đương sẽ phải trải qua kiểm tra thu nhập của cha mẹ để xem liệu cha mẹ họ có thể hỗ trợ họ không, thay vì người đóng thuế.
Việc công bố chính sách này trùng hợp với sự sụt giảm mạnh các cơ hội việc làm và số lượng lớn người New Zealand di cư sang Úc để tìm việc.
Ngarewa-Packer cho rằng giải pháp là ngừng đầu tư vào “phân khúc cao cấp” của nền kinh tế.
“Đây là vấn đề cá nhân đối với tôi,” bà nói.
“Tôi có một đứa con 21 tuổi đang chuẩn bị chuyển sang Úc, vì thực tế là, với tư cách là một thợ học nghề xây dựng, cháu đang vật lộn để tìm ‘mahi’ (công việc), và chất lượng cuộc sống mà cháu nghĩ rằng mình và bạn đời nên có.”
“Chúng tôi đã nói về việc tái phân phối của cải, nhưng cũng là khả năng đầu tư vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ của chúng tôi, khả năng đầu tư, và khả năng giữ các nguồn lực cũng như các thực thể của chúng tôi ở lại Aotearoa, bởi vì đây là vấn đề – chúng tôi đã gửi mọi thứ ra nước ngoài.”
Waititi chỉ ra chính sách ‘Whānau First‘ (Gia đình là trên hết) của đảng – đảm bảo 25% các hợp đồng mua sắm thuộc về người Māori – như một cách để giảm bớt khó khăn kinh tế của người Māori.
“Thật không may, người dân và các nhà thầu của chúng tôi không nhận được những công việc đó,” ông nói. “Chúng đang thuộc về những người có mối quan hệ, chứ không phải những người có năng lực trong quy trình này.”
“Bạn có thể thấy xây dựng diễn ra khắp nơi, nhưng người dân của chúng tôi không có mặt trong những công việc cụ thể đó.”
Khi được hỏi về kế hoạch trở thành một phần của liên minh thành công sau cuộc bầu cử năm tới, Ngarewa-Packer cho biết Te Pāti Māori có điểm chung với các đảng đối lập.
“Tôi sẽ nói thật với các bạn, chúng tôi không mong đợi có mặt ở đây cho đến năm 2029. Chúng tôi không lường trước được sự phát triển mà chúng tôi đã có, vì vậy chúng tôi thực sự phải trưởng thành, ngay cả về mặt chính trị.”
“Chúng tôi đã có những cuộc thảo luận rất lành mạnh với Te Pāti Kākāriki [Đảng Xanh], chúng tôi đã gặp Đảng Lao động vài lần và nói về những điểm chung của chúng tôi. Rõ ràng, có những điểm chung về thuế tài sản, rõ ràng có những điểm chung trong việc đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.”
Điều này bất chấp một số mâu thuẫn giữa Te Pāti Māori và Đảng Lao động, sau khi Nghị sĩ Tākuta Ferris tỏ thái độ không hài lòng với việc những người không phải Māori vận động tranh cử cho Peeni Henare của Đảng Lao động trong cuộc bầu cử phụ ở Tāmaki Makaurau.
Mặc dù cả hai đồng chủ tịch đều thừa nhận bài đăng trên mạng xã hội có thể đã làm nhiều người ủng hộ họ khó chịu, nhưng ưu tiên của họ là lật đổ chính phủ liên minh.
“Nếu chúng ta quay trở lại vấn đề bờ biển và đáy biển, đó là lý do tại sao chúng tôi ở đây với tư cách là Te Pāti Māori,” Waititi nói.
“Chúng tôi có thể dễ dàng quay lại và nói, ‘Chà, chúng tôi không đồng ý với các bạn ở đó, làm sao chúng tôi có thể làm việc với một đảng đã [chịu trách nhiệm về] vụ tịch thu lớn nhất mà đất nước này từng chứng kiến?’, nhưng chúng tôi đã tiếp tục và nhận thấy có một số điểm chung ở đó.”
Waititi cũng cho biết cựu trưởng đoàn của đảng Mariameno Kapa-Kingi “không bị giáng chức“, mà thay vào đó là được điều chuyển sau cái chết của Takutai Moana Natasha Kemp.
“[Kemp] đã ở trong ủy ban dịch vụ xã hội với chúng tôi [và] đó là nơi Oranga Tamariki (Cơ quan Bảo vệ Trẻ em) hoạt động. Mariameno là người ủng hộ mạnh mẽ nhất cho ‘mokopuna Māori’ (trẻ em Māori) trong Quốc hội này.”
“Đó là một công việc rất hành chính – công việc cụ thể đó – và chúng tôi có một ghế tại Te Taitokerau vốn rất sít sao trong cuộc bầu cử. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng chúng tôi giữ vững ghế đó cho Te Pāti Māori và để Mariameno trở về với cộng đồng của bà ấy.”
Mất vị trí trưởng đoàn có nghĩa là Kapa-Kingi sẽ bị cắt giảm lương khoảng 20.000 đô la.
Toàn bộ cuộc phỏng vấn có sẵn trên trang web của RNZ.
Theo rnz.co.nz