Một giám đốc hội đồng quản trị KiwiRail mới được bổ nhiệm có liên quan đến một công ty đã quyên góp cho đảng NZ First.
Ông Scott O’Donnell là một trong bốn giám đốc của Dynes Transport Tapanui, công ty đã quyên góp 20.000 USD cho NZ First vào tháng 7 năm 2024.
Công ty này cũng tham gia vào một dự án gần đây đã nhận được khoản vay 8 triệu USD từ chính phủ cho cơ sở hạ tầng khu vực.
Nhà khoa học chính trị Bryce Edwards cho rằng, mặc dù các khoản đóng góp cho đảng không được coi là xung đột lợi ích, nhưng ông tin rằng đây là một “cơn bão hoàn hảo” của các yếu tố có thể làm xói mòn lòng tin vào hệ thống chính trị.
“Chắc chắn đây là kiểu quan hệ dẫn đến, ít nhất là, nhận thức về một thỏa thuận ‘có đi có lại’, trong đó các khoản quyên góp mang lại cho người đóng góp sự đối xử đặc biệt từ chính phủ.”
Tuần trước, Bộ trưởng Đường sắt Winston Peters đã công bố việc bổ nhiệm ông Scott O’Donnell vào hội đồng quản trị KiwiRail thuộc sở hữu nhà nước. Thông báo này cũng đề cập đến một kế hoạch xử lý xung đột lợi ích liên quan đến các lợi ích kinh doanh của ông O’Donnell.
Ông Peters cho biết trong thông cáo báo chí: “Hoạt động vận tải đường bộ của công ty chủ yếu ở phía nam Oamaru, và do đó, ông O’Donnell sẽ tự rút khỏi các hoạt động của KiwiRail tại khu vực này của New Zealand.”
Ông Peters nói thêm rằng ông O’Donnell “mang lại kinh nghiệm thực tế cho vai trò này” và sẽ củng cố chuyên môn về vận tải hàng hóa của KiwiRail, đồng thời các lợi ích thương mại của ông đã được công bố trong quá trình bổ nhiệm.
Thông tin về khoản quyên góp không được đề cập trong thông báo của ông Peters.
Ông Peters khẳng định: “Dynes Transport là một công ty, không phải một cá nhân, và khoản quyên góp của họ đã được khai báo với Ủy ban Bầu cử và công khai hoàn toàn trong quá trình xem xét vị trí giám đốc của ông O’Donnell.”
Dynes Transport cũng là bên nhận khoản vay của chính phủ cho một dự án trung tâm vận tải ở Mosgiel.
Khu công nghiệp Southern Link Logistics Park đã nhận khoản vay 8 triệu USD để xây dựng một “cảng cạn”. Dự án này sẽ kết nối Cảng Chalmers của Dunedin với Mosgiel bằng đường sắt và có thể giảm 19.000 chuyến xe tải đi qua các đường phố Dunedin mỗi năm.
Trung tâm này sẽ được phát triển bởi Southern Link Property Limited, công ty thuộc sở hữu của Port Otago và Dynes Transport.
Ông Shane Jones của đảng NZ First đã công bố khoản vay của chính phủ cho dự án này vài ngày sau khi một dự án cạnh tranh được tiết lộ.
Calder Stewart có kế hoạch phát triển một khu đất rộng 55 hecta được quy hoạch công nghiệp nặng gần Milton, cách Dunedin khoảng 50 km về phía tây nam. Dự án này sẽ kết nối với Quốc lộ 1 và tuyến đường sắt chính của Đảo Nam, đồng thời việc phát triển sẽ được tài trợ tư nhân.
Ông Jones nói với RNZ rằng theo hiểu biết của ông, ông không biết về một đề xuất cảng cạn nào khác. Ông cho biết có năm bộ trưởng đã tham gia vào việc đưa ra quyết định về khoản vay từ Quỹ Cơ sở hạ tầng Khu vực, bao gồm Nicola Willis, Chris Bishop, Tama Potaka và Simon Watts của đảng Quốc gia.
Ông Jones cho biết, các xung đột lợi ích liên quan đến các khoản quyên góp được xử lý tương tự như đối với các ứng viên “Fast Track”, trong đó chỉ những khoản quyên góp trực tiếp cho ứng cử viên mới được coi là xung đột. “Việc ai đó đóng góp cho đảng không nhất thiết có nghĩa là tôi, với tư cách là thành viên của New Zealand First, một trong năm bộ trưởng, sẽ ở trong tình huống xung đột.”
Tổng giám đốc điều hành thị trường vận tải hàng hóa của KiwiRail đã cung cấp một thư ủng hộ cho đề xuất “fast track” không thành công của Dyne Transport vào tháng 4 năm 2024.
CÁC KHOẢN ĐÓNG GÓP CHO ĐẢNG CÓ PHẢI LÀ XUNG ĐỘT LỢI ÍCH?
Một cuộc điều tra gần đây của Văn phòng Tổng Kiểm toán về việc xử lý xung đột lợi ích và Đạo luật Phê duyệt Nhanh đã ủng hộ quan điểm của ông Jones, rằng các khoản đóng góp cho đảng hiện không được coi là xung đột lợi ích.
Tuy nhiên, báo cáo cũng lưu ý rằng cần xem xét thêm về việc đưa ra các quyết định mang lại lợi ích hữu hình cho người đóng góp cho đảng, thay vì chỉ mang lại lợi ích chung chung, và khuyến nghị Sổ tay Nội các có thể cung cấp thêm hướng dẫn về vấn đề này.
Tổng Kiểm toán tuyên bố: “Những vấn đề này nằm ngoài thẩm quyền của tôi, nhưng tôi lưu ý rằng Đánh giá Bầu cử Độc lập gần đây cho rằng cần phải bảo vệ chống lại nhận thức rằng các khoản quyên góp chính trị lớn là một cách để có được quyền tiếp cận và ảnh hưởng không chính đáng.”
Ông Edwards nói rằng ông tin những tình huống như thế này có thể làm giảm niềm tin của công chúng vào chính phủ liên minh, “đặc biệt là vì đây là khoản quyên góp cho đảng có hai bộ trưởng đã đưa ra những quyết định này.”
Ông mong muốn có một cuộc tranh luận về các cải cách đối với cách thức xử lý các khoản quyên góp và xung đột lợi ích.
Ông tin rằng cần có sự minh bạch hơn về các khoản quyên góp cho đảng khi công bố các khoản vay hoặc bổ nhiệm vào hội đồng quản trị.
“Chúng ta thậm chí có thể cần bắt đầu thảo luận về các khoảng thời gian ‘hạ nhiệt’, theo đó, khi các công ty quyên góp cho các đảng chính trị, đặc biệt là các đảng đang cầm quyền, họ sẽ không đủ điều kiện nhận hợp đồng hoặc tài trợ của chính phủ trong một khoảng thời gian.”
Ông đồng ý với đề xuất của Tổng Kiểm toán rằng các quy trình xung đột lợi ích mới có thể được thiết lập khi các công ty hoặc cá nhân đã quyên góp cho một đảng có thể hưởng lợi từ các quyết định của chính phủ.
RNZ đã liên hệ để xin bình luận từ ông Scott O’Donnell.
Theo rnz.co.nz