Eru Kapa-Kingi, một trong những người tổ chức và MC của Diễn đàn Waitangi năm nay.
Một nhà hoạt động Māori nổi tiếng tin rằng người bản địa (tangata whenua) không có lựa chọn khả thi nào cho cuộc tổng tuyển cử sắp tới, nhưng ông đã loại trừ khả năng tự mình thành lập một đảng chính trị.
Toitū Te Tiriti đã cắt đứt quan hệ với Te Pāti Māori sau khi người đại diện Eru Kapa-Kingi cáo buộc ban lãnh đạo đảng “độc tài” và chỉ trích đảng này không tổ chức đại hội thường niên cũng như các cuộc họp hội đồng quốc gia, bất chấp các yêu cầu hiến định.
Te Pāti Māori đã bác bỏ các cáo buộc, khẳng định không có khiếu nại chính thức nào được đưa ra và hứa hẹn sẽ có một “tái cấu trúc” vào tuần tới.
Kapa-Kingi chia sẻ trên chương trình Saturday Morning của RNZ rằng những vấn đề nội bộ của Te Pāti Māori trong những tuần gần đây đã cho thấy “những rạn nứt trong cách thức hoạt động của đảng”, nhưng cuộc thảo luận về sự độc lập của Toitū Te Tiriti đã “được chuẩn bị từ lâu”.
“Tôi muốn làm rõ… rằng lập trường của Toitū trong việc khẳng định sự độc lập của mình như một phong trào chính trị là tách biệt với việc tôi chia sẻ những trải nghiệm cá nhân của mình với tư cách là Eru, cũng như những lời chỉ trích và quan sát của tôi với tư cách là Eru Kapa-Kingi.”
Kapa-Kingi cho biết các phong trào phải tồn tại qua mọi biến động chính trị và việc gắn bó chặt chẽ với bất kỳ đảng chính trị nào là điều không hợp lý.
“Thật tốt khi có những ranh giới rõ ràng giữa những người hoạt động tại cơ sở và các chính trị gia làm công việc của họ ở đó, bởi vì chắc chắn họ có thể rời khỏi trụ sở và vẫy cờ, điều đó rất tuyệt và đôi khi cần thiết để ủng hộ, nhưng chúng ta không thể hoán đổi vai trò với họ.”
Ông làm rõ rằng vẫn có thể có mối quan hệ hợp tác giữa Toitū Te Tiriti và một đảng chính trị phù hợp với nguyên tắc (kaupapa) của Hiệp ước Te Tiriti o Waitangi.
Vai trò của Toitū Te Tiriti là gây áp lực để một khối chính trị hợp pháp cùng hợp tác, đưa ra một lựa chọn đầy hứa hẹn cho chính phủ và cho sự thay đổi, ông nói.
Kapa-Kingi tin rằng người bản địa Māori không có lựa chọn khả thi nào cho cuộc tổng tuyển cử sắp tới, nhưng ông đã loại trừ việc thành lập một đảng chính trị đối thủ. Thay vào đó, ông hy vọng sự chia rẽ với Toitū Te Tiriti sẽ thúc đẩy Te Pāti Māori tạo ra sự thay đổi thực sự từ bên trong – tức là “giải quyết những vấn đề (raruraru) của mình và dọn dẹp nội bộ (whare)”.
Điều này có thể mang lại cơ hội cho mối quan hệ giữa đảng và Toitū Te Tiriti, ông nói.
Te Pāti Māori cho biết tuần tới họ sẽ chia sẻ kế hoạch “tái cấu trúc” và tầm nhìn cho con đường phía trước.
Kapa-Kingi cho rằng một vài bài phát biểu từ đảng sẽ không đủ và vấn đề cốt lõi là sự thiếu trách nhiệm giải trình.
Tuy nhiên, ông nói rằng mối quan hệ giữa Toitū Te Tiriti và Te Pāti Māori vẫn có thể hàn gắn.
“Tôi phải nói rằng tuyên bố từ Te Pāti Māori chưa đủ sâu sắc để giải quyết các vấn đề thực sự mà tôi đang nêu ra, và nó đang né tránh vấn đề lãnh đạo độc hại.”
“Đó là một màn trình diễn của sự thao túng tâm lý.”
Kapa-Kingi kêu gọi các đồng lãnh đạo của Te Pāti Māori, Rawiri Waititi và Debbie Ngawera-Packer, cùng với chủ tịch đảng John Tamihere, hãy có “một khoảnh khắc tự kiểm điểm chân thành”.
“Điều quan trọng là người dân có cơ hội lên tiếng, bởi vì nhiều người đã bị bịt miệng trong việc có ảnh hưởng thực sự đến định hướng của Te Pāti Māori.”
Vào thứ Sáu, đồng lãnh đạo Te Pāti Māori Rāwiri Waititi đã từ chối phỏng vấn với RNZ, nhưng nói với Radio Waatea rằng đảng đã giải quyết các cáo buộc của Kapa-Kingi thông qua các tuyên bố truyền thông.
“Chúng tôi sẵn sàng đối thoại cởi mở với những người có thể bất mãn. Chúng tôi chỉ cần tiếp tục công việc (mahi) của mình,” ông nói.
Theo rnz.co.nz