Bộ trưởng Shane Jones và Chris Bishop vẫn tiếp tục đưa ra các quyết định liên quan đến một số dự án cấp tốc, bất chấp việc các đảng của họ nhận được các khoản tài trợ có liên hệ với các bên nộp hồ sơ.
Một nhà khoa học chính trị cho rằng những khoản tài trợ như vậy có thể bị coi là xung đột lợi ích và làm xói mòn niềm tin của công chúng vào chính phủ.
Tuy nhiên, cả hai bộ trưởng đều khẳng định rằng các khoản tài trợ cho đảng không được coi là xung đột.
Một tuyên bố cho biết: “Cách tiếp cận lâu nay của Văn phòng Nội các đối với các khoản tài trợ cho các đảng chính trị là chúng thường không được coi là dẫn đến xung đột lợi ích tài chính đối với các Bộ trưởng cá nhân thuộc đảng đó.”
Dữ liệu về các khoản tài trợ chính trị được công bố vào tuần trước cho thấy đảng NZ First đã nhận tài trợ từ công ty hải sản Sanford, công ty khai thác mỏ McCallum Bros và Quỹ Ngāti Manuhiri Settlement Trust.
Đảng Quốc gia (National) nhận tài trợ từ Russell Property Group và giám đốc công ty, ông Brett Russell. Đảng này cũng nhận một khoản tài trợ từ Gibbston Valley Wines, công ty có các giám đốc liên quan đến dự án khu dân cư Gibbston Valley. Các dự án từ những công ty này đều nằm trong luật Cấp tốc.
Luật Cấp tốc là một phần của thỏa thuận liên minh giữa đảng NZ First và đảng Quốc gia. Đạo luật này, được mô tả là một ‘cửa hàng một cửa’ (one-stop-shop) để phê duyệt các dự án cơ sở hạ tầng và phát triển, đã được thông qua thành luật vào tháng 12 năm 2024. Nó bao gồm danh sách 149 dự án có thể bỏ qua giai đoạn giới thiệu và chuyển thẳng đến đánh giá bởi các hội đồng chuyên gia.
149 dự án cuối cùng đã được chọn lọc từ 342 dự án do một nhóm tư vấn độc lập đề xuất. Hầu hết các thành viên hội đồng trong nhóm độc lập này đều do các bộ trưởng hoặc các đảng chính trị đề cử.
Ông Shane Jones, một nghị sĩ của NZ First, đã đánh giá các dự án do một nhóm tư vấn đề xuất thuộc lĩnh vực khai thác mỏ, khai thác đá và nuôi trồng thủy sản. Ông đã tuyên bố xung đột lợi ích đối với tám dự án và rút lui khỏi việc xem xét chúng. Tuy nhiên, ông không tuyên bố xung đột lợi ích đối với các hồ sơ từ Sanford, McCallum Bros, hoặc Quỹ Ngāti Manuhiri Settlement Trust.
Đảng NZ First cũng nhận tài trợ từ Melrose Private Capital. Ông Jones đã tuyên bố xung đột lợi ích và rút lui khỏi việc đánh giá dự án Taharoa Sand, trong đó Melrose Private Capital là một trong những chủ sở hữu.
Ông Chris Bishop, một nghị sĩ của đảng Quốc gia, đã đánh giá các dự án liên quan đến nhà ở, phát triển đất đai và cơ sở hạ tầng. Ông đã rút lui khỏi một dự án duy nhất, đó là việc đánh giá dự án phát triển Sunfield của Winton vì ông đã từng ủng hộ nó trong quá khứ. Ông không rút lui khỏi việc đánh giá dự án Beachlands South của Russell Property Group, hay Gibbston Village.
Ông Jones và ông Bishop đã đưa ra các tuyên bố giống hệt nhau với RNZ về việc xử lý xung đột lợi ích, nói rằng họ đã tuân thủ lời khuyên từ Văn phòng Nội các về cách xử lý các xung đột lợi ích thực tế, nhận thấy hoặc tiềm ẩn trong quá trình đánh giá cấp tốc.
“Các Bộ trưởng Nội các đã tuyên bố có lợi ích liên quan đến một dự án cụ thể sẽ rời khỏi phòng trong bất kỳ cuộc thảo luận nào tại Ủy ban Nội các hoặc Nội các liên quan đến dự án đó.” Khi họ vắng mặt, các Bộ trưởng đồng nghiệp Tama Potaka hoặc Simeon Brown sẽ đảm nhiệm vai trò của họ.
Bản chất các xung đột của ông Bishop và ông Jones không được tiết lộ. Tuyên bố cho biết điều này nhằm bảo vệ tính bảo mật của các phiên họp Nội các, duy trì việc điều hành hiệu quả các công việc công và đôi khi, bảo vệ quyền riêng tư cá nhân.
Nhà khoa học chính trị Bryce Edwards cho rằng theo quan điểm của ông, các khoản tài trợ có thể bị coi là tạo ra xung đột lợi ích, và ông kêu gọi các quy tắc rõ ràng hơn để duy trì niềm tin của công chúng vào chính phủ.
“Hiện tại, trên khắp thế giới đang có những lo ngại ngày càng tăng về cái mà chúng ta có thể gọi là lợi ích nhóm, hoặc các cá nhân, công ty giàu có, tham gia vào quá trình hoạch định chính sách và có ảnh hưởng đến chính phủ.”
Edwards kêu gọi một cách tiếp cận tinh tế hơn. Ông cho rằng việc có một quy tắc chung cấm tất cả các bộ trưởng tham gia vào các quyết định có thể ảnh hưởng đến một nhà tài trợ sẽ là “lố bịch”, nhưng ông tin rằng cần có sự minh bạch cao hơn.
Ông nói: “Các phê duyệt theo Đạo luật Cấp tốc, tôi nghĩ, đã và đang gặp khó khăn trong việc có đủ sự chấp thuận của xã hội.”
Ông đề xuất các bộ trưởng nên công khai mối liên hệ giữa các bên nộp hồ sơ và các nhà tài trợ để tăng cường tính minh bạch và niềm tin của công chúng.
Một cuộc điều tra của Tổng Kiểm toán về xung đột lợi ích của các bộ trưởng trong Đạo luật Phê duyệt Cấp tốc đang được tiến hành.
CÁC DỰ ÁN VÀ KHOẢN TÀI TRỢ
Tổng cộng, đảng NZ First đã nhận được 121.680 USD và đảng Quốc gia nhận được 58.897,25 USD từ các nhà tài trợ có liên quan đến các dự án cấp tốc trong năm 2024. Ông Jones đã rút lui khỏi việc xem xét các dự án liên quan đến một trong các nhà tài trợ, người đã đóng góp tổng cộng 84.680 USD. Danh sách các dự án thành công đã được công bố vào ngày 6 tháng 10 năm 2024.
Sanford
Công ty thủy sản Sanford đã đóng góp 12.000 USD trong hai khoản tài trợ, một vào tháng 2 năm 2024 và một vào tháng 5. Ba dự án của công ty đã được đưa vào luật cấp tốc, bao gồm một trại giống vẹm xanh, một trại giống cá hồi và hai trang trại cá hồi biển mở.
McCallum Bros
Công ty khai thác cát McCallum Bros cũng đã đóng góp 12.000 USD cho đảng NZ First. Công ty này đã đề xuất khai thác cát ngoài khơi bờ biển Bream Bay, phía bắc Auckland. Tổng số tiền được chia thành hai khoản tài trợ, một vào tháng 7 năm 2024 và một vào tháng 11, sau khi danh sách dự án được công bố. Giám đốc điều hành Callam McCullum cho biết các khoản tài trợ này là vé tham dự các buổi tiệc tối mà ông đã tham dự cùng bạn bè.
Quỹ Ngāti Manuhiri Settlement Trust
Quỹ Ngāti Manuhiri Settlement Trust đã đóng góp 13.000 USD cho đảng NZ First. Dự án Te Arai South Precinct và Công viên Khu vực của quỹ này nằm trong danh sách luật Cấp tốc. Dự án bao gồm việc mở rộng hoạt động khai thác cát trên đất liền, khu nhà ở và khu định cư nuôi trồng thủy sản. Quỹ cho biết các khoản vé là tổng số tiền cho vé tham dự các sự kiện được tổ chức vào tháng 3, tháng 5 và tháng 11.
Làng Gibbston
Dự án Làng Gibbston là một dự án khu dân cư gồm 900 căn hộ được đề xuất tại Thung lũng Gibbston, bao gồm khu thương mại và khu vực dành cho trường học, do Town Planning Group đề xuất. Công ty quy hoạch này đã nộp hồ sơ thay mặt cho Gibbston Valley Station. Gibbston Valley Wines, công ty có ba giám đốc chung với Gibbston Valley Station, đã quyên góp 6.710 USD cho đảng Quốc gia.
Russell Property Group
Đảng Quốc gia đã nhận được 12.187 USD từ Russell Property Group, công ty có liên quan đến dự án phát triển khu dân cư Beachlands South, nhằm xây dựng 2.700 ngôi nhà và hai trường học ở Đông Auckland. Tổng số tiền này được quyên góp vào bốn thời điểm trong tháng 1, tháng 3, tháng 9 và tháng 12 năm 2024. Giám đốc Brett Russell cũng đã quyên góp 35.000 USD cho đảng Quốc gia, 10 ngày sau khi danh sách các ứng viên cấp tốc thành công được công bố. Ông Russell trước đây đã quyên góp cho đảng Quốc gia vào năm 2022 và 2023.
Melrose Private Capital
Khoản tài trợ lớn nhất đến từ Melrose Private Capital, công ty đã đóng góp 84.680 USD cho đảng NZ First. Công ty này là một trong những chủ sở hữu của Taharoa Ironsands. Tổng số tiền được chia thành hai khoản tài trợ, một vào tháng 5 năm 2024 và khoản thứ hai vào ngày 25 tháng 9. Dự án đề xuất liên quan đến việc tiếp tục khai thác cát trên 911 hecta đất phía nam Kawhia ở Waikato. Ông Jones đã rút lui trong quá trình xem xét các dự án của công ty, nhưng bản chất của xung đột lợi ích không được tiết lộ.
Theo rnz.co.nz