Tại Upper Hutt, cuộc chiến giữa sự ổn định và thay đổi đang đi đến hồi kết. Cử tri của thành phố 47.500 dân, nằm ở phía đông bắc Wellington, đang đứng trước quyết định liệu có tiếp tục ủng hộ đương kim thị trưởng Wayne Guppy hay trao cơ hội cho một gương mặt mới.
Năm ứng cử viên đang tranh tài với một trong những thị trưởng tại nhiệm lâu nhất New Zealand.
Ông Guppy, 71 tuổi, lần đầu đắc cử thị trưởng vào năm 2001 sau một nhiệm kỳ làm ủy viên hội đồng. Ông đã giữ chức vụ này suốt 24 năm và đang tranh cử nhiệm kỳ thứ chín.
Nếu tái đắc cử và hoàn thành nhiệm kỳ, ông sẽ sánh ngang với cựu Thị trưởng Gisborne Harry Barker, người đã tại nhiệm từ năm 1950-1977, về số năm liên tiếp giữ chức thị trưởng. Sir Tim Shadbolt là người có tổng số nhiệm kỳ làm thị trưởng nhiều nhất, bao gồm các giai đoạn tại thành phố Waitemata vào những năm 1980 và là thị trưởng lâu năm của Invercargill.
“Đây không phải là vấn đề tuổi tác, mà thực sự là về kết quả và thành công,” ông Guppy khẳng định. “Bạn chỉ cần nhìn vào Upper Hutt, đặc biệt trong mười, mười lăm năm qua và hỏi bất kỳ ai, họ sẽ nói rằng Upper Hutt đã thay đổi, theo hướng tốt đẹp hơn.”
RNZ đã kiểm chứng nhận định đó trên đường phố.
Một số cử tri ca ngợi sự phát triển của làng bia thủ công Brewtown, Phòng trưng bày nghệ thuật Whirinaki và việc nâng cấp hồ bơi địa phương H20 Xstream trị giá hàng triệu đô la. Trong khi đó, nhiều người khác lại chỉ ra sự thiếu hụt các lựa chọn bán lẻ tại trung tâm thương mại địa phương và trên khu phố trung tâm thành phố, nơi nhiều cửa hàng dán biển “Cho thuê” trên những ô cửa kính tối màu.
“Nơi này từng rất sôi động,” cư dân Upper Hutt, bà Janice Ferguson chia sẻ, “bây giờ có quá nhiều cửa hàng trống… thật khó khăn, mọi người phải đến Lower Hutt để đi trung tâm thương mại, vì trung tâm thương mại của chúng tôi có quá nhiều cửa hàng đóng cửa.”
Ứng cử viên Peri Zee cho biết việc hồi sinh Phố Chính sẽ là ưu tiên hàng đầu của bà. “Bạn có thể thấy nó trông xuống cấp. Điều chúng ta cần làm là để hội đồng tập trung vào những thứ mà họ có thể kiểm soát, đó là không gian công cộng, thay vì cố gắng cấp tiền cho các nhà phát triển cá nhân.”
Bà Zee là ứng cử viên duy nhất không phải là ủy viên hội đồng đương nhiệm hoặc cựu ủy viên, nhưng bà cho biết kinh nghiệm của mình với tư cách là nhà quy hoạch đô thị và cố vấn giao thông giúp bà có đủ năng lực cho vai trò này.
Phó Thị trưởng đương nhiệm và ứng cử viên Hellen Swales, đồng thời là điều phối viên của nhóm vận động doanh nghiệp Jackson Street, cho biết vấn đề lớn nhất mà thành phố đang đối mặt là khả năng chi trả.
Bà cho biết đã xem xét kỹ lưỡng kế hoạch dài hạn của hội đồng nhằm giảm mức tăng thuế trung bình từ 19% xuống 15% trong năm nay.
“Mặc dù chúng tôi không đạt được mức 15%, nhưng chúng tôi đã đạt 15,78%, tôi nghĩ đây là một con số khá gần.”
“Tôi nghĩ điều đó cho cộng đồng thấy rằng tôi có sự hiểu biết rất tốt về những gì cần thiết để điều hành một doanh nghiệp trị giá hàng triệu đô la.”
Bà Swales cho biết, dù đã làm phó cho ông Guppy sáu năm, điều đó không có nghĩa là bà luôn đồng ý với ông.
“Chỉ vì bạn là phó thị trưởng mà mọi người nghĩ bạn là người phát ngôn của ông ấy. Đôi khi tôi cũng vậy nếu chúng tôi đồng ý về các vấn đề, nhưng thực ra tôi được cộng đồng bầu chọn, chứ không phải do thị trưởng.”
Ủy viên hội đồng đương nhiệm và cố vấn lãnh đạo Emma Holderness thừa nhận mức tăng thuế 15,78% là một vấn đề nhức nhối đối với nhiều cư dân.
Bà cho biết mức tăng này xuất phát từ sự thay đổi rất cần thiết trong cách tài trợ cơ sở hạ tầng, từ nợ sang khấu hao.
Bà Holderness nói rằng nếu đắc cử thị trưởng, bà sẽ nỗ lực giữ mức thuế thấp – nhưng sẽ không ủng hộ việc giới hạn mức thuế.
“Tôi nghĩ chúng ta có thể thấy từ tình trạng cơ sở hạ tầng của khu vực, rằng nhiều năm mong muốn giữ vững lập trường chính trị tốt và duy trì mức thuế thấp đã dẫn đến việc thiếu đầu tư, và tôi nghĩ cộng đồng đang phải trả giá cho điều đó ngay bây giờ.”
Upper Hutt chưa theo chân Lower Hutt hay Porirua trong việc tổ chức trưng cầu dân ý về quan điểm của cử tri về việc sáp nhập năm hội đồng thành phố của Wellington.
Không một ủy viên hội đồng đương nhiệm nào ủng hộ ý tưởng về một “siêu thành phố” Wellington, hay việc sáp nhập hoàn toàn với Hội đồng thành phố Hutt ở Lower Hutt – dù các văn phòng chỉ cách nhau 25 phút nhưng lại có bộ máy nhân sự và ủy viên riêng biệt.
Một số ứng cử viên tin vào việc phát triển thêm các dịch vụ chung với Lower Hutt.
“Tôi nghĩ mối quan hệ của chúng ta với Lower Hutt có lẽ đã xấu đi một chút trong nhiệm kỳ vừa qua. Tôi muốn thấy chúng ta xây dựng lại những mối quan hệ khu vực đó nhiều hơn. Và tôi nghĩ chúng ta cần một kiểu lãnh đạo khác trong tương lai,” bà Holderness nói.
Ủy viên hội đồng đương nhiệm và chủ doanh nghiệp phá dỡ ô tô, Blair Griffiths, đồng ý rằng việc tăng cường các mối quan hệ khu vực là quan trọng.
Ứng cử viên thị trưởng này cho biết cải cách về nước là một trong những vấn đề lớn nhất mà thành phố đang đối mặt.
Ông Griffiths cũng cho biết một ưu tiên của ông nếu làm thị trưởng là truyền tải nhiều thông điệp hơn đến cư dân.
Ông nói rằng hội đồng đã không phản ứng tốt khi mất tờ báo địa phương Upper Hutt Leader, bị nhà xuất bản Stuff cắt bỏ vào năm ngoái, và điều đó đã ảnh hưởng đến nhận thức của người dân về những gì diễn ra trong phòng họp.
“Tôi nghĩ họ cảm thấy bị bỏ lại phía sau, bạn biết đấy, họ không được tham gia vào hành trình này.”
Tính đến ngày 1 tháng 10, chỉ 21% dân số đủ điều kiện của Upper Hutt đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử.
Cựu ủy viên hội đồng Angela McLeod, người cũng điều hành một doanh nghiệp kinh doanh xe máy địa phương, cho biết bà cũng sẽ đặt mục tiêu làm cho hội đồng minh bạch hơn nếu bà trở thành thị trưởng.
“Hội đồng thường tổ chức các buổi hội thảo, nơi họ gặp gỡ các loại nhân viên khác nhau và thảo luận mọi thứ, điều đó đúng, nhưng họ thực sự không để cộng đồng tham gia vào những buổi đó.”
Bà McLeod cho biết một chiến lược nhằm hồi sinh khu trung tâm kinh doanh (CBD) đã bị gác lại trong một cuộc họp kín. Bà muốn mở cửa hầu hết các buổi hội thảo để công chúng có thể theo dõi.
Giám đốc điều hành Upper Hutt, Geoff Swainson, cho biết hội đồng không gác lại bất kỳ chiến lược hồi sinh trung tâm thành phố nào tại buổi hội thảo – và khẳng định các buổi hội thảo chỉ dành cho việc báo cáo và thảo luận, không phải để đưa ra quyết định.
Ông Swainson nói rằng công chúng đã được tham vấn về quyết định ngừng một chiến lược phát triển trung tâm thành phố trong kế hoạch dài hạn của họ.
Ông cho biết hội đồng đã hoạt động trong một “môi trường tài chính cực kỳ khó khăn”, đòi hỏi phải đưa ra những quyết định khó khăn để giảm chi phí hoạt động và thuế.
Ông nói rằng một trung tâm thành phố sôi động vẫn là ưu tiên của hội đồng, bao gồm cả việc cấp vốn có mục tiêu cho các sự kiện thành phố từ năm thứ 4 trong kế hoạch.
Ông Guppy bác bỏ ý kiến cho rằng mối quan hệ của hội đồng với Lower Hutt đã xấu đi và khẳng định không có hội đồng nào hợp tác chặt chẽ hơn với Lower Hutt. Ông cũng cho biết sẽ cân nhắc mở các buổi hội thảo cho công chúng nếu đắc cử.
Ông cho biết chính phủ trung ương đang xem xét những thay đổi lớn đối với các hội đồng địa phương – từ Đạo luật Quản lý Tài nguyên, đến cải cách về nước, và khả năng tập trung hóa hoặc khu vực hóa việc cấp phép xây dựng.
“Tôi tin rằng cần phải có một tiếng nói rất giàu kinh nghiệm để giải quyết những vấn đề đó cho người dân Upper Hutt.”
Theo rnz.co.nz