Dự luật tăng cường bảo vệ biển tại Vịnh Hauraki đã chính thức vượt qua lần đọc thứ ba, tuy nhiên vẫn vấp phải nhiều chỉ trích liên quan đến điều khoản đặc biệt cho phép đánh bắt cá bằng lưới vây thương mại tại các khu vực bảo vệ nghiêm ngặt.
Dự luật Bảo vệ Biển Vịnh Hauraki Tīkapa Moana được xây dựng dựa trên những nỗ lực kéo dài hàng thập kỷ nhằm bảo vệ vịnh khỏi sự suy thoái do các hoạt động của con người.
Dự luật mở rộng hai khu bảo tồn biển hiện có, nơi nghiêm cấm mọi hoạt động khai thác sinh vật biển, đồng thời thiết lập năm khu vực bảo vệ đáy biển (SPA), nơi đáy đại dương không được phép bị tác động đáng kể.
Ngoài ra, dự luật còn thiết lập 12 khu vực bảo vệ nghiêm ngặt (HPA), nơi cấm nhiều hoạt động khác nhau, bao gồm hầu hết các hình thức đánh bắt cá thương mại và giải trí.
Các khu vực HPA này đã gây ra nhiều tranh cãi sau khi liên minh cầm quyền bổ sung một sửa đổi vào giai đoạn cuối, cho phép các nhà khai thác lưới vây thương mại được độc quyền tiếp cận hai trong số các khu vực này.
Các đảng đối lập đã lên tiếng về điều khoản đặc biệt này trong các bài phát biểu hôm nay, nhưng cuối cùng tất cả các đảng trong Quốc hội đều bỏ phiếu ủng hộ dự luật.
Bộ trưởng Môi trường Tama Potaka cho biết, dự luật đã mở ra một kỷ nguyên mới đầy táo bạo trong công tác bảo vệ biển cho một trong những cảnh quan biển hùng vĩ nhất đất nước.
Ông nói: “Trong nhiều năm qua, các cộng đồng và người dân thuộc mọi phe phái chính trị đã tuyệt vọng trước những tác động của sự suy thoái sinh thái kéo dài tại Vịnh, dẫn đến sự hoang tàn của các rạn cầu gai và mất mát môi trường sống.”
Ông nhấn mạnh: “Hôm nay, Đảng Quốc gia đã mang đến khu vực bảo vệ biển mới lớn nhất trong hơn một thập kỷ qua cho Aotearoa New Zealand. Chúng tôi đã thực hiện một bước đi có ý nghĩa lịch sử để cải thiện sức khỏe của vịnh bằng cách tăng gần gấp ba lần diện tích bảo vệ biển và tạo ra 19 khu vực bảo vệ mới.”
Ông Potaka cho biết công chúng có thể kỳ vọng thấy trữ lượng cá tāmure (cá hồng) và kōura (tôm hùm đá) phục hồi trong những thập kỷ tới, cùng với các rừng tảo bẹ và quần thể chim biển phong phú hơn.
Về điều khoản gây tranh cãi, ông Potaka giải thích rằng việc đánh bắt cá bằng lưới vây có giới hạn, mang tính địa phương đối với các loài phổ biến sẽ chỉ được phép trong ba phần trăm tổng số 800 km diện tích các khu vực bảo vệ nghiêm ngặt và sẽ được xem xét lại sau ba năm.
Ông Potaka khẳng định: “Nhìn chung, dự luật đảm bảo chúng ta cân bằng được nhu cầu của cộng đồng, môi trường và nền kinh tế.”
Nghị sĩ Đảng Lao động Priyanca Radhakrishnan, đại diện khu vực Maungakiekie, tuyên bố rằng Đảng Lao động sẽ đảo ngược điều khoản đặc biệt này nếu tái đắc cử.
Bà nói: “Mặc dù ủy ban lựa chọn về môi trường đã nhất trí khuyến nghị Quốc hội thông qua dự luật mà không có thay đổi đáng kể nào, nhưng vào phút chót, do một số hoạt động vận động hành lang tích cực từ Bộ trưởng Đại dương và Ngư nghiệp, chúng tôi đã chứng kiến chính phủ này nhượng bộ áp lực đó và họ đã chọn làm suy yếu các biện pháp bảo vệ trong dự luật gốc.”
Bà Radhakrishnan khẳng định: “Khi trở lại cầm quyền, Đảng Lao động sẽ đảo ngược thay đổi cho phép đánh bắt cá bằng lưới vây tại các khu vực HPA đó.”
Nghị sĩ Auckland Central Chlöe Swarbrick cho rằng điều khoản đặc biệt này đã làm giảm giá trị của một dự luật vốn rất tốt, đồng thời đặt câu hỏi về lý do chính phủ đưa ra quyết định này ngay từ đầu.
Bà giải thích: “Đây là những điều khoản ưu đãi dành cho ngư dân sử dụng lưới vây, mà các bộ trưởng biện minh rằng sẽ giúp cung cấp cá rẻ hơn hoặc dễ tiếp cận hơn cho các gia đình (whānau) ở Nam Auckland.”
Bà nói thêm: “Chúng tôi đã chất vấn về sự vô lý tột cùng này tại giai đoạn ủy ban toàn thể và Bộ trưởng không thể cung cấp bất kỳ bằng chứng nào cho những khẳng định hoàn toàn vô căn cứ đó.”
Nghị sĩ Đảng ACT Simon Court cho biết các nghị sĩ đã xem xét nhiều quan điểm khác nhau, bao gồm từ các nhóm bảo tồn và ngư nghiệp, và đã tìm ra một lập trường “khởi động quá trình chữa lành cho vịnh.”
Ông nói: “Việc các tàu thương mại địa phương có thể tiếp tục đánh bắt bền vững theo quy định về ngư nghiệp và cung cấp cho người dân thực phẩm chất lượng tốt, giá cả phải chăng là điều hợp lý.”
Nghị sĩ Đảng New Zealand First Jenny Marcroft cho biết đảng của bà ủng hộ những nỗ lực của dự luật nhằm khôi phục sức khỏe của Vịnh Hauraki, trước khi bày tỏ lo ngại về tình trạng tràn nước thải.
Bà nói: “Nếu nhìn lại vài tháng trước, vào ngày 11 tháng 5, 64 bãi biển đã bị gắn cờ đen hoặc đỏ vì ô nhiễm chất thải.”
Bà nhấn mạnh: “Giờ đây, nếu chúng ta muốn bảo vệ vịnh và tất cả mọi người trong Quốc hội này đều muốn làm điều đó, chúng ta cần phải lên tiếng về những gì công ty cấp nước đang làm, bởi vì họ đang xả thải vào cảng biển xinh đẹp của chúng ta. Điều đó hoàn toàn không thể chấp nhận được.”
Nghị sĩ Hana-Rāwhiti Maipi Clarke, đại diện khu vực Hauraki-Waikati, cho biết Đảng Te Pāti Māori thất vọng vì các sửa đổi đề xuất của họ, nhằm đảm bảo tham vấn bắt buộc với mana whenua (người bản địa) trong quy trình cấp phép, đã không được thông qua.
Bà nói: “Các sửa đổi của chúng tôi được thiết kế để đảm bảo mana whenua có tiếng nói trong các đơn xin cấp phép này… và nhu cầu đảm bảo rằng không có thêm vi phạm nào đối với Te Tiriti o Waitangi (Hiệp ước Waitangi) xảy ra đối với các bộ tộc (iwi) của Hauraki và Tīkapa Moana.”
Dự luật sẽ có hiệu lực trước cuối năm nay, với một đội ngũ kiểm lâm biển mới thuộc Bộ Bảo tồn đã được triển khai để giáo dục công chúng và giám sát việc tuân thủ.
Các khoản đầu tư bổ sung, được tài trợ thông qua Thuế Du khách Quốc tế, nhằm bảo vệ Vịnh Hauraki sẽ sớm được công bố.
Theo rnz.co.nz