Các công đoàn đang kêu gọi các đảng phái chính trị đưa các nhà máy phát điện trở lại quyền sở hữu công.
Đề xuất từ Hội đồng Công đoàn (CTU) cho rằng, các khoản cổ tức mà chính phủ nhận được với tư cách là cổ đông lớn của các công ty phát điện kiêm bán lẻ (gen-tailers) nên được dùng để mua lại hoàn toàn các công ty này theo thời gian.
Một tài liệu đề xuất nêu rõ: “Các công ty gen-tailer phân phối cổ tức càng nhanh, các công ty đó sẽ càng sớm trở lại tay công chúng.”
CTU cũng kêu gọi chính phủ sử dụng quyền lực của mình với tư cách là cổ đông lớn để chỉ đạo các công ty gen-tailer hỗ trợ sự bền vững của nền kinh tế và mạng lưới điện rộng lớn hơn.
Chủ tịch CTU Richard Wagstaff cho biết, việc tư nhân hóa một phần hệ thống năng lượng và coi thị trường là nguồn lợi nhuận đã dẫn đến tình trạng các nhà sản xuất phải đóng cửa doanh nghiệp.
Ông nói rằng, thị trường điện nên được coi là một tiện ích công cộng phục vụ lợi ích của người lao động.
Ông nói: “Họ đã nghe trong nhiều năm rằng thị trường sẽ giải quyết vấn đề của họ, nhưng rõ ràng là không. Chúng tôi thực sự đang kêu gọi chấm dứt điều đó.”
“Chúng tôi đang nói rằng cần có một cách tiếp cận khác biệt về cơ bản. Chúng tôi nghĩ rằng có một sự thức tỉnh chính trị liên quan đến vấn đề này. Nó đang nằm trong tầm ngắm của mọi người, và có những giải pháp tốt. Chúng ta chỉ cần hướng tới chúng thay vì liên tục làm những gì chúng ta đã làm trước đây.”

/ ROBERT KITCHIN
Chuyên gia kinh tế kiêm giám đốc chính sách của CTU, Craig Renney – người cũng là thành viên hội đồng chính sách của Đảng Lao động – cho biết tình hình hiện tại với các công ty điện lực tương tự như những gì đã xảy ra với mạng lưới đường sắt.
“Chúng ta đã dành 30 năm liên tục đầu tư dưới mức vào đường sắt ở New Zealand. Sau đó chúng ta tư nhân hóa và hy vọng điều tốt đẹp nhất. Điều đó đã thất bại. Chúng ta phải đưa nó trở lại quyền sở hữu công, và chúng ta đang phải tái đầu tư để vực dậy nó.”
“Chúng ta đang đối mặt với vấn đề tương tự với điện ở New Zealand. Chúng ta đã dành một thập kỷ hoặc hơn để đầu tư dưới mức vào sản xuất điện – sản xuất năng lượng sạch, tái tạo ở New Zealand. Các vấn đề chúng ta đang đối mặt là hậu quả của những khoản đầu tư dưới mức đó.”
Tài liệu đề xuất của các công đoàn chỉ ra điều mà CTU gọi là “sự thiếu hụt hành động thực tế” kể từ cuộc bầu cử.
Theo rnz.co.nz