Quán bar sinh viên Fitz, một tòa nhà bỏ hoang chứa đầy amiăng ở Palmerston North, bốc cháy dữ dội vào thứ Năm, khói đen cuồn cuộn. Cùng thời điểm đó, các chuyên gia an toàn lao động đang hoàn thiện các ý kiến đóng góp về một động thái của Chính phủ mà họ cảnh báo sẽ làm suy yếu các biện pháp kiểm soát đối với chất độc hại này.
Bà Helina Stil, Chủ tịch Hiệp hội Phá dỡ và Amiăng, cho biết: “Chúng tôi không muốn một hệ thống bị pha loãng.” “Chúng tôi đã nói rõ với họ [WorkSafe].”
Đám cháy tại Fitz được dập tắt ngay sau nửa đêm, nhưng nhiều trường học lân cận đã cho học sinh nghỉ học vào thứ Sáu và đang tiến hành kiểm tra xem liệu có sợi amiăng nào có thể đã phát tán theo gió và lắng đọng xung quanh hay không.
Một tin nhắn cảnh báo được gửi rộng rãi vào thứ Năm có nội dung: “HÃY Ở TRONG NHÀ.”
Ngay cả các trường học ở phía xa của thành phố và ở hướng gió lên cũng gọi điện tới sở cứu hỏa tới tấp, lo lắng không cần thiết.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, ngoài những trường hợp khẩn cấp như vụ cháy này, việc khiến mọi người quan tâm đến mối đe dọa ‘vô hình’ – các sợi amiăng quá nhỏ để nhìn thấy – vốn mất nhiều năm để gây hại đến tính mạng con người, thường rất khó khăn.
Mặc dù vậy, luật pháp rất rõ ràng về mối nguy hiểm này. Luật quy định rằng “người lao động và những người khác phải được bảo vệ ở mức cao nhất.”
Bảo vệ ở mức cao đòi hỏi các ngưỡng an toàn nghiêm ngặt. Nhưng những ngưỡng này hiện đang thay đổi.
‘Hạ cấp thành hướng dẫn’
Nếu quán Fitz được phá dỡ trước khi bị cháy, những người tháo dỡ amiăng sẽ phải tuân thủ một bộ quy tắc thực hành được phê duyệt (ACOP) nghiêm ngặt, và bất kỳ vi phạm nào đối với bộ quy tắc này sẽ có hậu quả pháp lý rõ ràng nếu cơ quan quản lý quyết định xử lý nghiêm.
Vì vậy, ông Mike Cosman đã hành động nhanh chóng vào tuần trước khi nhận ra rằng WorkSafe muốn loại bỏ bộ quy tắc đó.
Trên LinkedIn, chuyên gia tư vấn an toàn lao động Mike Cosman, người có kinh nghiệm dày dặn trong nhiều cuộc đánh giá chính thức, đã viết: “Gửi đến những người quan tâm đến amiăng. Thời gian tham vấn rất ngắn về đề xuất quan trọng này nhằm bãi bỏ ACOP và hạ cấp xuống thành hướng dẫn.”
Tiến sĩ Chris Peace, giảng viên an toàn lao động, đã đọc được bài đăng của ông Cosman.
Ông đã nhanh chóng gửi một ý kiến đóng góp. Tuần này, ông nói với WorkSafe: “Việc bãi bỏ ACOP này sẽ hạ cấp ‘mức độ bảo vệ cao nhất’ xuống thành các tài liệu hướng dẫn đơn thuần.”
Ông Peace nói với RNZ vào thứ Sáu: “Đạo luật Sức khỏe và An toàn tại Nơi làm việc của chúng ta cần được hỗ trợ bởi các bộ quy tắc thực hành đã được phê duyệt đối với các vấn đề nghiêm trọng.”
Ông nói thêm: “Không có gì nghiêm trọng hơn amiăng và cách nó từ từ giết chết con người.”
Ông Terry Coleman, chuyên gia tư vấn trong ngành, cho biết khi đối phó với một số nhà thầu thiếu hiểu biết hoặc thiếu uy tín gây nguy hiểm cho người khác, sức mạnh pháp lý là rất cần thiết: “ACOP có tính răn đe mạnh hơn.”
Tuy nhiên, ông lưu ý rằng bộ quy tắc này dường như đã bị gỡ khỏi trang web của WorkSafe.
‘Tăng cường phụ thuộc vào ACOP’
Động thái loại bỏ bộ quy tắc này diễn ra trong bối cảnh xu hướng chung lại đang đi ngược lại.
Trong nhiều tháng qua, Chính phủ đã thực hiện “một sự chuyển dịch sang việc phụ thuộc nhiều hơn vào các ACOP”.
Bộ trưởng An toàn Lao động Brooke van Velden đã đưa ra một loạt tuyên bố về việc áp dụng các bộ quy tắc mới cho ngành xây dựng, nông nghiệp và những nơi các công ty có trách nhiệm an toàn chồng chéo. Ngành lâm nghiệp cũng vừa có một bộ quy tắc mới sau nhiều năm đàm phán.
Bà phát biểu vào tháng Tư: “Cải cách về sức khỏe và an toàn của tôi sẽ chứng kiến sự chuyển dịch từ việc phụ thuộc vào các quy định sang việc sử dụng nhiều hơn các ACOP.”
Bà nói thêm: “Tôi đang thay đổi mô hình ACOP để trấn an mọi người rằng nếu họ tuân thủ một ACOP, họ đã làm đủ để đáp ứng các nghĩa vụ về sức khỏe và an toàn của mình.”
Những thay đổi lập pháp dự kiến vào năm tới sẽ có nghĩa là một doanh nghiệp tuân thủ bộ quy tắc sẽ có một lá chắn vững chắc chống lại việc bị truy tố.
Bà van Velden cho biết, bà sẽ phê duyệt từng bộ quy tắc mới.
Nhưng amiăng lại là một trường hợp khác.
Tuy nhiên, bà van Velden nói với RNZ vào thứ Sáu: “Trong trường hợp cụ thể này, phản hồi từ ngành công nghiệp cho thấy họ ưu tiên GPGs [hướng dẫn thực hành tốt], vì vậy cơ quan quản lý nên lắng nghe và thử nghiệm điều này thông qua tham vấn rộng rãi hơn.”
Bà đang chờ đợi cuộc tham vấn hiện tại kết thúc để có định hướng cuối cùng về số phận của bộ quy tắc đã có từ chín năm trước.
‘Phản hồi áp đảo’ – nhưng ngành công nghiệp phản đối
Tuy nhiên, WorkSafe có lẽ đã nói trước về những phản hồi “áp đảo” cho đến nay ủng hộ các hướng dẫn, và cách họ đã báo hiệu động thái này trong nhiều năm.
WorkSafe cho biết: “Chúng tôi đã làm việc cùng một nhóm tham chiếu ngành từ tháng 12 năm 2022. Phản hồi áp đảo của họ cho đến nay là ACOP hiện tại không còn phản ánh các thực hành tốt nhất, và GPGs được ưu tiên hơn vì chúng dễ cập nhật hơn cho các công nghệ và thực hành đang phát triển.”
Tuy nhiên, cơ quan chính của ngành, Hiệp hội Phá dỡ và Amiăng, đã phản đối.
Bà Stil cho biết cá nhân bà phản đối việc loại bỏ bộ quy tắc, và ý kiến đóng góp của hiệp hội đã đặt câu hỏi liệu chế độ quản lý amiăng có trở nên kém hiệu quả hơn hay không.
Bà Stil nói: “Trong trường hợp có sự cố xảy ra – dù không thường xuyên – nhưng nó mang lại sự đảm bảo cho cộng đồng rằng bất cứ điều gì trong ACOP đều được tuân thủ.”
Bà đặt câu hỏi: Tại sao không giữ lại bộ quy tắc, hoặc gia hạn nó, và bổ sung thêm các hướng dẫn?
WorkSafe cho biết họ dự kiến ba hướng dẫn mới có thể trở thành ACOP “trong tương lai khi công nghệ và các thực hành công nghiệp ổn định.”
Cơ quan này nói thêm rằng khi thực thi, tòa án có thể xem xét cả bộ quy tắc hoặc các hướng dẫn.
Chris Peace coi đây là một động thái đáng ngờ: Ông nói, các hướng dẫn có thể chi tiết hóa và cập nhật, nhưng “đối với một chất nguy hiểm như amiăng,” bộ quy tắc có sức mạnh hơn. Ông thúc giục bà van Velden hãy sửa đổi nếu cần nhưng vẫn giữ lại nó.
Ông cũng đã phản đối WorkSafe về việc chỉ cho một tuần để tham vấn; thời hạn đó hiện đã được kéo dài đến thứ Sáu tuần tới, ngày 7 tháng 11.
‘Làm cho nó đơn giản hơn’
Ông Terry Coleman là thư ký của Hiệp hội Phá dỡ và Amiăng, người đã tham gia vào việc chuẩn bị ý kiến đóng góp của hiệp hội.
Ông tin rằng WorkSafe cần đưa ra một lập luận có bằng chứng rõ ràng rằng động thái của họ không làm thụt lùi an toàn lao động của đất nước.
Ông Coleman nói: “Chúng tôi không phản đối sự thay đổi”, và các quy định có thể quá cứng nhắc.
Ông nói thêm: “Nhưng amiăng là… một trong những ngành được quản lý chặt chẽ nhất mà chúng ta có. Vì vậy, việc làm cho nó đơn giản hơn thành các hướng dẫn thực hành tốt được đề xuất có thể gây ra vấn đề.”
Quốc hội đã công nhận bộ quy tắc này, các quy định cũng đã trích dẫn nó.
Ông nhấn mạnh: “Nếu chỉ là hướng dẫn, nó sẽ làm giảm giá trị của các quy định và Đạo luật Sức khỏe và An toàn tại Nơi làm việc.”
‘Nguy hiểm thường ngày’
Những vụ cháy lớn như vụ tại quán Fitz đã bỏ trống từ lâu vào thứ Năm có thể khiến mọi người một lần nữa nhận thức rõ về nguy cơ từ amiăng và tầm quan trọng của việc giữ an toàn.
Nhưng như một lính cứu hỏa ở Palmerston North đã nói với RNZ sau vụ cháy, mọi người nhanh chóng trở nên thờ ơ.
Điều này đặc biệt đúng khi rủi ro trở nên phổ biến hơn nhiều, chẳng hạn như khi amiăng được niêm phong và bao bọc trong vật liệu của nhiều ngôi nhà đã hơn 20 hoặc 30 năm tuổi.
Ông Coleman gần đây đã phải tìm đến năm thợ điện tại căn nhà thuê ở North Shore của mình cho đến khi tìm được một người biết cách khoan lỗ an toàn trên tấm xi măng sợi cũ dưới mái hiên, mà không có nguy cơ hít phải bụi.
Người thợ điện đầu tiên đã nói với ông: “Nhìn này, tôi làm 20 cái này mỗi tuần. Chưa ai từng hỏi tôi những điều như vậy.”
Ông Coleman nói: “Vì vậy, anh ta không được đào tạo để giữ an toàn cho bản thân khi làm việc với amiăng.”
Người thợ thứ sáu đến đã biết phải làm gì, anh ta phun bọt lên tấm vật liệu để bất kỳ bụi nào từ việc khoan đều bị giữ lại trong đó.
Sau đó, anh ta lau sạch bọt, cho vào túi nhựa và vứt vào thùng chứa thích hợp.
Ông Coleman nhận xét: “Những việc rất đơn giản.”
Theo 1news.co.nz