Một số người đang nhận lương hưu buộc phải lựa chọn giữa việc ăn bữa tối hoặc thanh toán các khoản nợ, sau khi vay tiền học sinh viên khi tuổi đã cao.
Một phụ nữ ở Taupō cho biết bà vẫn đang đối mặt với khoản nợ học phí sinh viên 58.000 USD từ tấm bằng kinh doanh mà bà theo học cách đây hai thập kỷ.
Các khoản trả nợ của bà hiện đang bị trừ thẳng vào lương hưu, buộc bà phải hy sinh những nhu cầu cơ bản để có đủ tiền thuê nhà và điện nước.
Tình trạng này đã dấy lên lời kêu gọi về việc ban hành các hướng dẫn rõ ràng hơn về điều kiện vay học phí sinh viên và tăng cường giao tiếp giữa Cục Thuế Nội địa (Inland Revenue) với những sinh viên lớn tuổi.
Bà Fenella, một phụ nữ sống tại Taupō, đã vay tiền học sinh viên 20 năm trước để trang trải học phí cho tấm bằng kinh doanh khi bà bắt đầu một chương mới trong cuộc đời.
Từ năm 2007, người bạn đời của bà đã giúp bà trả nợ, nhưng mối quan hệ này đã kết thúc. Một ngày nọ, bà phát hiện 40 USD bị mất khỏi lương hưu của mình.
Bà cho biết lương hưu và khoản trợ cấp nhà ở của bà hầu như không đủ để trang trải các hóa đơn hàng tuần và tiền thuê nhà.
“Tôi đã không ăn uống đầy đủ nên phải bán đồ đạc để mua thức ăn cho mèo và cho chính mình. Ngoài việc mối quan hệ kéo dài 44 năm kết thúc như vậy, mọi thứ thực sự rất tồi tệ,” bà Fenella chia sẻ.
Để tiết kiệm điện, bà Fenella đã tắt bình nóng lạnh vào ban ngày và trong mùa đông, bà phải quấn chăn và chỉ sử dụng một máy sưởi nhỏ.
“Chúng tôi đang phải sống lay lắt từng ngày mà không có bất kỳ điều gì khác xảy ra với mình.”
Cục Thuế Nội địa trích 12% của mỗi đô la kiếm được trên 24.128 USD mỗi năm để trả nợ học phí sinh viên.
Một người độc thân sống một mình bằng lương hưu, nhận 32.604 USD mỗi năm trước thuế, sẽ bị ảnh hưởng bởi ngưỡng này.
Ông Dave Ananth, cựu công tố viên của IRD và luật sư thuế, đã và đang giúp đỡ những người có khoản vay sinh viên đàm phán việc trả nợ.
Chỉ trong tháng trước, ông đã nhận được yêu cầu giúp đỡ từ 10 người đang nhận lương hưu.
“Tôi nên trả nợ học phí hay tự tước đi những nhu yếu phẩm? Đó không phải là mục đích của chương trình vay học phí sinh viên. Ở tuổi 70, bạn không nên cần một bảng tính để quyết định giữa việc ăn bữa tối và trả nợ,” ông Ananth nói.
Ông Ananth cho rằng hệ thống vay học phí sinh viên cần được xem xét lại.
“Việc vay tiền là một trách nhiệm, nó được tài trợ từ tiền thuế của người dân nên phải được hoàn trả. Tôi không hề ủng hộ việc xóa nợ, tôi chỉ muốn nói rằng hãy xem xét lại hệ thống: liệu có thực sự cần thiết phải cấp khoản vay này không, có thể tránh được không, hay có cách nào khác không?”
Bà Karen Billings-Jensen, Giám đốc điều hành của Age Concern, cho biết 40% người lớn tuổi ở New Zealand chỉ có lương hưu là nguồn thu nhập duy nhất của họ.
“Khi chúng ta thấy các chi phí cố định khác tăng lên, như thuế địa phương, điện và bảo hiểm, mọi thứ trở nên rất khó khăn. Những gì chúng tôi đang thấy là mọi người có khả năng phải cắt giảm chi tiêu cho thực phẩm, vốn là phần chi tiêu tùy ý duy nhất trong thu nhập hoặc ngân sách của họ,” bà Billings-Jensen nhận định.
Bà Billings cho biết bà muốn thấy sự nhất quán hơn trong cách thức trả nợ để không ai rơi vào cảnh khó khăn tài chính.
“Chúng tôi quan tâm đến việc các quy định đảm bảo rằng việc trả bất kỳ khoản nợ nào cho chính phủ không gây ra mức độ khó khăn tài chính như vậy. Có lẽ cần có sự nhất quán giữa IRD, MSD, bất kể khoản nợ nằm ở đâu,” bà nói thêm.
Tính đến cuối tháng 6 năm nay, hơn 23.000 người từ 65 tuổi trở lên vẫn còn nợ học phí sinh viên. Trong số này, gần 6.000 người đang sống ở nước ngoài.
Trong một tuyên bố gửi tới Checkpoint, Bộ trưởng Bộ Doanh thu Simon Watts cho biết lương hưu New Zealand là thu nhập chịu thuế và do đó phải chịu các khoản khấu trừ cho các khoản nợ học phí sinh viên chưa thanh toán.
Ông hiện không xem xét những thay đổi đối với hệ thống vay học phí sinh viên nằm trong phạm vi trách nhiệm của mình.
Ông nói rằng chính phủ đã có các biện pháp để giảm gánh nặng nợ học phí sinh viên, chẳng hạn như ngưỡng thu nhập tối thiểu để trả nợ và không tính lãi cho hầu hết người vay ở New Zealand.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng các khoản vay học phí sinh viên vẫn phải được hoàn trả.
Bộ Thuế Nội địa cho biết họ khuyến khích những người gặp khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình liên hệ với họ.
Theo rnz.co.nz