Nhà vệ sinh công cộng có thể là một “ổ vi trùng”, và sự thật là bệ ngồi bồn cầu lại là điều ít đáng lo ngại nhất. Nhà sinh vật học phân tử Lotti Tajouri sẽ giải thích những rủi ro khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng và cách tự bảo vệ bản thân.
Nếu bạn là phụ huynh hoặc có tình trạng sức khỏe mãn tính cần đi vệ sinh nhanh chóng hoặc thường xuyên, có lẽ bạn đã “khảo sát” được những nhà vệ sinh công cộng tạm ổn trong khu vực của mình.
Nhưng đôi khi, bạn không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải dùng một nhà vệ sinh trông như đã vài tuần chưa được dọn dẹp. Bạn có đủ dũng cảm để ngồi lên bệ không?
Còn nếu nó trông khá sạch sẽ thì sao: bạn vẫn lo lắng rằng việc ngồi lên bệ có thể khiến mình bị bệnh chứ?
Khi bạn cần đi vệ sinh.
NHÀ VỆ SINH CÔNG CỘNG CHỨA GÌ?
Người trưởng thành khỏe mạnh thải ra hơn một lít nước tiểu và hơn 100 gram phân mỗi ngày. Mọi người đều thải vi khuẩn và virus qua phân và nước tiểu, và một phần trong số đó sẽ đọng lại trong bồn cầu.
Một số người, đặc biệt là những người bị tiêu chảy, có thể thải ra nhiều vi khuẩn gây hại (vi khuẩn và virus) hơn khi sử dụng nhà vệ sinh.
Nhà vệ sinh công cộng có thể trở thành một “ổ vi trùng”, đặc biệt khi có nhiều người sử dụng và việc dọn dẹp không được thường xuyên như cần thiết.
NHỮNG LOẠI VI TRÙNG NÀO CÓ TRÊN BỆ NGỒI BỒN CẦU?
Nhiều loại vi khuẩn đã được tìm thấy trên bệ ngồi bồn cầu và các khu vực xung quanh. Chúng bao gồm:
- Vi khuẩn từ đường ruột, như E. coli, Klebsiella, Enterococcus, và các loại virus như norovirus và rotavirus. Chúng có thể gây viêm dạ dày ruột, với các triệu chứng nôn mửa và tiêu chảy.
- Vi khuẩn từ da, bao gồm Staphylococcus aureus và thậm chí cả S.aureus kháng đa thuốc cùng các vi khuẩn khác như pseudomonas và acinetobacter. Những loại này có thể gây nhiễm trùng.
- Trứng từ ký sinh trùng (giun) có trong phân, và các sinh vật đơn bào như động vật nguyên sinh. Chúng có thể gây đau bụng.
Ngoài ra còn có một thứ gọi là màng sinh học (biofilm), là hỗn hợp vi trùng tích tụ dưới vành bồn cầu và trên các bề mặt.
Virus có thể lây lan trong nhà vệ sinh công cộng.
BỆ NGỒI BỒN CẦU CÓ PHẢI LÀ NƠI BẨN NHẤT?
Không. Một nghiên cứu gần đây cho thấy bệ ngồi bồn cầu công cộng thường có ít vi khuẩn hơn các vị trí khác trong nhà vệ sinh công cộng, chẳng hạn như tay nắm cửa, vòi nước và cần gạt xả bồn cầu. Những bộ phận này được chạm vào rất nhiều và thường bằng tay chưa rửa.
Nhà vệ sinh công cộng ở những nơi đông đúc được sử dụng hàng trăm, thậm chí hàng nghìn lần mỗi tuần. Một số được dọn dẹp thường xuyên, nhưng những nơi khác (như ở công viên hoặc trạm xe buýt) có thể chỉ được dọn dẹp mỗi ngày một lần hoặc ít hơn nhiều, do đó vi trùng có thể tích tụ nhanh chóng. Những dấu hiệu cảnh báo rằng nhà vệ sinh chưa được dọn dẹp là mùi nước tiểu, sàn nhà bẩn và những gì bạn có thể dễ dàng nhìn thấy.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất không chỉ là việc ngồi: mà là những gì xảy ra khi xả bồn cầu. Khi bạn xả nước mà không đậy nắp, một “đám mây xả bồn cầu” sẽ bắn những giọt nhỏ li ti vào không khí. Những giọt này có thể chứa vi khuẩn và virus từ bồn cầu và bay xa tới 2 mét.
Nên đậy nắp trước khi xả nước.
Máy sấy tay thổi khí cũng có thể lây lan vi trùng nếu mọi người không rửa tay đúng cách. Ngoài việc làm khô tay, bạn có thể đang thổi vi trùng khắp người, sang người khác và trong toàn bộ phòng vệ sinh.
VI TRÙNG LÂY LAN NHƯ THẾ NÀO?
BẠN CÓ THỂ NHIỄM VI TRÙNG TỪ NHÀ VỆ SINH CÔNG CỘNG THEO NHIỀU CÁCH:
- Tiếp xúc da: Ngồi trên bệ bẩn hoặc chạm vào tay nắm sẽ lây lan vi khuẩn. Da khỏe mạnh là một hàng rào tốt, nhưng vết cắt hoặc vết trầy xước có thể tạo điều kiện cho vi trùng xâm nhập.
- Chạm vào mặt: Sau khi sử dụng nhà vệ sinh, nếu bạn chạm vào mắt, miệng hoặc thức ăn trước khi rửa tay, vi trùng có thể xâm nhập vào cơ thể bạn.
- Hít phải: Trong các phòng vệ sinh nhỏ hoặc đông người, bạn có thể hít phải các hạt nhỏ li ti từ đám mây xả bồn cầu hoặc máy sấy tay.
- Nước bồn cầu bắn tung tóe: Vi trùng có thể tồn tại trong nước ngay cả sau nhiều lần xả.
BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ ĐỂ GIỮ AN TOÀN?
DƯỚI ĐÂY LÀ MỘT SỐ CÁCH ĐƠN GIẢN ĐỂ BẢO VỆ BẢN THÂN:
- Sử dụng tấm lót bồn cầu hoặc đặt giấy vệ sinh lên bệ trước khi ngồi.
- Nếu bồn cầu có nắp, hãy lau sạch bằng khăn tẩm cồn trước khi sử dụng và đậy nắp trước khi xả để hạn chế tiếp xúc với đám mây xả bồn cầu. (Tuy nhiên, lưu ý rằng điều này không ngăn chặn hoàn toàn sự lây lan).
- Rửa tay đúng cách trong ít nhất 20 giây bằng xà phòng và nước.
- Mang theo nước rửa tay khô hoặc khăn lau kháng khuẩn để làm sạch tay sau đó nếu không có xà phòng.
- Tránh sử dụng máy sấy tay nếu có thể, vì chúng có thể lây lan vi trùng. Thay vào đó, hãy dùng khăn giấy.
- Khử trùng điện thoại thường xuyên và không sử dụng trong nhà vệ sinh. Điện thoại thường bám và mang theo vi khuẩn, đặc biệt nếu bạn dùng chúng trong phòng tắm.
- Dọn dẹp khu vực thay tã cho em bé trước và sau khi sử dụng, và luôn rửa hoặc khử trùng tay.
Không gì tốt hơn việc rửa tay thật kỹ lưỡng.
VẬY, NGỒI TRÊN BỆ NGỒI BỒN CẦU CÔNG CỘNG CÓ AN TOÀN KHÔNG?
Đối với hầu hết những người khỏe mạnh, câu trả lời là có – việc ngồi trên bệ bồn cầu công cộng có rủi ro thấp. Tuy nhiên, bạn có thể lau sạch bằng khăn tẩm cồn hoặc sử dụng tấm lót bồn cầu để yên tâm hơn.
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng không đến từ chính bệ ngồi, mà từ bàn tay bẩn, tay nắm cửa, đám mây xả bồn cầu và điện thoại được sử dụng trong phòng vệ sinh.
Thay vì lo lắng về việc ngồi, hãy tập trung vào vệ sinh cá nhân tốt. Điều đó có nghĩa là rửa tay, chọn khăn giấy thay vì máy sấy, làm sạch bệ ngồi nếu cần và giữ điện thoại của bạn sạch sẽ.
Và xin đừng đứng lơ lửng trên bồn cầu. Điều này làm căng cơ sàn chậu, gây khó khăn cho việc làm rỗng bàng quang hoàn toàn. Và bạn có thể vô tình làm bắn chất lỏng cơ thể của mình.
Lotti Tajouri là Phó Giáo sư ngành Genomics và Sinh học Phân tử; Khoa học Y sinh, Đại học Bond, Queensland, Úc.
Theo 1news.co.nz