Dự án hiện có 3 hecta trồng dâu tây.
Một liên doanh giữa công ty làm vườn và bộ tộc lớn nhất cả nước có thể giúp Northland trở thành nhà sản xuất quả mọng hàng đầu.
Theo thỏa thuận được công bố vào thứ Hai, T&G Fresh sẽ hợp tác với bộ tộc Ngāpuhi tại Ngāwhā, gần Kaikohe, để trồng dâu tây và việt quất phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu.
Ông Nick Wells, Chủ tịch Công ty Cổ phần Ngāpuhi Asset Holding, cho biết bộ tộc sẽ cung cấp đất đai, nguồn nước và nhân công, trong khi T&G Fresh sẽ cung cấp chuyên môn, các giống quả mọng mới và tiếp cận thị trường.
Liên doanh mang tên T&G Kaikohe Berryfruit hiện có 3 hecta trồng dâu tây và 7 hecta đang được trồng việt quất jumbo.
Ngoài ra, còn có không gian để bổ sung thêm 6 hecta nhà kính trồng trọt.
Ông Wells cho biết hoạt động này bắt đầu vào năm 2022 dưới dạng liên doanh giữa bộ tộc và công ty Far North Holdings thuộc sở hữu hội đồng, nhưng sau vài năm đầy biến động, rõ ràng cần có chuyên môn bên ngoài và mở rộng quy mô.
Mùa thử nghiệm ban đầu với 3 hecta dâu tây đã diễn ra tốt đẹp, nhưng cơn bão Gabrielle đã đổ bộ trong năm đầu tiên sản xuất toàn diện.
Ông Wells cho biết cơn bão gần như đã xóa sổ toàn bộ sản lượng cây giống ở Hawke’s Bay.
managing director Rod Gibson in one of the strawberry-growing tunnels. – Photo:
RNZ / Peter de Graaf
Là một nhà trồng trọt mới, quy mô nhỏ, bộ tộc Ngāpuhi đã bị đẩy xuống cuối hàng khi mua cây giống.
“Vì vậy, thay vì có thể sản xuất 10 hecta chất lượng cao, chúng tôi chỉ thu được 3 hecta quả kém chất lượng.”
“Điều đó đã ảnh hưởng nặng nề đến chúng tôi, và theo thời gian, buộc chúng tôi phải tái cấu trúc và thu hẹp quy mô để đối phó với hoàn cảnh kinh tế.”
Việc tiếp cận thị trường, bao gồm cả các kệ siêu thị, cũng rất khó khăn đối với các nhà trồng trọt nhỏ, ông nói.
Ông Rod Gibson, Giám đốc điều hành của T&G Fresh (trước đây là Turners and Growers), cho biết ngành làm vườn vốn dĩ rất phức tạp, dù là do thời tiết, sâu bệnh hay thị trường yếu kém.
“Tôi nghĩ điều mà T&G mang lại cho sự hợp tác này là kinh nghiệm thị trường và kinh nghiệm trồng trọt, cũng như nguồn gen tốt hơn,” ông nói.
“Chẳng hạn, một hecta dâu tây đang được trồng ở đó hiện là một giống mới. Nó cho quả có kích thước đồng đều, hương vị ổn định, ngọt và có thời gian bảo quản tốt.”
“Vì vậy, bạn sẽ tăng cơ hội thành công thông qua nguồn gen tốt, kỹ thuật trồng trọt hiệu quả và có các kênh tiếp cận thị trường tuyệt vời.”
was last season’s top strawberry picker. – Photo: RNZ / Peter de Graaf
Ông Wells cho biết bộ tộc có nguồn cung cấp nước đáng tin cậy từ Đập Matawii lân cận, được hoàn thành vào năm ngoái bởi Quỹ tín thác nước Te Tai Tokerau với khoản vay từ Quỹ Phát triển Tỉnh.
“Điều đó đặc biệt quan trọng trong thời điểm biến đổi khí hậu, nếu chúng ta lo lắng về sự bất ổn của khí hậu và các đợt hạn hán kéo dài,” ông nói.
“Chúng tôi cũng có quyền tiếp cận một lượng lớn kaimahi (người lao động) tận tâm. Lực lượng lao động của chúng tôi ở đây, họ khao khát học hỏi và muốn xây dựng sự nghiệp tại Kaikohe.”
Một yếu tố khác ủng hộ Northland trở thành một vùng sản xuất lương thực là sự gần gũi với dân số Auckland đang tăng trưởng không ngừng, cùng với việc mất đất trồng trọt tại Pukekohe, phía nam thành phố, do quy hoạch nhà ở.
Ông Gibson cho biết T&G Fresh và bộ tộc có chung cách tiếp cận kinh doanh dài hạn.
“Hầu hết các doanh nghiệp, vì tập trung vào thị trường chứng khoán, nên chú trọng vào các báo cáo hàng quý và hàng năm, trong khi chúng tôi có thể tập trung vào tầm nhìn 10, 20 năm tới…”
“Chúng tôi đã hoạt động trong 128 năm. Chúng tôi biết đây là một tương lai dài hạn, và việc hợp tác với bộ tộc cho phép chúng tôi có một đối tác cùng chung tầm nhìn.”
RNZ / Peter de Graaf
Ông Gibson cho biết thương hiệu Kaikohe Berries sẽ được giữ lại cho thị trường nội địa. Cách thức tiếp thị trái cây ở nước ngoài vẫn chưa được quyết định.
Ông Wells cho biết nếu dự án diễn ra theo đúng kế hoạch, nó có thể đóng vai trò là hình mẫu cho các vùng đất khác thuộc sở hữu của bộ tộc xung quanh Northland.
“Chúng tôi đã có một khởi đầu khó khăn, nhưng chúng tôi đã học hỏi được rất nhiều và giờ đây cảm thấy khá tự tin, cả trong việc hợp tác lẫn kinh nghiệm của chính mình…”
“Tại Ngāpuhi, chúng tôi có whenua (đất đai), có kaimahi, có nguồn nước, có sự nhiệt huyết và sự cống hiến để xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho Ngāpuhi katoa (toàn thể bộ tộc Ngāpuhi).”
Dự án hiện có 20 công nhân, hầu hết trong số họ sống ở Kaikohe gần đó.
Khoảng nửa tá kaimahi được tuyển dụng từ vụ thu hoạch đầu tiên vào năm 2022 đã tham dự buổi ra mắt, trong đó có Te Aroha Tamihere.
Người phụ nữ Kaikohe này trước đây từng làm việc tại các trang trại khoai lang và trang trại bò sữa trước khi bắt đầu làm công nhân tại trang trại quả mọng Ngāwhā.
Hiện cô là giám sát viên nhà đóng gói.
Tamihere cho biết liên doanh là một “bước ngoặt” cho Kaikohe, cả về việc làm lâu dài lẫn cơ hội cho thanh niên tích lũy kinh nghiệm làm việc trước khi định hướng sự nghiệp.
“Mang mahi (công việc) trở lại cộng đồng của chúng tôi là một điều thực sự tích cực, sau tất cả những gì đã xảy ra ở thị trấn của chúng tôi. Tôi mong chờ bất cứ điều gì tương lai mang lại cho địa điểm này.”
Tamihere tin rằng liên doanh cũng sẽ mang lại sự ổn định sau vài năm đầy thử thách.
Các diễn giả khác tại buổi ra mắt vào thứ Hai, được tổ chức bên trong một kho lạnh cạnh các nhà kính trồng quả mọng, bao gồm ủy viên quản lý nước Te Tai Tokerau Dover Samuels, Bộ trưởng Phát triển Khu vực Shane Jones và Nghị sĩ Te Tai Tokerau Mariameno Kapa-Kingi.
Giống việt quất đang được trồng tại Ngāwhā là một giống sớm, kết hợp với khí hậu ấm áp của Northland, sẽ giúp chúng ra thị trường trước các loại cây trồng của đối thủ cạnh tranh và đạt được mức giá tốt.
Theo rnz.co.nz