Một báo cáo mới đã đặt ra câu hỏi liệu quyền được hưởng một nửa quỹ KiwiSaver của đối tác cũ có nên được tự động hóa hay không.
Phân tích mới của MartinJenkins cho Đánh giá Chính sách Thu nhập Hưu trí năm 2025 của Ủy ban Hưu trí đã xem xét cách các sự kiện và cột mốc quan trọng trong cuộc đời một người góp phần làm giảm chất lượng cuộc sống hưu trí của phụ nữ.
Trung bình, số dư KiwiSaver của phụ nữ thấp hơn 25% so với nam giới, nhưng khoảng cách này lên tới 37% đối với những người trong độ tuổi từ 56 đến 65.
Báo cáo cho biết, sự khác biệt này không hoàn toàn do chênh lệch lương.
Báo cáo đã đề xuất một số lĩnh vực chính mà việc thay đổi có thể mang lại lợi ích.
Một trong số đó liên quan đến cách phụ nữ bị ảnh hưởng trong trường hợp chia tay mối quan hệ.
Báo cáo cho rằng cần xem xét việc tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, và thậm chí tự động hóa quyền được hưởng KiwiSaver của người phối ngẫu khi một cặp đôi ly thân hoặc ly hôn.
KiwiSaver thường được coi là tài sản chung trong mối quan hệ, và các khoản đóng góp cũng như lợi nhuận thu được trong thời gian chung sống có thể được chia khi ly thân.
Báo cáo lưu ý rằng phụ nữ độc thân có nhiều khả năng có thu nhập hưu trí không đủ, và “ly hôn tuổi xế chiều” (grey divorce), liên quan đến những người trên 50 tuổi, đang trở nên phổ biến hơn.
Một nghiên cứu của Hoa Kỳ chỉ ra rằng trong số những người này, phụ nữ phải đối mặt với sự sụt giảm 45% mức sống, so với 21% ở nam giới.
“Ở hầu hết các quốc gia OECD, quyền và tài sản hưu trí được chia 50/50 khi ly hôn, trừ khi có thỏa thuận tài sản do cặp đôi lập ra hoặc lệnh của tòa án quy định khác,” báo cáo ghi nhận.
“Tại New Zealand, mặc dù số dư KiwiSaver và các tài sản hưu trí khác là tài sản chung trong mối quan hệ, chúng không nhất thiết phải được chia 50/50. Vì việc chia đôi không tự động ở đây, quyền và tài sản hưu trí có thể bị bỏ qua trong các thỏa thuận tài sản chung nếu một hoặc cả hai vợ chồng cũ không có luật sư.”
ỦNG HỘ VIỆC TỰ ĐỘNG HÓA
Đồng chủ tịch nhóm Empower Women của Hội đồng Dịch vụ Tài chính, Prue Tyler, cho biết việc tự động hóa sẽ là một cách tốt để phân chia tài sản công bằng hơn.
“Nếu bạn chỉ cần tự động hóa và đưa nó vào quy trình, đó sẽ là một yếu tố cân bằng tức thì hoặc một nỗ lực nhỏ để tạo sự công bằng.”
Bà cho biết, việc tìm hiểu số dư KiwiSaver của đối tác không phải lúc nào cũng đơn giản như mong đợi.
Báo cáo cho biết 75% các cặp đôi ly thân thậm chí không xem xét đến tài khoản KiwiSaver của họ.
Đối tác của MartinJenkins, Sarah Baddeley, nhận định:
“Phụ nữ không coi khoản tiết kiệm hưu trí là một phần tài sản chung của mối quan hệ.”
“Việc đó là do họ không nhận thức được quyền lợi của mình hay họ chọn rời đi mà không có tài sản và không nghĩ đến trong bối cảnh thỏa thuận tài sản chung thì vẫn chưa rõ ràng. Chắc chắn có cơ hội để hỗ trợ phụ nữ hiểu rằng số dư KiwiSaver, số dư tiết kiệm hưu trí, là tài sản chung trong mối quan hệ và họ có quyền đảm bảo mình nhận được một phần công bằng từ đó.”
Bà Baddeley cho rằng việc tự động chia tách có thể khó khăn.
“Nhưng có nhiều quy trình để hỗ trợ phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ dễ bị tổn thương, những người có thể đang trong tình huống bị lạm dụng kinh tế, để họ hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình và cũng đảm bảo có đủ thông tin để hiểu được số dư của đối tác sẽ thực sự hữu ích.”
Báo cáo cũng đề xuất phụ nữ có thể được cung cấp thêm giáo dục và đào tạo chính thức để nâng cao năng lực tài chính, đồng thời cần có những nỗ lực để cải thiện sự công bằng trong quyền lợi KiwiSaver cho nhân viên có thu nhập thấp và người kinh doanh cá thể.
Các khoản đóng góp KiwiSaver có thể được thực hiện từ nhiều nguồn khác nhau để người có thu nhập thấp có thể nhận được ưu đãi từ chính phủ, hoặc một người phối ngẫu có thể đóng góp vào tài khoản của đối tác.
Báo cáo cũng cho rằng nên xem xét lại cấu trúc của các quỹ KiwiSaver mặc định. Các quỹ này đã chuyển từ quỹ bảo thủ sang quỹ mặc định, nhưng báo cáo lập luận rằng có lý do để biến chúng thành quỹ “giai đoạn cuộc đời”, nơi rủi ro được điều chỉnh theo độ tuổi của một người.
Các khoản đóng góp KiwiSaver của chính phủ cho chế độ nghỉ thai sản có thể được mở rộng, bao gồm cả cho những phụ nữ không đóng góp, và việc đóng góp của người sử dụng lao động trong thời gian nghỉ thai sản có thể được thực hiện dễ dàng hơn.
Báo cáo cũng cho biết cần có thêm công việc để xác định những ai đủ điều kiện nhận trợ cấp nhà ở nhưng chưa nhận được, và nâng giới hạn tài sản.
Baddeley cho biết nghiên cứu này đã thách thức mọi giả định về việc phụ nữ ngại rủi ro hoặc không muốn đóng góp, “hay bị gán mác là người tiết kiệm kém.”
“Nó thực sự kể một câu chuyện rằng chính hoàn cảnh thu nhập chứ không phải lựa chọn đang thúc đẩy số dư tiết kiệm thấp đó, và tôi đoán điều đó liên quan đến việc chúng ta có ít tiền tiết kiệm hơn.”
Tyler đồng tình. Bà cho biết nghiên cứu của Hội đồng Dịch vụ Tài chính đã chỉ ra rằng việc phụ nữ ngại rủi ro hơn là một lầm tưởng.
“Có một mối tương quan trực tiếp, phải không, giữa việc trở nên mạnh dạn hơn trong những gì bạn đầu tư – hay về mức độ rủi ro của các khoản đầu tư của bạn – với số tiền bạn có.”
Ủy viên Hưu trí Jane Wrightson cho biết báo cáo đã làm sáng tỏ những trở ngại mà phụ nữ phải đối mặt trên con đường đến tuổi nghỉ hưu và những nơi cần hành động.
“Không có gì ngạc nhiên khi phụ nữ ở Aotearoa (New Zealand) đạt đến tuổi nghỉ hưu với số tiền trong tài khoản KiwiSaver ít hơn nam giới – chúng ta đã thấy mô hình này trong nhiều năm. Điều quan trọng bây giờ là chúng ta phải hiểu tại sao.”
“Nghiên cứu này cho chúng ta sự rõ ràng: đó không chỉ là về thu nhập, mà là về tác động tích lũy của các sự kiện cuộc đời, vai trò chăm sóc và bất bình đẳng cấu trúc đã định hình hành trình tài chính của phụ nữ. Nếu chúng ta muốn thu hẹp khoảng cách, chúng ta cần phải đối mặt với những thực tế này một cách trực diện.”
Theo 1news.co.nz