Khi các công nghệ mới khiến ngành làm vườn ngày càng tự động hóa, lực lượng lao động sau thu hoạch của ngành sẽ cần phát triển những kỹ năng mới.
Một báo cáo gần đây do Trung tâm Xuất sắc Dạy nghề Thực phẩm và Sợi (Food and Fibre Centre of Vocational Excellence) cùng Nhóm Kỹ năng (Skills Group) chuẩn bị, đã xem xét các bằng cấp làm vườn hiện có và cơ hội đào tạo nâng cao cho lực lượng lao động.
Báo cáo chỉ ra rằng ngành làm vườn phải đối mặt với nhu cầu lao động tăng đột biến theo mùa, với rào cản gia nhập tương đối thấp – hầu hết các vị trí trong lĩnh vực sau thu hoạch không yêu cầu bằng cấp chính thức, thay vào đó ngành ưu tiên kinh nghiệm.
Nhiều nhân viên trong số này tích lũy kinh nghiệm trong quá trình làm việc, điều này có thể mở ra những cơ hội nghề nghiệp và đào tạo tốt hơn khi họ thăng tiến.
Ngoài đội ngũ nhân viên cố định, ngành còn phụ thuộc vào những người du lịch, bao gồm cả những người trẻ ba lô và ngày càng nhiều ‘những người du mục tóc bạc’ (grey nomads) – tức là những người lớn tuổi, thường đã nghỉ hưu, đi du lịch bằng xe caravan hoặc nhà di động. Mặc dù điều này giúp đáp ứng nhu cầu theo mùa, nhưng nó cũng đặt ra những thách thức khi các quy trình sau thu hoạch ngày càng tự động hóa và chuyên biệt hơn.
Tác giả báo cáo Tracey Harkness mô tả giai đoạn sau thu hoạch là “vô cùng quan trọng” đối với ngành làm vườn đang phát triển của New Zealand, với doanh thu xuất khẩu dự kiến sẽ tăng 19% lên 8,6 tỷ USD vào năm tới.
Bà nói: “Đây là khía cạnh quan trọng nhất bởi vì những người nông dân đã bỏ thời gian và công sức để trồng cây ăn quả và thu hoạch chúng từ cây hoặc từ đất vào thời điểm tốt nhất, nhưng sau đó, cách chúng được xử lý là yếu tố then chốt quyết định cách trái cây hoặc rau củ được đưa ra thị trường.”
Bà cho biết ngành làm vườn đang nhanh chóng áp dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), robot, Internet vạn vật (IoT) và phân tích dữ liệu để nâng cao hiệu quả và giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công. Điều này sẽ đòi hỏi một sự thay đổi về kỹ năng trong những năm tới.
Ví dụ, nhà tiếp thị kiwi Zespri đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi số của mình thông qua Chương trình Horizon trị giá 160 triệu USD. Chương trình này bao gồm việc sử dụng các công cụ hỗ trợ AI cho người trồng, cũng như một công cụ kiểm tra di động tạo tiền đề cho các đánh giá chất lượng dựa trên AI trong tương lai.
Bà Harkness chia sẻ: “Các nhà đóng gói, và họ phải đủ lớn để có thể chi trả cho công nghệ, có thể cải thiện chất lượng sản phẩm đưa ra thị trường bằng cách sử dụng tự động hóa. Việc tiết kiệm chi phí là rất lớn một khi họ vượt qua khoản đầu tư ban đầu. Tôi nghĩ rằng sự thay đổi về kỹ năng nằm ở việc có những người biết cách vận hành các máy móc đó hoặc hiểu về hậu cần hay quản lý chuỗi cung ứng, hoặc thị trường xuất khẩu hay nội địa.”
Harkness nhận thấy rằng trong khi nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn lớn, đã đầu tư vào cả công nghệ và đào tạo, thì các nhà điều hành nhỏ hơn và độc lập thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các khóa đào tạo phù hợp với ngành, có chi phí phải chăng và nhất quán.
Điều này dẫn đến việc cung cấp đào tạo không đồng đều trong toàn ngành. Các doanh nghiệp lớn hơn đạt được nhiều thành công hơn vì họ có thể tiếp cận hỗ trợ từ nhà cung cấp và chuyên môn nội bộ, trong khi các doanh nghiệp nhỏ hơn thiếu sự hỗ trợ và nguồn lực tương tự.
Ngoài ra, bà cũng nhận thấy rằng các chương trình đào tạo hiện tại kết hợp bằng cấp chính thức, hướng dẫn từ nhà cung cấp và học hỏi tại chỗ, nhưng vẫn còn những khoảng trống trong các chương trình đào tạo chuyên biệt theo vai trò, thực hành và tiêu chuẩn hóa, phù hợp với các công nghệ “ngày càng tinh vi” được sử dụng trong các nhà đóng gói và kho lạnh hiện đại.
Nếu không có các chương trình đào tạo tiêu chuẩn hóa và có mục tiêu, những vấn đề này sẽ tiếp diễn.
Bà cho biết khi công nghệ tiếp tục thay đổi, việc hợp tác với ngành là rất quan trọng để các nhà cung cấp đào tạo có thể đảm bảo rằng các bằng cấp phù hợp với những kỹ năng cần thiết hiện nay.
Các khuyến nghị trong báo cáo bao gồm:
- Cập nhật chương trình giảng dạy để bao gồm tự động hóa, AI, robot và các hệ thống kỹ thuật số.
- Mở rộng các cơ hội học tập thực hành, dựa trên nơi làm việc, bao gồm cố vấn và trình diễn thực địa.
- Tăng cường quan hệ đối tác giữa các nhà tuyển dụng, nhà cung cấp và các bên liên quan trong khu vực để cùng thiết kế và cung cấp đào tạo.
- Cải thiện khả năng tiếp cận thông qua nguồn tài trợ rộng hơn, triển khai ở cấp khu vực và các phương pháp tiếp cận hòa nhập văn hóa.
Theo rnz.co.nz